Семь цветов Будапешта. Цвет красный. Цвет оранжевый. Начало >>>
Семь цветов Будапешта. Продолжение. Цвет желтый >>>
Цвет зеленый – парковый.
У западного вокзала Nyugati берет начало бульвар Св. Иштвана (SzentIstvdn korui), который представляет собой часть Большого бульвара (Nagy korui), полукольцом опоясавшего старый Пешт. Этот парадный проспект венгерской столицы, протяженностью почти 4,5 км, проходит по пересохшему руслу Дуная. Его задумали построить во второй половине XIX века, взяв за образец бульвар Ринг в Вене. Предлагалось даже прорыть целый судоходный канал, однако от этой идеи пришлось отказаться из-за чрезмерной дороговизны. Строительство началось в 1871 году и растянулось на четверть века. Экономический кризис и другие сложности всячески мешали реализации масштабной затеи столичных властей. В результате к 1883 году было построено всего 23 жилых дома!
Для привлечения инвесторов пришлось пойти на беспрецедентные меры, предоставив им льготный режим налогообложения. Это позволило сдвинуть процесс с мертвой точки, и темпы строительства заметно выросли. Масштаб стройки впечатляет, поскольку перепланировка затронула значительную территорию, на которой пришлось снести свыше 200 строений. Новая городская магистраль была с помпой открыта в 1896 году во время торжеств по случаю тысячелетия обретения венграми новой родины. Здесь же на одном из центральных участков бульвара в 1887 году был пущен первый в Будапеште трамвай (современные маршруты № 4 и 6).
Заканчивается бульвар у моста Маргит (Margithid), строить который начали почти одновременно с бульварным кольцом. Сложность заключалась в том, что городские власти хотели, чтобы будущий мост не просто связал два берега реки, но также имел бы съезд на остров Маргит (напротив поворота к острову сделан балкон, с которого открывается великолепный вид на Дунай и прибрежные кварталы.
Конкурс на строительство моста выиграла французская компания. Это отразилось и на облике сооружения, напоминавшего парижские мосты. К сожалению, многие элементы оформления, включая ажурные кованые ограждения и фонари, не сохранились. Лишь ростры кораблей на опорах напоминают о былой красоте. Мост часто приходилось перестраивать, каждый раз расширяя проезжую часть под нужды растущего города. После войны его и вовсе пришлось восстанавливать из руин, поскольку, как и все другие переправы, он был взорван отступавшими гитлеровцами. Последняя реконструкция началась в 2009-2011 году. За это время планировалось не только заменить износившиеся конструкции, но и вернуть прежние элементы оформления.
С мостом Маргит связано немало городских легенд. Он стал любимым местом городских самоубийц, что вдохновило поэта Яноша Араня сочинить балладу, посвященную самоубийцам, которую проиллюстрировал известный художник Михай Зичи (был придворным художником российского двора, иллюстрировал произведения Лермонтова, Гоголя, известен иллюстрациями к поэме Шота Руставели "Витязь в тигровой шкуре").
Тарас Бульба
Бюст художника установлен на острове.
Остров Маргит (Маргитсигет, венгр. Margitsziget) представляет собой городской парк, который признан самым красивым парком Будапешта. Состоит остров Маргит из трех небольших островков. До того, как была укреплена северная сторона, которая сегодня упирается в мост Арпада (Arpad Hid), он медленно двигался вниз по течению. Длина острова Маргит – 2,5 км. Первоначально площадь острова Маргит составляла 58 га, сегодняшние размеры острова – 96,5 га, наибольшая ширина – 500 м. Раньше остров находился на высоте 102,5 м над уровнем моря, однако из-за частых подтоплений его подняли еще на 2 м. В прошлом будапештский остров на Дунае, состоящий из галечных отложений, в течение многих лет намытых рекой, был известен под разными именами: остров господ, заячий остров, остров святого Андраша, девичий остров, будайский остров, остров Палатинус и пр. Сегодняшнее свое название – Margit Sziget – он получил в 14 веке благодаря расположенному на острове женскому доминиканскому монастырю. Монастырь и церковь построил король Венгрии Бела IV для своей дочери Маргариты.
Руины доминиканского монастыря на острове
Еще в 1241 году, до рождения дочери (родилась в 1242 году), Бела IV поклялся перед всевышним отдать ему на служение своего ребенка, если тот поможет отразить нападение монголо-татар и спасти венгерский народ. Судя по всему, бог внял молитвам короля, поскольку нашествие врагов удалось отбить. По возвращении в Венгрию (временно король пребывал в Австрии) Маргариту отдали на воспитание монахиням. Тогда девочке было всего 9 лет. В стенах доминиканского монастыря она выросла, затем стала настоятельницей. Известно, что монахини этого монастыря вели необычайно аскетический образ жизни. К сожалению, умерла Маргарита очень рано – в 29 лет. После смерти ее объявили святой, а позднее и сам остров назвали в честь девушки.
Церковь и связанный с ней монастырь стояли прямо на восточном побережье острова. Наиболее сохранившиеся части монастырских построек
В 1540 году монастырь был оставлен монахинями, которые забрали с собой останки Святой Маргит. В 1541 году доминиканский монастырь разрушили и разграбили турки. Известно, что они использовали монастырские стены для размещения здесь гарема паши… Почти то же :)))
В 1796 году остров отошел к палатину (наместнику) Иосифу (Йожефу), который занимал этот пост на протяжении полувека. Йожеф прославился как большой любитель садов. Он построил здесь для своей супруги, русской княгини Александры Павловны, виллу и разбил парк с роскошным розарием. Для ландшафтного оформления острова был приглашен молодой садовник Карой Тошт (ему было всего 20 лет), выходец из известной династии садовников из Шонбрунна. Приехав в Венгрию в 1810 году, Карой остался здесь навсегда. Многое из того, что мы имеем возможность видеть сегодня на острове Маргит, – это дело его рук.
