Norwegia - kraj oryginalny i niepowtarzalny (część 3)
Gł ó wnym celem wycieczki jest Przylą dek Pó ł nocny
Jedziemy do gł ó wnego celu naszej wyprawy na Przylą dek Nordkapp. Zatrzymujemy się w najbardziej malowniczych miejscach.
Nasza ś cież ka biegnie wzdł uż Lyngenfjord – fiordu Oceanu Arktycznego, otoczonego Alpami Lyngen. Poczuj ś wież y oddech oceanu, choć sł oneczny i ciepł y. Zatrzymujemy się w najbardziej malowniczych miejscach. Ś miał kowie przy pierwszej okazji postanawiają zanurzyć się w oceanie. Dla wię kszoś ci z nas był o to nasze pierwsze spotkanie z Arktyką.
Ogromne wraż enie zrobił postó j wś ró d lasu liś ciastego. Jest prawie tak samo jak w rejonie Kijowa, ale zieleń liś ci i trawy jest bardziej soczysta. Co za niespodzianka, gdy zobaczyliś my prawdziwe borowiki i koł a zamachowe, a nawet w duż ych iloś ciach! Ledwo nas „wpę dzono” do autobusu, wię c nie chcieliś my rozstawać się z tak cudownym zaką tkiem natury. Przewodnik zapewnił nas, ż e dalej - nie mniej malownicze miejsca, do któ rych szybko się przekonaliś my.
Nastę pny przystanek to wspinaczka na gó rski pł askowyż . Rozpoś cierał się stą d pię kny widok na Alpy Lyngen i Lyngenfjord. Strona jest gę sto „zaludniona” kamiennymi trollami. Po zł oż eniu ż yczenia zostawił em też swojego kamiennego trolla. Dzię ki drzewu drogowskazowi dowiedzieliś my się , ż e Nordkapp jest oddalony o 370 km.
Czas opowiedzieć o trollach ż yją cych w gó rskich lasach...Trolle to gł ó wni bohaterowie norweskich legend, anegdot i baś ni. Na terenie Norwegii są wszę dzie i wszę dzie w postaci rzeź b, uł oż onych kamieni. Trolle goś cinnie witają goś ci przy wejś ciu do sklepó w i restauracji. Figurki trolli ró ż nej wielkoś ci (na pewno z norweską flagą ) wykonane z ró ż nych materiał ó w stoją na pó ł kach wszystkich sklepó w z pamią tkami, są przedstawione na talerzach i kubkach.
Na obrzeż ach Alty zwiedzamy Centrum Ś wiatowego Dziedzictwa Kulturowego Hemeluft – muzeum sztuki naskalnej z epoki kamienia i ż elaza.
Muzeum rozł oż one jest na doś ć duż ym obszarze. Ś cież ki mię dzy obiektami są wygodnie wytyczone, a przy zakupie biletu dostajesz przewodnik (w ję zyku rosyjskim) ze szczegó ł owym opisem każ dego eksponatu oraz broszurę z listą wszystkich norweskich atrakcji wpisanych na listę UNESCO…
Szybko, bez zatrzymywania się , pę dzimy na pó ł noc, mijają c ostatnią osadę w Europie, ostatni tunel. Po drodze tylko liczne stada jeleni i lisa pó ł nocnego z zaciekawieniem obserwują nasz autobus. Dosł ownie lecimy do centrum serwisowego Przylą dka Pó ł nocnego, aby podziwiać pó ł nocne sł oń ce nad Oceanem Arktycznym z tarasu widokowego.
Pracowitoś ć naszych kierowcó w został a uwień czona sukcesem: udaje nam się dotrzeć do celu, dla któ rego przejechaliś my kilka tysię cy kilometró w, na kilka minut przed pó ł nocą . Sł oń ce ś wieci jasno na pó ł nocy (co zdarza się rzadko), woł amy „Hurra!
Robimy zdję cia razem i osobno.
Nastró j moż na poró wnać do spotkania noworocznego, nie, jest bardziej optymistyczny i radosny, bo niezwykł y. Mamy szczę ś liwe uś miechy na naszych twarzach. Pod kulą ziemską z flagami Ukrainy i Norwegii powiewają cymi w najbardziej ekstremalnym punkcie Europy nasz przewodnik uroczyś cie wrę cza każ demu czł onkowi grupy certyfikaty „podboju” 71 stopni. 10 minut. 21 sek. pó ł nocna szerokoś ć geograficzna - przylą dek Nordkapp.
Zapoznajemy się z centrum serwisowym (patrz zdję cie poniż ej). Jest pię knie i nowocześ nie wyposaż ony: na kilku kondygnacjach znajdują się : sklep z pamią tkami, kino, poczta, restauracja, wzdł uż korytarza liczne gabloty z opowieś ciami o podboju Pó ł nocy, taras widokowy itp. Czas pł ynie niepostrzeż enie szybko, centrum pustoszeje...
