Решила написать отдельный рассказ об одном португальском городишке, который, с большой долей вероятности, до сегодняшнего дня был Вам не известен.
Предлагаю сначала посмотреть фотографии и потом уже начать читать. Монсанту это город ради которого я выбрала в этом году Португалию. Я собиралась посетить эту страну давно, можно сказать, мечтала о Португалии. Океан, морепро. . , а нет, океанопродукты, огромные замки и монастыри, плиточные дома… Я фанат азулежу, у меня кухня в подобном стиле и я все пыталась сделать ее все больше сделать похожей на португальскую: синяя плиточка азулежу, рыбки, керамика, все белоснежное такое…Вот мечтала, мечтала и лет десять мечтала бы еще, если бы весной не нашла в интернете отчеты о Монсанту! Это и был тот волшебный пендель, который заставил нас с подругой поменять планы кардинально. Мы отменили автомобильную Румынию, запланированную еще в прошлом году, и начали искать авиабилеты в Португалию. Но вернемся же к Монсанту.
Это уникальное место! Это место, где лично я могу жить неделями (все таки не постоянно) и мне не будет скучно.
Деревня Монсанту находится в глубине страны, недалеко от границы с Испанией, в большой долине среди небольших гор, скорее холмов. Точнее в муниципалитете Иданья-а-Нова (Idanha-a-Nova), в округе Каштелу-Бранку (Castelo Branco), в Центральном регионе Португалии, в 277 километрах к северо-востоку от Лиссабона и в 306 километрах к югу от Порту.
Деревня расположена на склоне одноименной горы ( гранитной скалы), а название переводится как «Гора святая» (Mons Sanctus). Холм Mons Sanctus высотой около 800м усыпан огромными круглыми валунами, которых тысячи. И именно среди этих валунов змейками вьются улочки старинной деревненьки. Основана деревня была в 12 веке. Жители приняли решение большие валуны не трогать, а застраивать пространство между ними, под ними, над ними, используя камни как стены, крыши, фундамент и основной строительный материал. В результате застройки получилось уникальное хитросплетение природных скальных образований и творений человеческих рук, как говорят местные, «в Монсанту никогда не знаешь, где заканчивается камень и начинается дом». Она почти не изменилась за сотни лет. Большинство домиков построены в средние века, они перестраивались внутри, делались какие-то надстройки, пристройки, но основная масса строений возведена руками людей, которые жили здесь много веков тому назад. Множество домов Монсанту построены таким образом, что валун является частью дома: у кого-то в доме валун это одна или две стены, у кого-то это крыша, у кого-то на валуне дом построен, у кого-то он рядом с домом. Вариантов много. Есть один дом, в который огромный камень как будто упал сверху и находится в центре дома!
В деревне есть отели и гестхаусы с такими камнями внутри, мы также выбрали для нашего проживания именно такой аутентичный домик. Сейчас сдается достаточно много подобного жилья, а ведь еще лет 5-7 тому назад, читала, там не было где остановиться на ночь. Домики выглядят сказочно, они такие милые, маленькие, часто щедро украшены цветами, крыши черепичные, внутри также по-особому: крошечные окна, каменные стены, части валунов, картины с вышивкой, местная керамика и также местные тряпичные куклы ( matrafonas).
Очень часто упоминается, что в 1938 году Монсанту получил звание «Самая португальская деревня Португалии». А символом этого звания является серебряный петух на часовой башне, которая видна издалека на подъезде к деревушке. Оказывается, Монсанту был единственным населенным пунктом в округе, который, не смотря на неоднократные попытки французов завоевать его, отбил многочисленные атаки, выдержал длительные осады и остался португальским. Именно поэтому Монсанту – «самая португальская деревня Португалии».
Деревня не очень большая, сейчас там живет менее тысячи человек, в основном это пожилые люди. Здесь нет деток, молодежи. Молодняк только туристический и строители. Заметили, что много ремонтов идет в это время. В деревне туристов не сильно много, в основном это «однодневки». Приезжают, пробегают городок и обратно. Лишь небольшая часть туристов здесь ночует 1-2 ночи. Большинству людей 1 дня будет вполне достаточно. Но я бы все же порекомендовала 2-3 дня. Здесь есть ресторан, кажется, и не один, кафешка, есть магазинчик с продуктами. А вот обещанных всеми статьями сувениров мы так и не видели, если не считать бабульку, которая продавала местные куколки из тряпок.