При палатине Йожифе на острове было высажено около 300 видов растений. В том числе, впервые были высажены платаны, в дальнейшем превосходно прижившиеся на острове Маргит и сохранившиеся до сих пор.
Те самые платаны
В 1869 году парк открыли для публики. Однако вплоть до 1908 года его разрешалось посещать исключительно по входным билетам. С 1882 года главным садовником острова Маргит был Дьердь Мадьяр (1844-1923 гг.). Сохранились сведения, что при нем на острове выращивалось с коммерческой целью невероятное количество роз: 1400 сортов.
Парк на острове Маргит стал излюбленным местом отдыха для местных жителей еще во второй половине 19 века. Правда, вплоть до 1901 года на остров можно было добраться только по реке на лодках и кораблях. Мост Маргариты построили в 1876 году по проекту французского инженера Эрнеста Гуина, но лишь четверть века спустя к нему пристроили съезд на остров.
Нынешний облик острова Маргит в основном был сформирован в середине 19 столетия, но и на 20 век пришлись серьезные преобразования. В частности в 1911 году были созданы новые прогулочные зоны. После 1927 года в ходе работ по созданию парка были обработаны 60 тысяч куб. м земли, проведены прогулочные дорожки длиной 6 тысяч м и шириной 6 м. На пештской стороне острова высадили 150 ясеней, а на будайской – 200 елей. Кроме них были высажены еще 3 тысячи прочих деревьев и 50 тысяч растений. На месте садоводческого центра был разбит огромный цветник, занимающий площадь 15 тысяч кв. м!
Начиная с 1866 года, когда при бурении скважины были обнаружены артезианские целебные воды, остров Маргит прославился как термальный курорт. Официальный статус санатория остров получил в 1929 году. Сейчас на его территории бьют три термальных источника с лечебной минеральной водой.
У моста Маргариты начинается центральная аллея острова. Здесь в 1972 году был установлен памятник в ознаменование 100-летней годовщины присоединения Буды и Пешта и Обуды в 1873 году. Этот бронзовый монумент, разработанный Иштваном Киссом, представляет собой два переплетшихся листа.
Напротив памятника расположен большой «музыкальный фонтан», струи которого постоянно меняют размеры и форму. По вечерам разыгрывается настоящее свето-музыкальное представление: под музыку включается яркая подсветка.
В центре острова Маргарит справа от главной аллеи можно увидеть одну из основных местных достопримечательностей – развалины францисканской церкви 14 века. Недалеко от развалин располагается вилла палатина Йожефа. Вернее, тоже развалины, поскольку вилла была уничтожена еще в 1838 году вследствие наводнения.
В летнее время на острове открыт самый большой пляж Будапешта – «Палантинус».
Еще одна достопримечательность острова Маргит – 57-метровая водонапорная башня, увенчанная куполом. Ее заметно издалека из разных уголков острова. В здании башни сегодня проводятся выставки современного искусства.
Поблизости с водонапорной башней находится открытый театр. В летнюю пору на его подмостках ставятся оперные спектакли. Немного севернее водонапорной башни протянулась Аллея деятелей искусства, которую еще называют Бульваром скульптуры. По обе стороны аллеи установлены бюсты венгерских художников, музыкантов и писателей.
Аллея деятелей искусства выводит к Гранд-отелю Danubius Grand который раньше назывался иначе – Grand-Margitsziget. Здание отеля было построено в 1872 году по проекту Миклоша Ибля. Рядом находится еще один отель – более современный «Термаль» (Margitsziget Thermal) оборудованный термальными купальнями.
Прогуливаясь по Аллее деятелей искусств, можно увидеть расположенную поблизости церковь Святого Михаила.
Она была построена из камней, которые остались от ранее располагавшегося на этом месте доминиканского монастыря. В 1930 году церковь восстановили по фрагментам, которые сохранились после 1541 года, когда турки уничтожили монастырь. В церкви находится колокол, датированный 15 веком.
На острове произрастает большое количество охраняемых видов растений. Среди наиболее редких стоит упомянуть гинкго билоба.
Имеется на острове, с правой стороны, примерно в середине, и небольшой бесплатный зоопарк (Margitszigeti allatkert), где обитают 117 видов млекопитающих и птиц: олени, пони, зайцы, домашние и дикие птицы и многие другие. Летом можно войти внутрь зооуголка, покататься на пони, выпить кофе. Разрешается кормить животных специальным кормом, купленным в буфете. Зимой вход в зоопарк закрыт.
Рядом с летним театром расположен замечательный Японский садик. Он был создан еще при главном садовнике Дьерде Мадьяре. Здесь, в окружении тенистых деревьев, вы увидите небольшое озеро с лотосами, услышите успокаивающий плеск ручейков и водопадов, полюбуетесь живописным альпинарием, мостиками и прочие декоративными атрибутами восточного садика. Главное, конечно, – это разнообразные японские растения. В горячем источнике скалистого сада можно увидеть сохранившиеся с конца 19 века остатки букового дерева. Водопад подпитывается водой из источника Жигмонди.
Немного далее вы обнаружите маленький павильон, известный как Музыкальный колодец. Построенный в 1936 году, он является точной копией колодца, построенного в Румынии трансильванским архитектором Петером Бодором в 1820 году. Его использовали для воспроизведения музыки, во время звучания которой наверху павильона начинала кружиться статуя Нептуна. К сожалению, механизм был поврежден во время Второй мировой войны.
Далее наш путь лежит через мост Арпада в Обуду (Óbuda) – древний и самостоятельный город, вплоть до 1873, когда произошло объединение с Пештой и Будой. После объединения Обуда получил статус района столицы. Название Обуда на означает Старая Буда. И до XIII века он и был Будой, а ещё раньше – Аквинкумом.