Wychodzą c z budynku centrum zauważ amy, ż e nasz autobus stoi sam na parkingu (kiedy autobusó w był o duż o, bo
centrum codziennie odwiedzają turyś ci z duż ego liniowca turystycznego „Hurtiruten”), ale nie chcemy opuszczać przylą dka i dł ugo wł ó czymy się po jego terenie, studiują c pamię tne kamienne pomniki – medaliony. Podbó j Nordkappu ś wię tujemy po ukraiń sku: na smalcu i bimberze przywiezionym z Ojczyzny wspó lnie ś piewamy nasze pieś ni.
Dzień odpoczynku w wiosce rybackiej
Zatrzymujemy się w rybackiej wiosce Repvag, 50 km od przylą dka Nordkapp, osiedlamy się w rybackich domach „rorbu”, stoją cych wzdł uż wybrzeż a na palach nad wodą.
Sł oń ce nadal ś wieci jasno, nadają c okolicznym szczytom niezwykł y zł oty kolor, a domy malowniczy jaskrawoczerwony kolor. Rano niektó rzy turyś ci pł yną mał ą ł ó dką nad Morze Barentsa na wę dkowanie i safari na kraba kró lewskiego (przyjemnoś ć kosztuje każ dego uczestnika 75 euro).
Jesteś my mał ą firmą , któ ra zamierza zapoznać się z arktyczną tundrą.
Bez wzglę du na to, jak bardzo starają się nie zamoczyć swoich tenisó wek, nie udaje im się : mech jest wszę dzie, stą pają c po tym, przez któ re przesą cza się woda. Rozebrani ruszamy w dalszą drogę . Odnosi się wraż enie, ż e ż aden czł owiek nie postawił tu stopy przed nami. Mech, na któ rym rosną maleń kie goł ą bki i niedojrzał e maliny moroszki, zastę pują ł upkowe wzgó rza, mał e jeziorka. W jednym z nich, z jakiegoś powodu czerwonego, postanowił em popł ywać . Woda jest chł odna, ale czysta, moż na pł ywać . Podczas naszego 4-godzinnego spaceru kilka razy spotkaliś my jelenia, jeden z nich przebiegł obok mnie, prawie uderzają c…
Po powrocie do wioski wę drowaliś my wzdł uż wybrzeż a w poszukiwaniu lokalnej plaż y. Znaleź liś my odpowiednie miejsce z dala od domó w, na swojej ł upkowej „plaż y” spokojnie odpoczywał jeleń , ale gdy zobaczył schodzą cą do morza grupę turystó w, szybko zerwał się i pogalopował … Dopingują c się nawzajem, decydujemy się wejś ć na zimne wody Morza Barentsa.
Woda jest niezwykle czysta, przejrzysta, spokojna, smakuje bardzo sł ono. Trochę pł ywaliś my, ale nie odważ yliś my się nurkować - nagle ogarnie skurcz. Dumni z „podboju” Oceanu Arktycznego postanowiliś my się opalać . O dziwo, ziemia i kamienie emanował y przyjemnym ciepł em. Wyposaż enie prawdziwej plaż y jest cał kiem moż liwe. Wychodzą c z „plaż y” i idą c na gó rę zobaczyliś my, ż e pogoda diametralnie się zmienił a: od pó ł nocy zbliż ał a się ciemna chmura, któ ra zasł aniał a sł oń ce, wiał silny arktyczny zimny wiatr. Wchodzimy do wsi w naszych letnich strojach, a tam wszyscy ludzie chodzą w ciepł ych kurtkach. Oto on, Pó ł noc, podstę pny!
Wieczorem czekał a nas mił a niespodzianka: nasi rybacy wró cili, przywieź li bogaty poł ó w ryb i cztery kraby kró lewskie, ugotowali w kuchni i zaprosili cał ą grupę na piknik rybny, gdzie skosztowaliś my zupy rybnej, ryb i krabó w oraz wymienili się takż e wraż eniami dnia.
Wszyscy byli szczę ś liwi: rybacy - udane ł owienie ryb, reszta - spacery i pł ywanie.
Zwiedzanie Saami
Wyjeż dż ają c z kraju, 9 dnia odwiedziliś my park rozrywki „Saami” w mieś cie Karasjok – najwię ksze muzeum etnograficzne Saamó w na ś wiecie. Tutaj moż na obejrzeć ciekawy film o ż yciu tego ludu w zimie, poznać jego styl ż ycia, odwiedzić ich domy i komunikować się z przedstawicielami tego ludu pó ł nocy.