Дорога в деревню одна, она достаточно крутая. Для туристов сделано несколько парковок с самого начала деревни, а на самый верхний ярус домов уже никак и не доехать, только дойти ножками по крутым ступенькам. Улочки узкие, но безопасные, есть перила, в темное время суток вся деревня полностью освещается. Много фонарей и они работают, как минимум до двух часов ночи. По всей деревне расставлены информационные щиты о каждом хоть немного значимом домике, улочке или фонтане. Есть множество размеченных троп, маршрутов, как по самой деревне, так и по окрестностям. Любителям природы, тишины, хайкинга здесь просто рай. Уникальным лично для меня было и то, что помимо красивых и ухоженных домиков в городке есть и совершенно «дикие», заброшенные дома. Некоторые дома брошены недавно, это грустно и все. Но часть домов на самых верхних, неудобных ярусах, видимо, были заброшены очень и очень давно. Видны такие детали, которые в жилых домах и не увидишь. Различные углубления в полу, стенах, выдолбленные ниши, то ли стол, то ли шкаф, можно посмотреть на нетронутое средневековье, одним словом. Есть отдельная часть с городскими сараями, а точнее свинарниками. Я бы никогда не догадалась. Мы действительно видели дома с неестественно низкими входными дверьми и странной планировкой. А внутри в полу в камне выдолблены «ямки». Позднее нашли щит, где было сказано, что сначала у каждой семьи свинарник был рядом с домом, а потом «для улучшения санитарных условий» жители города решили их все вынести на окраину и растить хрюшек там. Что и говорить, свиньи и сейчас живут в этих свинарниках.
Кроме самой деревни, которую можно обойти часов за 5 вдоль и поперек, здесь же есть руины замка тамплиеров. На вершине холма он находится, есть две тропы, обе крутые. Одна тропа через главный вход более короткая. А вторая, «со двора» так сказать, более длинная, но очень живописная. И я бы все-таки не называла бы это руинами замка. Дело в том, что сохранился замок не плохо, кажется, даже пережил в начале 20 века реставрацию, да и сам он большой по площади. То есть это не руины, осматриваемые за час, это хорошая прогулка на несколько часов. Конечно, если речь идет о человеке, который любит замки. Есть что смотреть, опять же везде информационные щиты. Что можно посмотреть на территории замка: несколько башен, церковь, старинное кладбище с каменными могилами (каменными гробами, я бы сказала), арка, колодец. На замковом дворе для туристов поставили лавочки, столики, но куда приятнее находится на самой крепостной стене и смотреть на Монсанту или горы вдалеке. Крепостная стена широкая, 1-1.5м шириной, без ограждения, можно ходить по ней. Виды шикарные. Особенно закат и восход, проверено! Про великую историю замка много не знаю, только вот, нарыла в сети такое веселое повествование: король Афонсо Энрикес в 1165 году отвоевал Монсанту от мавров и предоставил его тамплиерам для строительства замка. Замок за восемьсот последующих лет активно использовался, поскольку охотников завоевать его было немало, но Монсанту всю дорогу показывал себя крепким орешком. Так продолжалось до тех пор, пока оборона крепости сама себя не высадила в воздух, нечаянно взорвав пороховой склад. Замок слегка разрушился, но в будущем его ремонтом никто не занимался, так что то, что сейчас там находится – это кристально чистая история, как говорится, до последнего камешка. Хорошо еще, что фейерверк приключился в мирное время, а не то горожанам пришлось бы туго. Кстати, по поводу войны в Монсанто бытует интереснейшая легенда, связанная с самым значительным местным праздником. Шел какой-то там год (историки до сих пор путаются, вроде II век до Рождества Христова), после 7 лет осады римлянами в замке не осталось вообще никакой пищи, кроме одной коровы и мешка зерна. Осажденные грустно смотрели на буренку, понимая, что эта последняя скотинушка ненадолго оттянет их смертный час. И тут какой-то там безымянной женщине залетела в голову интереснейшая мысль – а что, если показать врагу, что у них еды завались? Горожане, посовещавшись, решили так и действовать, поскольку пустить корову на мясо и зерно на лепешки ровным счетом ничего не решало – все равно каюк. Так что корову до отвала накормили зерном и с веселым улюлюканьем сбросили на головы неприятеля. Офонаревшие римляне обозрели прилетевшее парнокопытное, особенно его набитое брюхо, и решили, что продолжать блокаду бессмысленно, поскольку если после семи лет изоляции в Монсанту даже коровы жрут чуть не лопнут, то эта осада вообще никогда не закончится. Войска отступили, Монсанту был спасен. Считается, что манипуляции с коровой происходили 3 мая, в этот день празднуется «День Святого Креста». Торжественная процессия, одетая в праздничные национальные костюмы, шагает к замку, неся украшенный цветами глиняные горшки, символизирующий корову. После всяких ритуалов, как и сколько-там лет назад, корова, то есть горшок в современном варианте, летит со стены замка на землю. К слову, почти все жилье на «майские» уже недоступно для бронирования. Видимо, этот праздник популярное действо.