Историческая справка: Первые поселения на территории Обуды появились ещё в каменном веке. Римляне поселились здесь в I веке до н. э., оценив по достоинству местные горячие источники. Они построили здесь город Аквинкум – столицу провинции Паннония. В Обуде сохранилась стела Веспасиана (I века н. э.)
Во II веке город был разрушен варварами, отстраивался, терпел осады, и в конце концов, был завоёван гуннами, от которых в V веке получил имя «Буда» – в честь брата короля Аттилы. Согласно «Песни Нибелунгах», на этом месте был легендарный Замок Аттилы (Etzelnburg). Впоследствии, на какое-то время, город утратил своё значение и был разрушен. Венгерские племена пришли сюда из Карпат около 900 года и воевода Арпад вдохнул новую жизнь в старое пепелище.
В 1241-1242 годах Буда была разрушена полчищами хана Батыя. После их ухода, в 1247 году, король Белла IV выстроил мощную крепость к югу от свежих руин. Поселение, выросшее вокруг Будайской твердыни, и стало в дальнейшем именоваться «Будой». А старое поселение за городскими стенами получило название Обуда. Впервые слово «Obuda» употребил в 1290 году король Андраш ІІІ.
В период турецкого владычества все центральные города Венгрии вступили в полосу культурного и экономического упадка.
С 1695 года и на протяжении почти всего XVIII века Обудой владел знатный род Зичи, построивший в 1746-1757 гг. барочный дворец на Главной площади (Fo tér). Сейчас в здании расположено три музея: Музей Лайоша Кашшака (художник-авнгардист и поэт 1915-1967), Музей Виктора Вазарели, Обудайский музей (хранит документы и предметы истории Обуды от римского периода до 20-го века, а также предметы быта и интерьера старых домов Обуды).
На противоположной стороне площади Фо-тер стоит изящное здание приходской церкви Св. Петра и Павла. Церковь также была построена на средства семьи Зичи и служила их фамильной усыпальницей.
Поблизости расположено здание мэрии Обуды...
...и памятник первому и последнему мэру Обуды в 1873 году – Хареру Палу.
И еще здесь есть одна примечательная композиция "Гуляющие под дождем" венгерского скульптора Имре Варга. Она посвящена женам военных, которые ждут ушедших на фронт мужей.
Свернув с шумной центральной улицы с пролетающими мимо автомобилями, ты неожиданно попадаешь в прошлое: на площади играют дети, старушки беседуют на лавочках, неспешно идут прохожие. Маленький кусочек старого Будапешта в окружении современного мегаполиса – площадь Фо-тер.
Далее посещение купальни Вели-бей (Veli bej fürd). Расположены они рядом с купальнями Лукач, но вход размещается со стороны Дуная.
Историческая справка: Это одна из старейших купален Будапешта. История купальни «Вели Бей» берет свое начало еще в доримский период, а римляне уже регулярно пользовались для купания водами лечебных источников. Венгерский хронист Аноним (XII-XIII вв.) писал, что возглавлявший обретение родины венграми Арпад в 895-910 гг., перебравшись через Дунай, у Верхних горячих вод отдыхал после боев. Согласно датированной 1148 г. грамоте, на этом месте был Форум Тезы, т.е. место отдыха Тезы – короля Тезы II (1130-1162). Вершин своего расцвета местные купальни достигли в период турецкого нашествия (1526-1697 гг.). Во время захвата Будайской крепости турки не разрушали имевшиеся купальни. Наоборот, они расширяли их, добавляли к ним цветочные сады и парки. Паша Мохамед распорядился построить на холме возле купален (ныне Холм роз) усыпальницу святого Гюль-бабы, а купальни соединил с местами отшельничества дервишей. В XVI в. султан Сулейман и великий визирь Мустафа Соколи расширили и украсили купальню. Об этом свидетельствует выбитая на стене купальни надпись на турецком языке, которая в стихотворной форме описывает краткую историю купальни и с восторгом отзывается о ее красоте и чудотворных свойствах ее источников.
Эдвард Браун, известный английский врач XVII в., по поручению объединения королевских врачей объехавший почти всю Европу, в 1673 г. прибыл в Буду и так писал о купальне «Вели Бей»: «В Буде можно найти первоклассные купальни, я насчитал восемь таковых, в некоторых из них искупался. Самая красивая среди них – купальня Véli Bej, в украшение которой Сулейман вложил огромные средства. У купальни пять круглых куполов, центральный купол поддерживают 12 колонн». Действительно, эта купальня в определенной степени отличалась от традиционных купален того времени. После освобождения Буды (1686 г.) купальня «Вели Бей» вместе с другими купальнями перешла в собственность сокровищницы. Во времена правления Липота I Габсбурга, короля Венгрии (1657-1705), купальня была известна под названием Thermae Regiae Majoros. Затем ее выкупил у сокровищницы Янош Эггер. В первые годы XVIII в. купальня еще находилась в своем оригинальном состоянии, о чем свидетельствуют заметки и рисунок венского архитектора Фишера фон Эрлаха: «Купальню посещает много людей не только из-за ее полезной воды, но и из-за арабской архитектуры». В то время купальня уже называлась «Кайзер Бад», т.е., иными словами, купальня «Часар» («Часар» по-венгерски – «император»).
