Odkrywaj Ukrainę: Radomyszl - Berdyczów
Czę ś ć I. Radomyszl
Wspaniał a weekendowa wycieczka z Kijowa od firmy "Krajina YuA" o nazwie "Zamek Radomysl i koś cioł y Berdyczowa".
Z Kijowa wyjeż dż amy szosą ż ytomierską , któ ra został a uł oż ona w miejscu dawnej Via Regia - Drogi Kró ló w. Droga ł ą czył a osiem krajó w europejskich: Hiszpanię , Francję , Belgię , Niemcy, Polskę , Litwę , Biał oruś i Ukrainę .
Droga Kró ló w
I pojechał a z Kijowa do Santiago de Campostella.
Ziemie regionu Ż ytomierza to ziemie sł owiań skich Drevlyan. Dla przypomnienia ich korzeni, przy wjeź dzie do miasta Radomyszl zainstalowano drewnianą kompozycję rzeź biarską przedstawiają cą bogó w Drewlanska.
Wjazd do miasta Radomyshl
Wydaje się , ż e tyle napisano o Zamku Radomyskim, a nasze wraż enia przerosł y oczekiwania.
Zamek w Radomyś lu
Zespó ł historyczno-kulturalny „Zamek Radomysl” jest obecnie prywatnym kompleksem muzealnym. W nazwie zespoł u wykorzystano starą nazwę miasta Radomyszl, zapisaną w ź ró dł ach pisanych, począ wszy od pierwszej poł owy XVI wieku.
Ziemie bogate w futra i drewno nie mogł y nie zainteresować koś cioł a.
Witają nas ziemie Drevlyan
Obszar, na któ rym znajduje się zamek, nazywał się Papirnya (przetł umaczony z ukraiń skiego jako „fabryka papieru”).
Na tej podstawie badacze doszli do wniosku, ż e w tym miejscu znajdował a się wcześ niej znana z kronik papiernia Radomyshl, zbudowana na począ tku XVII wieku na polecenie archimandryty Ł awry Kijowsko-Peczerskiej Aleksieja Pletenieckiego. Wieś , któ ra wyrosł a wokó ł fabryki istniał a do lat 60. XX wieku, po czym został a przył ą czona do Radomyś la. Teraz w parku znajduje się rzeź ba Jeliseja Pletenieckiego. Przedstawiono mnicha siedzą cego w ł odzi na ś rodku jeziora. Z pochyloną gł ową czyta ksią ż kę , w dł oni pali się ś wieca.
Mnich w ł odzi
Rzeka symbolizuje pł ynnoś ć czasu, ł ó dź to ludzkie ż ycie, księ ga to wiedza i ż yciowe doś wiadczenie poprzednikó w, pł oną ca dzień i noc ś wieca to oś wiecenie i sł uż ba ludziom.
Rola papierni wzrosł a za metropolity kijowskiego i galicyjskiego Piotra Mohyli (1597-1647), któ ry zaangaż ował się w reformę ortodoksyjnego systemu oś wiaty w Rzeczypospolitej. Wymagał o to wielu nowych podrę cznikó w, a co za tym idzie, wię kszej iloś ci papieru. Papier był wytwarzany z lnu, konopi i pokrzywy (obecnie w zamku odbywa się co 30 minut kurs mistrzowski z rę cznego papiernictwa) i był dostarczany do Ł awry Kijowsko-Peczerskiej drogą wodną (z kanał ó w wokó ł zamku woda spł ywał a do miejscowej rzeki , a nastę pnie nad Dniepr, gdzie niedaleko Kijowa i stoi Ł awra Kijowsko-Peczerska). Charakterystycznym znakiem papieru Radomyshl są znaki wodne w postaci trzech kopuł z krzyż ami.
Od dnia powstania i aż do powstania Chmielnickiego papiernia w Radomyś lu był a w rzeczywistoś ci monopolistycznym producentem papieru w centralnej Ukrainie. Wię kszoś ć istnieją cych w tym regionie ksią g koś cielnych i ś wieckich został a wydrukowana w drukarni Ł awra na papierze radomyszlskim. To wł aś nie na „Papirnie Radomyshl” w Kijowie ukazał a się pierwsza ksią ż ka „Godziny”.
Papier był produkowany z marginesem: po zamknię ciu fabryki Ł awra Kijowsko-Peczerska drukował a na tym papierze swoje ksią ż ki przez kolejne 100 lat.
W trakcie badań prowadzonych podczas prac rekonstrukcyjnych i restauratorskich ustalono takż e obronny charakter budynku, w któ rym mieś cił a się fabryka papieru Radomyshl. Ponadto stwierdzono, ż e budynek został zbudowany na podziemnej skale granitowej, któ ra zagł ę bia się w ziemię na kilka metró w. To zapobiegł o osł abieniu. Duż e znaczenie miał o ź ró dł o wody pitnej, któ ra tryskał a bezpoś rednio ze skał y wewną trz budynku, co pozwalał o obroń com przez dł ugi czas wytrzymać oblę ż enie. To ź ró dł o nadal znajduje się w zamku, znajduje się w Sali Koncertowej za fortepianem.