Стоит отметить также, что в нескольких десятках километров от Монсанту есть на что посмотреть. Многочисленные замки и монастыри, немного похожие горные деревеньки (например, Марвао), не далеко национальный парк «Serra da Estrela» и одноименный горный хребет с самой высокой вершиной материковой Португалии горой Торре (1993м), огромные плантации пробкового дуба, вьется меандрами река Тежу(Тахо по-испански). Этот регион туристами не сильно обласкан, но на самом деле именно в таких местах можно увидеть настоящую Португалию.
Postanowił em napisać osobną historię o jednym portugalskim mieś cie, któ re z duż ym prawdopodobień stwem był o wam nieznane do dziś .
Proponuję najpierw przyjrzeć się zdję ciom, a nastę pnie zaczą ć czytać . Monsanto to miasto, na któ re w tym roku wybrał em Portugalię . Miał em zamiar odwiedzić ten kraj od dawna, moż na by rzec, marzył em o Portugalii. Ocean, morze… ale nie, produkty oceaniczne, ogromne zamki i klasztory, domy kaflowe… Jestem fanką azulejos, mam kuchnię w podobnym stylu i starał am się , ż eby coraz bardziej ją przypominał a Portugalski: niebieskie pł ytki azulejo, ryby, ceramika, wszystko jest takie ś nież nobiał e… Ś nił em, marzył em i marzył bym jeszcze dziesię ć lat, gdybym wiosną nie znalazł w Internecie doniesień o Monsantou! To był magiczny pendel, któ ry sprawił , ż e mó j przyjaciel i ja diametralnie zmieniliś my nasze plany.
Odwoł aliś my planowaną w zeszł ym roku podró ż do Rumunii i zaczę liś my szukać lotó w do Portugalii. Wró ć my jednak do Monsant.
To wyją tkowe miejsce! To miejsce, w któ rym osobiś cie mogę mieszkać tygodniami (w koń cu nie na stał e) i nie bę dę się nudzić .
Wioska Monsanto poł oż ona jest w gł ę bi kraju, niedaleko granicy z Hiszpanią , w duż ej dolinie wś ró d mał ych gó r, raczej pagó rkó w. Dokł adniej, w gminie Idanha-a-Nova, w dystrykcie Castelo Branco, w ś rodkowej Portugalii, 277 km na pó ł nocny wschó d od Lizbony i 306 km na poł udnie od Porto.
Wieś poł oż ona jest na zboczu gó ry o tej samej nazwie (skał a granitowa), a nazwa ta jest tł umaczona jako „Ś wię ta Gó ra” (Mons Sanctus). Wzgó rze Mons Sanctus, wysokie na okoł o 800m, usiane jest ogromnymi okrą gł ymi gł azami, któ rych są tysią ce. I to wś ró d tych gł azó w ulice starej wioski wiją się jak wę ż e. Wieś zał oż ona w XII wieku.
Mieszkań cy postanowili nie dotykać wielkich gł azó w, ale budować przestrzeń mię dzy nimi, pod nimi, nad nimi, uż ywają c kamieni jako ś cian, dachó w, fundamentó w i gł ó wnego materiał u budowlanego. W wyniku rozwoju powstał y unikalne zawił oś ci naturalnych formacji skalnych i wytworó w ludzkich rą k, jak mó wią miejscowi „w Monsanto nigdy nie wiadomo, gdzie koń czy się kamień , a zaczyna dom”. Niewiele się zmienił o od setek lat. Wię kszoś ć domó w został a zbudowana w ś redniowieczu, został y one przebudowane wewną trz, wykonano niektó re dobudowy, dobudowy, ale wię kszoś ć budynkó w został a wzniesiona rę kami ludzi, któ rzy mieszkali tu wiele wiekó w temu. Wiele domó w Monsanto jest zbudowanych w taki sposó b, ż e gł az jest czę ś cią domu: dla kogoś w domu gł az to jedna lub dwie ś ciany, dla kogoś to dach, dla kogoś dom budowany jest na gł azie, dla ktoś jest obok domu. Istnieje wiele opcji.