В 1804 г. совет наместничества поручил врачебной комиссии проверить лечебный источник купальни «Часар». После сделанного комиссией в 1806 г. заключения купальню «Часар» купил королевский советник Иштван Марцибаньи, и в качестве благотворительного пожертвования он передал ее будайскому ордену милосердия с условием, что доходы от купальни пойдут на содержание больных людей и монахов. В этот период купальня «Часар» была скромным небольшим заведением. В 1842 г. был построен большой лечебный двор с двумя пристроенными зданиями, в которых были 100 жилых комнат и 85 ванн. А парная баня купальни «Часар» была одним из первых подобных заведений Будапешта. Информационный бюллетень Венгерской бальнеологической ассоциации в 1933 г. писал, что купальня «Часар» может полностью заменить такие курорты, как Пиештяны, Баден, Баден-Баден, Висбаден, Аахен и Тренчанске-Теплице. В 1926 г. к купальне был пристроен плавательный бассейн. В 1965 г. купальня «Часар» перешла в ведение Всевенгерского института ревматологии и купального дела (позже: Всевенгерский институт ревматологии и физиотерапии), т.е. в ведение министерства здравоохранения. А с 2000 г. купальня вновь перешла под эгиду ордена милосердия.
Необходимые для лечения и процедур лечебные воды поступают сюда из артезианских скважин купальни «Лукач», а также находящегося на острове Маргит знаменитого источника «Магда». Купальня «Вели Бей» представляет собой, собственно говоря, скрытое сокровище, о существовании которого не подозревает большинство жителей Будапешта. Это объясняется многими причинами. Во-первых, в XIX в. здание было полностью окружено воздвигнутыми в тот период строениями, с улицы ею нельзя было увидеть. Во-вторых, в последнее время его использовали исключительно в лечебных целях, сюда не допускалась широкая публика. К тому же в последние годы его состояние настолько ухудшилось, что здание стояло заброшенным. В 2004 орден милосердия осуществил крупные инвестиции, начав работы по восстановлению здания. Здание и его окрестности предварительно были обследованы археологами. Их работы увенчались успехом! Были найдены оригинальные фрагменты пола, крашеные стены, старинные трубопроводы, посуда. Купальня обрела своё прежнее название, так что вместо названия «Купальня “Часар”» снова появилось – «Купальня “Вели Бей”».
Восьмиугольный бассейн обновленной купальни обладает уникальными особенностями. Температура воды составляет 36 градусов Цельсия, а ее течение очень стремительно: около 1200 л в минуту. В результате такой скорости течения вода в бассейне полностью обновляется четыре раза в день. Поэтому нет необходимости добавлять в нее хлор, воду отличает абсолютно естественная свежесть. Восьмиугольный бассейн окружают небольшие краны, под которыми могут наслаждаться водой посетители купальни, а в четырех углах разместились семейные бассейны с водой различной температуры: 16, 32, 34 и 40 градусов Цельсия. В окружающих купальню помещениях разместилось новое вэлнес-отделение: полноценному отдыху служат парные с двумя видами ароматических масел и с температурой 40 и 50 градусов Цельсия, финская сауна и инфрасауна, душевые кабины с массажными струями и ледяными чашами. К купальне относятся также джакузи, массажные и гидроксерные ванны, а также отделение гидротерапии. Это единственная турецкая купальня, в которой нет специальных дней посещения отдельно для мужчин и женщин, представители обоих полов могут купаться вместе. Это новое здание, имеющее тем не менее многолетнюю историю, и эта историческая атмосфера рождает незабываемые впечатления.
Официальный сайт – http://www.irgalmasrend.hu/site/velibej/home
Продолжение https://www.turpravda.com/hu/budapesht/blog-484379.html
Siedem koloró w Budapesztu. Kolor jest czerwony. Kolor jest pomarań czowy. Strona gł ó wna>>>
Siedem koloró w Budapesztu. Kontynuacja. Ż ó ł ty>>>
Kolor zielony - park.
Bulwar ś w. Szczepana ( SzentIstvdn korui ) , któ ry jest czę ś cią Wielkiego Bulwaru ( Nagy kor ui ), pó ł pierś cieniowy przepasany stary Peszt . Ta gł ó wna aleja stolicy Wę gier o dł ugoś ci prawie 4.5 km biegnie wzdł uż wyschnię tego koryta Dunaju. Planowano ją wybudować w drugiej poł owie XIX wieku, na wzó r bulwaru Ring w Wiedniu. Zaproponowano nawet wykopanie cał ego kanał u ż eglownego, ale z tego pomysł u trzeba był o zrezygnować z powodu nadmiernych kosztó w. Budowa rozpoczę ł a się w 1871 roku i trwał a ć wierć wieku.
Kryzys gospodarczy i inne trudnoś ci utrudnił y realizację zakrojonego na szeroką skalę wybryku wł adz stolicy.
W efekcie do 1883 r. wybudowano tylko 23 domy!
Aby przycią gną ć inwestoró w, musieliś my podją ć bezprecedensowe ś rodki, dają c im preferencyjne traktowanie podatkowe. Pozwolił o to na odsunię cie procesu od zastoju, a tempo budowy znacznie wzrosł o. Skala budowy jest imponują ca, gdyż przebudowa obję ł a duż y obszar, na któ rym trzeba był o wyburzyć ponad 200 budynkó w. Nową autostradę miejską zainaugurowano w 1896 r. podczas obchodó w milenijnych podboju Wę gró w na ich nowej ojczyź nie. W 1887 r. uruchomiono tu pierwszy w Budapeszcie tramwaj na jednym z centralnych odcinkó w bulwaru (nowoczesne trasy 4 i 6).
Koń czy się bulwar w pobliż u mostu Margithid ( Margithid ), któ rego budowa rozpoczę ł a się niemal ró wnocześ nie z pierś cieniem bulwarowym.