Sala koncertowa
Teraz zamek został dobrze odrestaurowany (w jego ekspozycji znajdują się zdję cia, któ re pokazują , w jakim opł akanym stanie został zdobyty przez doktor medycyny, ukraiń ską lekarkę Olgę Bogomolets). Był y ruinami. A teraz jest to pię kny obiekt widokowy, któ ry przycią ga turystó w.
Odtworzono wnę trza z XVI-XIX wieku. Jest cał a infrastruktura niezbę dna dla turysty: restauracja, kawiarnia, mał y, ale bardzo ł adny park. . .
Teren parku
. . . w któ rym znajdują się rzeź by, któ re mają okoł o 300 lat i moż na jeź dzić ł odzią po kanał ach parku.
W samym zamku znajduje się.10 butikowych pokoi hotelowych (dwa z nich znajdują się w wież y). Moż esz tam zostać przez kilka dni.
Zamek w Radomyś lu
W naszym programie na zamek przeznaczono kilka godzin.
Dlaczego turyś ci przyjeż dż ają do tego miejsca? Nie tylko do obejrzenia odrestaurowanego budynku, ale takż e do obejrzenia duż ej kolekcji ikon domowych, któ ra znajduje się w salach zamku i liczy ponad 5000 kopii.
Ikona domu to rodzaj malowania ikon. Tutaj zbierane są okazy z cał ej Ukrainy, z jej ró ż nych regionó w. Niektó re został y namalowane zgodnie z przyję tymi wó wczas kanonami szkó ł malarstwa ikon, a niektó re są podobne do obrazó w Marii Pryimachenko, któ re wielu uważ a za prymitywizm ukraiń ski.
Ale energia w muzeum jest kolosalna!
Na przykł ad ikony te został y namalowane zgodnie z kanonami kijowskiej szkoł y malowania ikon (XVIII wiek):
Wtedy przyję ł o się pisać aureole w ciemnobrą zowych kolorach.
A oto ikony Czernihowskiej szkoł y malowania ikon:
Tutaj aureole mają kształ t tró jką ta.
A oto ikony szkoł y zakarpackiej:
Ikona Zakarpacia wykonana na szkle
Niektó re są napisane na szkle z tył u:
Ikona Zakarpacia wykonana na szkle
Istnieją ró wnież skł adane ikony w formie tryptyku:
Skł adane ikony
Huculi zabrali ze sobą takich ludzi, wyjeż dż ają c na dł ugi czas, by wypasać owce na ł ą kach. Ikony mogą być ł atwo transportowane i nie ulegają uszkodzeniu.
Istnieją ikony podkł adó w:
Ikona podkł adu
Na nich, podobnie jak w podrę cznikach, narysowana jest Droga Ró ż ań ca. Tak uczono dzieci.
Istnieją ikony regionó w Doniecka i Ł ugań ska:
Tam ludzie starali się udekorować je tak bardzo, jak to moż liwe, co tylko był o moż liwe (koralikami, kawał kami materiał u i srebrem).
Ale ta ikona Matki Boż ej jest w rodzinie poł oż nych od siedmiu pokoleń :
Jest na nim wiele mał ych nacię ć . To jest pę powina urodzonego dziecka wycię tego na ikonie. A jeś li na ikonie był ś lad noż a, to obiecał o to dziecku dobre samopoczucie i zdrowie. Takie był o przekonanie.
W muzeum znajduje się ró wnież sala Matki Boż ej:
Sala Dziewicza
Zgromadzono tam ró ż ne ikony. Kilka kopii Matki Boskiej Czę stochowskiej (pol. : Matka Boska Czę stochowska), cudownej ikony namalowanej wedł ug legendy przez Ł ukasza Ewangelistę , czczonej ró wnie przez katolikó w, jak i prawosł awnych.
W roku 326, kiedy ś wię ta cesarzowa Helena udał a się do Jerozolimy, aby oddać cześ ć ś wię tym miejscom, otrzymał a tę ikonę w darze od chrześ cijan, przywiozł a ją do Konstantynopola i umieś cił a w kaplicy pał acowej, gdzie znajdował a się ś wią tynia pię ć wiekó w.
Cudowny obraz został sprowadzony na nasze ziemie przez zał oż yciela miasta Lwowa, księ cia galicyjsko-woł yń skiego Lwa Danił owicza i umieszczony na zamku beł skim pod kierunkiem duchowień stwa prawosł awnego.