Jest jeden dom, w któ rym wydawał o się , ż e spadł z gó ry ogromny kamień i znajduje się poś rodku domu!
W wiosce są hotele i pensjonaty z takimi kamieniami w ś rodku, my ró wnież wybraliś my taki autentyczny dom na nasz pobyt. Teraz jest cał kiem sporo podobnych mieszkań do wynaję cia, ale nawet 5-7 lat temu, czytał em, nie był o gdzie przenocować . Domy wyglą dają bajecznie, są takie urocze, mał e, czę sto bogato zdobione kwiatami, dachy wył oż one dachó wką , wnę trze też jest wyją tkowe: malutkie okienka, kamienne ś ciany, fragmenty gł azó w, haftowane obrazy, lokalna ceramika, a takż e lokalne szmaciane lalki ( matrafony).
Czę sto wspomina się , ż e w 1938 roku Monsanto otrzymał o tytuł „Najbardziej portugalskiej wioski w Portugalii”. A symbolem tego tytuł u jest srebrny kogut na wież y zegarowej, któ ry widać z daleka przy wjeź dzie do wsi.
Okazuje się , ż e Monsanto był o jedyną osadą w dzielnicy, któ ra mimo wielokrotnych pró b podbicia jej przez Francuzó w odpierał a liczne ataki, wytrzymywał a dł ugie oblę ż enia i pozostał a portugalska. Dlatego Monsanto jest „najbardziej portugalską wioską w Portugalii”.
Wieś nie jest zbyt duż a, obecnie mieszka w niej niespeł na tysią c osó b, gł ó wnie starszych. Nie ma tu dzieci i mł odzież y. Mł ody wzrost to tylko turysta i budowniczy. Zauważ yliś my, ż e w tej chwili trwa wiele napraw. W wiosce nie ma wielu turystó w, w wię kszoś ci są to „turyś ci jednodniowi”. Przychodzą , biegają przez miasto iz powrotem. Tylko niewielka czę ś ć turystó w zostaje tu na 1-2 noce. Dla wię kszoś ci ludzi wystarczy 1 dzień . Ale nadal polecam 2-3 dni. Wyglą da na to, ż e jest tu restauracja, a nie jedna, kawiarnia, jest sklep spoż ywczy.
Ale nigdy nie widzieliś my pamią tek obiecywanych przez wszystkie artykuł y, z wyją tkiem babci, któ ra sprzedawał a lokalne lalki ze szmat.
Do wsi prowadzi tylko jedna droga, jest doś ć stroma. Od samego począ tku wioski powstał o kilka parkingó w dla turystó w, a na najwyż szy poziom domó w nie ma moż liwoś ci dostania się , wystarczy wejś ć stopami po stromych schodach. Ulice są wą skie, ale bezpieczne, są balustrady, w nocy cał a wieś jest w peł ni oś wietlona. Jest duż o ś wiateł i dział ają co najmniej do drugiej w nocy. W cał ej wsi znajdują się tablice informacyjne o każ dym, nawet mał o znaczą cym domu, ulicy czy fontannie. Istnieje wiele oznakowanych szlakó w, tras, zaró wno w samej wsi, jak i w okolicy. Mił oś nicy przyrody, ciszy, pieszych wę dró wek to po prostu raj. Dla mnie osobiś cie wyją tkowe był o ró wnież to, ż e opró cz pię knych i zadbanych domó w w miasteczku są też zupeł nie „dzikie”, opuszczone domy.
Opró cz samej wioski, po któ rej moż na spacerować w cią gu 5 godzin w gó rę iw dó ł , znajdują się tam ró wnież ruiny zamku templariuszy. Na szczycie wzgó rza znajduje się dwa szlaki, oba strome. Jeden szlak przez gł ó wne wejś cie jest kró tszy. A druga, „z podwó rka”, ż e tak powiem, jest dł uż sza, ale bardzo malownicza. I nadal nie nazwał bym tego ruinami zamku. Faktem jest, ż e zamek nie zachował się w zł ym stanie, wydaje się , ż e przetrwał nawet odbudowę na począ tku XX wieku, a sam jest duż y obszarowo. Oznacza to, ż e nie są to ruiny, któ re moż na zobaczyć w godzinę , to dobry spacer na kilka godzin. Oczywiś cie, jeś li mó wimy o osobie, któ ra kocha zamki. Jest co oglą dać , znowu tablice informacyjne są wszę dzie. Co moż na zobaczyć na terenie zamku: kilka wież , koś ció ł , stary cmentarz z kamiennymi grobami (powiedział bym, ż e kamienne trumny), ł uk, studnia.