Trudnoś ć polegał a na tym, ż e wł adzom miasta zależ ał o na tym, aby przyszł y most nie tylko ł ą czył dwa brzegi rzeki, ale takż e miał wyjś cie na wyspę Mał gorzaty (naprzeciwko zakrę tu na wyspę znajduje się balkon ze wspaniał ym widokiem na Dunaj i nadmorskich dzielnic . )>
Konkurs na budowę mostu wygrał a francuska firma. Wpł ynę ł o to na zewnę trzną czę ś ć budynku, któ ra przypominał a paryskie mosty. Niestety wiele elementó w wystroju, w tym aż urowe ogrodzenia z kutego ż elaza i latarnie, nie zachował o się . Jedynie mó wnice statkó w na filarach przypominają dawną urodę . Most czę sto musiał być przebudowywany, za każ dym razem poszerzają c jezdnię na potrzeby miasta. Po wojnie musiał zostać odbudowany, ponieważ jak wszystkie inne przejazdy został wysadzony przez hitlerowcó w. Ostatnia przebudowa rozpoczę ł a się w latach 2009-2011.
W tym czasie planowano nie tylko wymianę zuż ytych konstrukcji, ale takż e zwrot dawnych elementó w konstrukcyjnych.
Z Mostem Mał gorzaty zwią zanych jest wiele miejskich legend. Stał o się ulubionym miejscem miejskich samobó jstw, co zainspirował o poetę Janosa Arana do wymyś lenia ballady o samobó jstwie, zilustrowanej przez sł ynnego artystę Michaił a Zichiego (był nadwornym artystą dworu rosyjskiego, ilustrował dzieł a Lermontowa, Gogol, znany z ilustracji) ).
Тарас Бульба
Popiersie artysty jest zainstalowane na wyspie.
Wyspa Margitsziget to park miejski uznawany za najpię kniejszy park w Budapeszcie. Wyspa Mał gorzaty skł ada się z trzech mał ych wysp.
Zanim pó ł nocna strona, któ ra teraz przylega do Arpad Hid, został a ufortyfikowana, powoli przesuwał a się w dó ł rzeki. Dł ugoś ć Wyspy Mał gorzaty wynosi 2.5 km.
Począ tkowo powierzchnia Wyspy Mał gorzaty wynosił a 58 ha, dziś wyspa ma 96.5 ha, najwię ksza szerokoś ć – 500 m. Wcześ niej wyspa znajdował a się na wysokoś ci 102.5 m n. p. m. , ale ze wzglę du na czę ste powodzie został a podniesiona o kolejne 2 m. skł ada się z osadó w ż wirowych, podmywanych przez wiele lat przez rzekę , znaną pod ró ż nymi nazwami: wyspa panó w, wyspa zają ca, wyspa ś w. wyspa Palatinus i inne. w XIV wieku dzię ki klasztorowi dominikań skiemu znajdują cemu się na wyspie. Klasztor i koś ció ł zbudował kró l Wę gier Bela IV dla swojej có rki Mał gorzaty.
Ruiny klasztoru Dominikanó w na wyspie
Już w 1241 roku, przed narodzinami có rki (urodzonej w 1242), Bela IV przysią gł przed Wszechmogą cym, ż e odda mu swoje dziecko na sł uż bę , jeś li pomoż e odeprzeć atak mongolsko-tatarski i ocalić naró d wę gierski. Najwyraź niej bó g wysł uchał modlitw kró la, gdy odparto inwazję wrogó w. Po powrocie na Wę gry (kró l przebywał przejś ciowo w Austrii) Mał gorzatę wychował y zakonnice. Dziewczynka miał a wtedy zaledwie 9 lat. W murach klasztoru dominikanó w dorastał a, a nastę pnie został a ksieni. Wiadomo, ż e zakonnice tego klasztoru prowadził y niezwykle ascetyczne ż ycie. Niestety Margarita zmarł a bardzo wcześ nie - w wieku 29 lat. Po jej ś mierci został a ogł oszona ś wię tą , a pó ź niej sama wyspa został a nazwana imieniem dziewczyny.
Koś ció ł i zwią zany z nim klasztor stał na wschodnim wybrzeż u wyspy.
Najlepiej zachowane fragmenty zabudowań klasztornych
W 1540 roku klasztor został opuszczony przez zakonnice, któ re zabrał y ze sobą szczą tki ś w. Mał gorzaty. W 1541 klasztor Dominikanó w został zniszczony i splą drowany przez Turkó w. Wiadomo, ż e w murach klasztoru mieś cił się harem Paszy… Prawie to samo: )))
W 1796 r. wyspa przeszł a w rę ce izby (gubernatora) Jó zefa (Jó zefa), któ ry piastował to stanowisko przez pó ł wieku. Jó zef zasł yną ł jako wielki mił oś nik ogrodó w. Zbudował tu willę dla swojej ż ony, rosyjskiej księ ż niczki Aleksandry Pawł ownej i zał oż ył park ze wspaniał ym ró ż ań cem. Do dekoracji wyspy został zaproszony mł ody ogrodnik Karoi Tosht (miał zaledwie 20 lat), pochodzą cy ze sł ynnej dynastii Schö nbrunn. Przybywają c na Wę gry w 1810 roku, Kara pozostał a tu na zawsze. Wiele z tego, co mamy dziś okazję zobaczyć na Wyspie Mał gorzaty, jest dzieł em jego rą k.
Na wyspie w Domu Jozifi zasadzono okoł o 300 gatunkó w roś lin.
W szczegó lnoś ci posadzono pierwsze platany, któ re pó ź niej zakorzenił y się na wyspie Mał gorzaty i przetrwał y do dziś .
Te same platany
W 1869 roku park został udostę pniony zwiedzają cym. Jednak do 1908 r. moż na był o zwiedzać tylko za bilety wstę pu. Od 1882 r. gł ó wnym ogrodnikiem wyspy Mał gorzaty był Gyö rgy Magyar (1844-1923). Istnieją informacje, ż e na wyspie uprawiano niesamowitą liczbę ró ż w celach komercyjnych: 1400 odmian.