Nastę pnie, podczas podboju zachodniej Ukrainy przez Polakó w, cudowna ikona trafił a do polskiego wł adcy, księ cia Wł adysł awa Opolskiego. Po zał oż eniu w 1352 r. klasztoru na Jasnej Gó rze w polskim mieś cie Czę stochowa ksią ż ę Wł adysł aw przekazał mu cudowną ś wią tynię , powierzają c ją zakonnikom na przechowanie. Kilka lat pó ź niej klasztor został obrabowany przez husytó w. Pozbawiają c klasztor wszelkich skarbó w, chcieli ukraś ć cudowny obraz, ale niewidzialna sił a powstrzymał a konie, a wó z z kapliczką nie drgną ł . W furii jeden z rabusió w rzucił ś wię tą ikonę na ziemię , a drugi uderzył mieczem w twarz. Natychmiast spotkał a wszystkich sprawiedliwa kara: pierwszy został rozerwany na strzę py, druga rę ka uschł a, reszta padł a martwa lub oś lepł a. Od tego czasu na policzku Matki Boskiej pojawił y się dwie blizny (od uderzenia szablami husyckimi), a wszystkie listy z tego zdję cia mają te same blizny.
Wiele cudó w z czę stochowskiego cudownego wizerunku został o poś wiadczonych w specjalnej księ dze przechowywanej w koś ciele czę stochowskiego klasztoru.
Po raz pierwszy zapoznaliś my się z tym obrazem podczas wycieczki do miasta Brailov koł o Winnicy w ramach weekendowej wycieczki "Tajemnicze historie wspaniał ych ludzi". W Brailovie społ ecznoś ć jest podzielona ró wno – katolikó w i prawosł awnych. Nie ma tarć na tle religijnym, mał ż eń stw mieszanych. Naprzeciw siebie znajdują się prawosł awny klasztor i koś ció ł rzymskokatolicki. A w obu koś cioł ach znajdują się spisy z obrazu Matki Boskiej Czę stochowskiej. Ikona Brajł owsko-Czę stochowska sł ynę ł a ró wnież z duż ej liczby uzdrowień . W pobliż u znajduje się wiele tak zwanych „wisiorek”. To jest wdzię cznoś ć ludzi za uzdrowienie.
W Sali Bogorodichny Zamku Radomyskiego znajdują się ró wnież stare skrzynie przeznaczone na posag wychodzą cej za mą ż dziewczyny.
Skrzynie i posag
Kiedy dziewczyna wyszł a za mą ż , taka skrzynia podą ż ał a za nią w konwoju, gdzie był y obrusy, prześ cieradł a, odś wię tne ubrania i wiele wię cej.
Opró cz kolekcji ikon muzeum zawiera wiele przedmiotó w gospodarstwa domowego. Istnieje kilka rodzajó w koł owrotkó w. . .
. . . ż elazka, koł yski, sanki dla dzieci. . .
Sanie dla dzieci
. . . ule z wizerunkami ś wię tych (aby mió d pł yną ł ). . .
Ule
. . . i ł odzie wyrzeź bione z litego drewna.
Osobiś cie bardzo interesował y mnie wiklinowe naczynia na pł yn. Specjalna technika tkania z winoroś li i sł omy umoż liwił a napeł nienie naczynia pł ynami.
W tym samym czasie sł oma puchł a i nic nie wypł ywał o! I to bez uż ycia np. ceramiki czy szkł a.
A w kolekcji muzeum jest wiele starych fotografii. Z tych czarno-biał ych fotografii patrzą na nas ludzie z przeszł oś ci, elegancko ubrani, w strojach ludowych. Jak ciekawie na nie patrzeć ! To jak patrzenie w czasie.
Atmosfera w zamku jest niesamowita! Najwyraź niej dł ugoterminowa modlitewnoś ć ikon ma wpł yw.
Obecnie w zamku moż na organizować ceremonie ś lubne. Jest nawet do tego specjalna sala rytualna.
Sala ceremonialna
Sala ceremonialna
Zawiera unikalną kamienną ikonę ś w. Mikoł aja Cudotwó rcy z XI wieku.
Ikona kamienia
Na cał ej Ukrainie jest ich tylko osiem. Bardzo rzadka ikona! Widzieliś my to po raz pierwszy.
W Sali Ceremonialnej prezentowane są dwa rodzaje niesamowitego i prawie zapomnianego instrumentu muzycznego – fisharmonii. Jeden egzemplarz pierwszego wynalezionego, z jednym pedał em. . .
. . . a drugi jest już bogatszy i ma bardziej nowoczesny wyglą d.
Harmonia
Oba są dostrojone i odtwarzane podczas ceremonii.
Uczestniczymy ró wnież w warsztatach papierniczych i spacerujemy po parku. Jego kamienne mosty. . .
Kamienne mosty
. . . przytulne wyspy otoczone zielenią...
. . . i staroż ytne rzeź by. . .
po prostu nas fascynuje.
Czas na podró ż . (Cią g dalszy w drugiej czę ś ci).