Na dziedziń cu zamkowym ustawiono ł awki i stoł y dla turystó w, ale o wiele przyjemniej jest być na samym murze twierdzy i patrzeć na Monsantę lub gó ry w oddali. Mur twierdzy jest szeroki, szeroki na 1-1.5 m, bez ogrodzenia moż na po nim chodzić . Widoki są przepię kne. Zwł aszcza zachó d i wschó d sł oń ca, sprawdzone! Niewiele wiem o wielkiej historii zamku, ale wygrzebał em w sieci taką zabawną historię : kró l Afonso Henriques w 1165 roku podbił Monsantę od Mauró w i przekazał ją templariuszom na budowę zamku. Zamek był aktywnie wykorzystywany przez nastę pne osiemset lat, ponieważ był o wielu myś liwych, któ rzy mogli go podbić , ale Monsanto przez cał y czas wykazał się twardym szaleń cem. Trwał o to do czasu, gdy obrona twierdzy wylą dował a w powietrzu, przypadkowo wysadzają c prochownicę .
Zamek był lekko zniszczony, ale w przyszł oś ci nikt nie był zaangaż owany w jego naprawę , wię c to, co jest teraz, ma krystalicznie czystą historię , jak mó wią , do ostatniego kamienia. Dobrze, ż e fajerwerki odbył y się w czasie pokoju, inaczej mieszczanom był oby cię ż ko. Nawiasem mó wią c, o wojnie w Monsanto jest ciekawa legenda zwią zana z najważ niejszym lokalnym ś wię tem. To był tam rok (historycy wcią ż są zdezorientowani, jak II wiek p. n. e. ), po 7 latach oblę ż enia przez Rzymian, w zamku nie był o w ogó le jedzenia, poza jedną krową i workiem zboż a. Oblę ż eni ze smutkiem spoglą dali na krowę , zdają c sobie sprawę , ż e to ostatnie bydł o opó ź ni na kró tko godzinę ich ś mierci. I wtedy w gł owie jakiejś bezimiennej kobiety wpadł a ciekawa myś l - a co, jeś li pokaż esz wrogowi, ż e mają kupy jedzenia?
Mieszczanie po naradzie postanowili postą pić w ten sposó b, bo postawienie krowy na mię sie i zboż a na ciastach niczego nie rozwią zał o - to wcią ż skiff. Tak wię c krowa został a nakarmiona do peł na zboż em i z radosnym pohukiwaniem został a rzucona na gł owy wroga. Rzymianie, któ rzy oszaleli, obejrzeli przybył ego parzystokopytnego, a zwł aszcza jego wypchany brzuch, i uznali, ż e nie ma sensu kontynuować blokady, bo jeś li po siedmiu latach izolacji w Monsanta nawet krowy omal nie pę kną , to oblę ż enie nigdy się nie skoń czy. Wojska wycofał y się , Monsanto został o uratowane. Uważ a się , ż e manipulacje z krową miał y miejsce 3 maja, w tym dniu obchodzony jest „Dzień Ś wię tego Krzyż a”. Uroczysta procesja, przebrana w odś wię tne stroje ludowe, maszeruje do zamku, niosą c gliniane garnki ozdobione kwiatami, symbolizują cymi krowę .
Po wszystkich rytuał ach, podobnie jak kilka lat temu, krowa, czyli garnek we wspó ł czesnym wydaniu, leci z muru zamku na ziemię . Nawiasem mó wią c, prawie wszystkie mieszkania w „maj” nie są już dostę pne do rezerwacji. Najwyraź niej to ś wię to jest popularnym wydarzeniem.
Warto też zauważ yć , ż e kilkadziesią t kilometró w od Monsanto jest coś do zobaczenia. Liczne zamki i klasztory, nieco podobne gó rskie wioski (np. Marvao), niedaleko Parku Narodowego Serra da Estrela i pasma gó rskiego o tej samej nazwie z najwyż szym szczytem kontynentalnej Portugalii, Mount Torre (1993m), ogromnym dę bem korkowym plantacje, meandry rzeki Tag (hiszp. Tajo). Region ten nie jest zbyt lubiany przez turystó w, ale tak naprawdę to wł aś nie w takich miejscach moż na zobaczyć prawdziwą Portugalię .