Park na wyspie Mał gorzaty stał się ulubionym miejscem wypoczynku mieszkań có w w drugiej poł owie XIX wieku. Jednak do 1901 r. na wyspę moż na był o dotrzeć tylko rzeką , ł odzią i statkiem.
Most Margarita został zbudowany w 1876 roku przez francuskiego inż yniera Ernesta Guina, ale dopiero ć wierć wieku pó ź niej do wyspy dodano kongres.
Obecny wyglą d wyspy Mał gorzaty ukształ tował się gł ó wnie w poł owie XIX wieku, ale w XX wieku nastą pił y duż e zmiany. W szczegó lnoś ci w 1911 r. powstał y nowe tereny spacerowe. Po 1927 r. podczas tworzenia parku przetworzono 6.000 metró w sześ ciennych. m ziemi, wytyczono ś cież ki spacerowe o dł ugoś ci 6 tysię cy mi szerokoś ci 6 m. Po stronie Pesztu posadzono 150 jesionó w, a po stronie Budy 200 ś wierkó w. Opró cz nich posadzono 3 000 innych drzew i 5.000 roś lin. Na terenie centrum ogrodniczego poł oż ono ogromny ogró d kwiatowy o powierzchni 15 tysię cy metró w kwadratowych. m!
Od 1866 roku, kiedy podczas wiercenia studni odkryto artezyjskie wody lecznicze, Wyspa Mał gorzaty zasł ynę ł a jako uzdrowisko termalne.
Wyspa otrzymał a oficjalny status sanatorium w 1929 roku. Obecnie istnieją trzy ź ró dł a termalne z leczniczą wodą mineralną .
Centralna aleja wyspy zaczyna się w moś cie Margarita. W 1972 r. wzniesiono tu pomnik upamię tniają cy 100. rocznicę aneksji Budy oraz Pesztu i Obudy w 1873 r. Ten pomnik z brą zu, zaprojektowany przez Istvana Kissa, skł ada się z dwó ch splecionych ze sobą arkuszy.
Naprzeciw pomnika znajduje się wielka „muzyczna fontanna”, któ rej strumienie nieustannie zmieniają wielkoś ć i kształ t. Wieczorami odbywa się prawdziwy spektakl ś wietlno-muzyczny: jasne oś wietlenie wł ą cza się do muzyki.
W centrum Wyspy Mał gorzaty, na prawo od gł ó wnej alei, moż na zobaczyć jedną z gł ó wnych lokalnych atrakcji - ruiny XIV-wiecznego koś cioł a franciszkanó w.
Niedaleko ruin znajduje się Villa Palatine Joseph. Raczej ró wnież w ruinie, ponieważ willa został a zniszczona w 1838 r. na skutek powodzi.
Latem najwię ksza plaż a na wyspie Budapeszt - "Palantinus".
Kolejną atrakcją Wyspy Mał gorzaty jest 57-metrowa wież a ciś nień zwień czona kopuł ą . Jest widoczny z daleka z ró ż nych czę ś ci wyspy. Dziś w wież y odbywają się wystawy sztuki wspó ł czesnej.
W pobliż u wież y ciś nień znajduje się teatr na ś wież ym powietrzu. Latem wystawiane są spektakle operowe. Nieco na pó ł noc od wież y ciś nień rozcią ga się Aleja Artystó w, zwana takż e Bulwarem Rzeź by. Po obu stronach alei ustawione są popiersia wę gierskich artystó w, muzykó w i pisarzy.
Aleja Artystó w prowadzi do Grand Hotelu Danubius Grand, dawniej znanego jako Grand-Margitsziget. Budynek hotelu został wybudowany w 1872 roku przez Miklosa Ible. W pobliż u znajduje się kolejny hotel – nowocześ niejszy „Thermal” (Margitsziget Thermal) wyposaż ony w termy.
Spacerują c Aleją Artystó w moż na zobaczyć pobliski Koś ció ł ś w. Michał a.
Został zbudowany z kamieni pozostał ych po dawnym klasztorze Dominikanó w. W 1930 koś ció ł został odrestaurowany wedł ug fragmentó w, któ re przetrwał y po 1541, kiedy Turcy zniszczyli klasztor. W koś ciele znajduje się dzwon z XV wieku.
Na wyspie wystę puje duż a liczba chronionych gatunkó w roś lin. Do najrzadszych należ ą mił orzą b dwuklapowy.
Na wyspie, po prawej stronie, mniej wię cej poś rodku, znajduje się mał e bezpł atne zoo (Margitszigeti allatkert), w któ rym ż yje 117 gatunkó w ssakó w i ptakó w: jelenie, kucyki, zają ce, ptactwo domowe i dzikie oraz wiele innych. Latem moż na wejś ć do zoo, pojeź dzić na kucyku, napić się kawy. Dozwolone jest karmienie zwierzą t specjalną karmą zakupioną w bufecie.
Zimą wejś cie do zoo jest zamknię te.
Obok teatru letniego znajduje się pię kny ogró d japoń ski. Został stworzony pod kierunkiem gł ó wnego ogrodnika Gyö rgy Magyare. Tutaj, w otoczeniu zacienionych drzew, zobaczysz mał e jezioro z lotosami, usł yszysz koją cy plusk strumieni i wodospadó w, podziwiasz malownicze ogrody skalne, mostki i inne ozdobne atrybuty wschodniego ogrodu. Najważ niejsze jest oczywiś cie ró ż norodnoś ć japoń skich roś lin. W gorą cym ź ró dle skalnego ogrodu moż na zobaczyć resztki bukó w, zachowane z koń ca XIX wieku.
Wodospad zasilany jest wodą ze ź ró dł a Zigmondi.
Nieco dalej znajdziesz mał y pawilon znany jako Studnia Muzyki.
Zbudowany w 1936 roku, jest dokł adną repliką studni zbudowanej w Rumunii przez architekta z Transylwanii Petera Bodora w 1820 roku. Sł uż ył do odtwarzania muzyki, podczas któ rej odgł osu na szczycie pawilonu zaczę ł a krą ż yć statua Neptuna. Niestety mechanizm został uszkodzony podczas II wojny ś wiatowej.
Nastę pnie nasza droga wiedzie przez most Arpad do Obudy (Ó buda) – staroż ytnego i niezależ nego miasta, aż do 1873 roku, kiedy doszł o do unii z Pesztem i Budą . Po zjednoczeniu Obuda uzyskał a status dzielnicy stoł ecznej. Imię Obuda nie oznacza Starego Buddy.
A do XIII wieku był Buddą , a jeszcze wcześ niej Aquincum.
Tł o historyczne: Pierwsze osady na terenie Obudy pojawił y się w epoce kamienia. Rzymianie osiedlili się tutaj w I wieku p. n. e. Zbudowali miasto Aquincum, stolicę prowincji Panonia.
W Obudzie zachował się strop Wespazjana (I wne)
W II wieku miasto został o zniszczone przez barbarzyń có w, odbudowane, przetrwał o oblę ż enia i ostatecznie zdobyte przez Hunó w, od któ rych w V wieku otrzymał o nazwę „Budda” – na cześ ć brata kró la Attyli. Wedł ug „Pieś ń Nibelungó w” miejscem tym był legendarny zamek Attila (Etzelnburg). W koń cu miasto na jakiś czas stracił o na znaczeniu i został o zniszczone. Plemiona wę gierskie przybył y tu z Karpat okoł o 900 roku, a wojewoda Arpad tchną ł nowe ż ycie w stary ogień .
W latach 1241-1242 Budda został zniszczony przez hordy Chana Batu.
Po ich odejś ciu, w 1247 roku kró l Bella IV zbudował potę ż ną fortecę na poł udnie od ś wież ych ruin. Osada, któ ra wyrosł a wokó ł twierdzy Buda, został a pó ź niej nazwana Budą . A stara osada za murami miasta nosił a nazwę Obuda. Sł owo Obuda został o po raz pierwszy uż yte w 1290 roku przez kró la Andrasa III.
Podczas panowania tureckiego wszystkie centralne miasta Wę gier weszł y w okres kulturalnego i gospodarczego upadku.
Od 1695 roku i przez prawie cał y XVIII wiek Obudoi był o wł asnoś cią szlacheckiej rodziny Zichi, któ ra w latach 1746-1757 wybudował a barokowy pał ac na Rynku Gł ó wnym (Fo té r). Obecnie w budynku mieszczą się trzy muzea: Lajos Kashshak Museum (awangardowy artysta i poeta 1915-1967), Victor Vasarely Museum, Obudai Museum (przechowuje dokumenty i przedmioty historyczne) Przebudzenia od okresu rzymskiego do XX wieku oraz przedmioty gospodarstwa domowego starych domó w Obudy).
Po przeciwnej stronie Placu Foter znajduje się reprezentacyjny budynek koś cioł a parafialnego ś w. Piotra i Pawł a. Koś ció ł został ró wnież zbudowany kosztem rodziny Zichi i sł uż ył jako ich rodzina.
W pobliż u znajduje się ratusz w Obuda...
oraz pomnik pierwszego i ostatniego burmistrza Obudy z 1873 roku, Harer Palu.
A oto kolejna wspaniał a kompozycja wę gierskiego rzeź biarza Imre Vargi, idą c w deszczu. Dedykowany jest ż onom wojskowym, któ re czekają na mę ż czyzn, któ rzy poszli na front.
Skrę cają c z hał aś liwej gł ó wnej ulicy z przejeż dż ają cymi samochodami, nagle wpadasz w przeszł oś ć : dzieci bawią się na placu, stare kobiety rozmawiają na ł awkach, przechodnie idą powoli.
Mał ym kawał kiem starego Budapesztu w ś rodku nowoczesnej metropolii jest Plac Foter.
Nastę pnie odwiedź ł aź nie Veli Bej (Veli bej fü r rd). Znajdują się one obok ł aź ni Lukacs, ale wejś cie znajduje się od strony Dunaju.
Tł o historyczne: To jedna z najstarszych ł aź ni w Budapeszcie.
Historia ł aź ni „Veli Bay” się ga okresu przedrzymskiego, a Rzymianie regularnie uż ywali do ką pieli wó d leczniczych ź ró deł . Wę gierski kronikarz Anonim (XII-XIII w. ) pisał , ż e kierował podbojem ojczyzny przez Wę gró w w Arpad w latach 895-910, czyli miejscu spoczynku Tezy - Kró l Tezy II (1130-1162). Szczyty tutejszych ł aź ni rozkwitł y podczas najazdu tureckiego (1526-1697).
Podczas zdobywania Zamku Buda Turcy nie zniszczyli ł aź ni. Wrę cz przeciwnie, rozbudowali je, dodają c ogrody kwiatowe i parki. Pasza Mohammed zlecił budowę grobowca ś w. W XVI wieku. Suł tan Sulejman i wielki wezyr Mustafa Sokoł y rozbudowali i ozdobili ł aź nie.
Ś wiadczy o tym napis na ś cianie ł aź ni w ję zyku tureckim, któ ry w poetyckiej formie opisuje kró tką historię ł aź ni i entuzjastycznie opowiada o jej pię knie i cudownych wł aś ciwoś ciach ź ró deł .
Edward Brown, sł ynny angielski lekarz z XVII wieku. Z ramienia Stowarzyszenia Lekarzy Kró lewskich przemierzył prawie cał ą Europę , w 1673 przybył Budda i pisał o ł aź niach „Wielka Zatoka”:
Najpię kniejsza z nich to ł aź nia Vé li Bej, na dekorację któ rej Suleiman zainwestował niemał e pienią dze. Wanna ma pię ć okrą gł ych kopuł , centralną kopuł ę wspiera 12 kolumn. W rzeczywistoś ci ką piel ta ró ż nił a się nieco od tradycyjnych ł aź ni tamtych czasó w. Po wyzwoleniu Budy (1686) ł aź nia Veli Bay wraz z innymi ł aź niami przeszł a na wł asnoś ć skarbu pań stwa. Za panowania kró la Wę gier Lipota I Habsburga (1657-1705) ł aź nia nosił a nazwę Thermae Regiae Majoros.
Nastę pnie odkupił go ze skarbca Janos Egger. W pierwszych latach XVIII wieku. ł aź nia był a nadal w stanie pierwotnym, o czym ś wiadczą notatki i rysunek wiedeń skiego architekta Fischera von Erlacha: „Ł aź nię odwiedza wielu ludzi nie tylko ze wzglę du na uż yteczną wodę , ale takż e ze wzglę du na architekturę arabską ”. W tym czasie ł aź nię nazywano już „Kaiser Bad”, czyli ł aź nią „Chasar” (po wę giersku „Chasar” – „cesarz”).
W 1804 r. rada gubernatoró w polecił a komisji lekarskiej sprawdzenie ź ró dł a leczniczego ką pieli „Zegar”. Po uwię zieniu przez komisję w 1806 r. Ł aź nie Zegarową kupił doradca kró lewski Istvan Marcibanyi i jako darowiznę charytatywną przekazał ją Buddyjskiemu Zakonowi Mił osierdzia pod warunkiem, ż e dochó d z ką pieli trafi do chorych i mnichó w . W tym okresie Ł aź nia Zegarowa był a skromnym mał ym zakł adem. W 1842 r
zbudowano duż y dziedziniec medyczny z dwoma oficynami, któ re miał y 100 salonó w i 85 ł azienek. Ł aź nia parowa Ł aź ni Zegarowej był a jednym z pierwszych takich obiektó w w Budapeszcie. W biuletynie Wę gierskiego Towarzystwa Balneologicznego z 1933 r. napisano, ż e Ł aź nie Czosnkowe mogą cał kowicie zastą pić takie kurorty jak Pieszczany, Baden, Baden-Baden, Wiesbaden, Akwizgran i Trenczań sk-Teplice. W 1926 r. do ł aź ni dobudowano basen. W 1965
Ką piel Chasar został a przeniesiona do Wszechwę gierskiego Instytutu Reumatologii i Ką pieliska (pó ź niej: Wszechwę gierskiego Instytutu Reumatologii i Fizjoterapii), czyli do Ministerstwa Zdrowia. A od 2000 roku ł aź nie ponownie obję te są patronatem Zakonu Mił osierdzia.
Wody lecznicze potrzebne do leczenia i zabiegó w pochodzą tu ze studni artezyjskich ł aź ni Lukach, a takż e ze sł ynnego ź ró dł a Magda na wyspie Margit.
Ł aź nie Veli Bay są w rzeczywistoś ci ukrytym skarbem, o któ rym wię kszoś ć mieszkań có w Budapesztu nie zdaje sobie sprawy. Wynika to z wielu powodó w. Najpierw w XIX wieku. budynek był cał kowicie otoczony budynkami powstał ymi w tym okresie, nie był o go widać z ulicy. Po drugie, ostatnio był uż ywany wył ą cznie do celó w medycznych, nie wpuszczono tu ogó ł u społ eczeń stwa.
Ponadto w ostatnich latach jego stan pogorszył się na tyle, ż e budynek został opuszczony. W 2004 roku Zakon Mił osierdzia dokonał poważ nych inwestycji, rozpoczynają c prace przy renowacji budynku. Budynek i jego otoczenie był y wcześ niej badane przez archeologó w. Ich praca zakoń czył a się sukcesem! Znaleziono oryginalne fragmenty posadzki, pomalowane ś ciany, antyczne rury, naczynia. Ką piel znalazł a swoją dawną nazwę , wię c zamiast nazwy „Ł aź nia Czosnkowa” pojawił a się ponownie – „Wanna” Veli Bay”.
Oś mioką tny basen odnowionego basenu ma unikalne cechy. Temperatura wody wynosi 36 stopni Celsjusza, a jej bieg jest bardzo szybki: okoł o 1200 litró w na minutę . Dzię ki tej prę dkoś ci przepł ywu woda w basenie jest cał kowicie odnawiana cztery razy dziennie. Nie ma wię c potrzeby dodawania do niej chloru, woda charakteryzuje się cał kowicie naturalną ś wież oś cią.
Oś mioboczny basen otoczony jest mał ymi kranami, pod któ rymi goś cie mogą korzystać z ką pieli, a w czterech rogach znajdują się baseny rodzinne z wodą o ró ż nych temperaturach: 16.32, 34 i 40 stopni Celsjusza. W okolicznych ł aź niach znajduje się nowa strefa wellness: ł aź nie parowe z dwoma rodzajami olejkó w aromatycznych i temperaturze 40 i 50 stopni Celsjusza, sauna fiń ska i infrasauna, prysznice z dyszami masują cymi oraz misy lodowe.
W spa znajduje się ró wnież jacuzzi, masaż e i hydrowanny oraz dział hydroterapii. Jest to jedyna ł aź nia turecka, któ ra nie ma specjalnych dni odwiedzin osobno dla mę ż czyzn i kobiet, obie pł ci mogą ką pać się razem. Jest to nowy budynek z dł ugą historią , a ta historyczna atmosfera tworzy niezapomniane wraż enia.
Oficjalna strona - http:// www. irgalmasrend. hu / site / velibej / home
Cią g dalszy https://www.turpravda.com/hu/budapesht/blog-484379 .html