Saami to najbardziej wysunię ty na pó ł noc lud Europy, zamieszkują cy Norwegię (40 tys. ), Szwecję (18 tys. ), Finlandię (4 tys. ), Rosję (na Pó ł wyspie Kolskim – 2 tys. ). Tradycyjna gospodarka Saami charakteryzuje się poł ą czeniem myś listwa, ryboł ó wstwa i hodowli reniferó w. Renifery zawsze odgrywał y ogromną rolę w ż yciu Saamó w, dostarczają c mię so na ż ywnoś ć , skó ry na ł ó ż ka i mieszkania, a takż e sł uż ył y jako gł ó wny ś rodek transportu i sił a pocią gowa. Stado reniferó w Samó w z pomocą psa pasterskiego, husky.
Oś rodek oferuje ró wnież turystom restaurację w stylu narodowym, sklep z pamią tkami.
Co poza wyją tkową przyrodą podbija Norwegię?
Norwegia to niesamowity kraj. Natura hojnie nagrodził a Norwegię naprawdę oszał amiają cym pię knem: gó rami, fiordami, wyją tkową dziką przyrodą . Wszystkie zalety po prostu nie są wymienione. Musimy jednak być sprawiedliwi: natura nagrodził a, a ludzie zachowali i niestrudzenie dbają o te dary. To dzię ki peł nemu szacunku podejś ciu Norwegó w do natury ich kraju wcią ż podziwiamy pię kno Norwegii. Norwegom udał o się zadbać o to, aby każ dy zaką tek ich kraju cieszył się duż ym zainteresowaniem turystó w. I nie ma znaczenia, czy jest to stolica, czy duż y oś rodek przemysł owy kraju, czy moż e nawet mał e miasteczko, waż ne tylko, ż e chce się wszę dzie pojechać i zobaczyć wszystko na wł asne oczy.
Coraz czę ś ciej turyś ci, odwiedzają c dany kraj, starają się nie tylko zobaczyć dostę pne zabytki, uchwycić malownicze krajobrazy, ale takż e zapoznać się z ż yciem ludzi. W tym sensie Norwegia jest oryginalna i wyją tkowa, podobnie jak jej natura. Uzyskawszy peł ną niepodległ oś ć dopiero w 1905 r. , kraj postanowił nie wchodzić w ż adne zwią zki polityczne, ale budować wł asne ż ycie po swojemu. Z tego powodu Norwegia nie jest czę ś cią Unii Europejskiej.
Norwegia jest oryginalna i wyją tkowa pod wzglę dem ję zykowym. W tym kraju są.2 ję zyki urzę dowe, któ rych uczy się w szkole: bokmå l i nynorsk. Bokmå l, dziedzictwo dawnych rzą dó w duń skich, jest ję zykiem literackim. W poł owie XIX wieku poeta i filozof Ivar Osen stworzył norweski ję zyk nynorsk z kilku norweskich dialektó w.
Wysił ki zmierzają ce do zjednoczenia bokmå lu i nynorsk, zjednoczenia ich w samnorsk (pannorweski), trwał y przez dł ugi czas, ale bez powodzenia został y przerwane w 2002 roku. Ję zyk norweski ma wiele wspó lnego z duń skim i szwedzkim, wię c Duń czycy, Na ż adnym z nich Szwedzi i Norwegowie nie mają trudnoś ci w porozumiewaniu się ze sobą . Pod wieloma wzglę dami podobień stwo ję zykó w wynika z przyczyn historycznych – Norwegia przez dł ugi czas był a w unii z Danią , a nastę pnie ze Szwecją . Wszyscy Norwegowie biegle posł ugują się ję zykiem angielskim.
Należ y zwró cić uwagę na wysoki poziom wykształ cenia Norwegó w, któ rym podczas studió w zupeł nie brakuje nam tak znanego poję cia jak oszustwo. Za to grozi bardzo surowa kara – wydalenie z placó wki oś wiatowej.
„Alt for Norge! ” („Wszystko dla Norwegii! ”) – motto kró ló w Haakona VII, Olafa V i Haralda V. Wdroż yli i urzeczywistniają to hasł o i są przykł adem dla ludzi.
Najbardziej zdumiewają ce jest to, ż e ludzie naprawdę ż yją wedł ug tej zasady, a szczerego patriotyzmu i samowystarczalnoś ci Norwegó w moż na jedynie pozazdroś cić . Szacunek i mił oś ć do czł onkó w rodziny kró lewskiej, pań stwa, rygorystyczne przestrzeganie ró wnych dla wszystkich praw, wykorzenienie pijań stwa, przestrzeganie zdrowego stylu ż ycia, poszanowanie ś rodowiska, wydobycie ropy w morzach, ryboł ó wstwo przemysł owe - to wszystko klucz do ich dobrego samopoczucia i dobrobytu! Kraj kieruje swoje fundusze na potrzeby społ eczne, na wysokiej jakoś ci opiekę zdrowotną i edukację , na tworzenie dobrych dró g, budowę tuneli. W rezultacie dzisiaj Norwegia jest jednym ze ś wiatowych lideró w pod wzglę dem dochodu na mieszkań ca - 4.473 USD, ś rednia pensja okoł o 3800 euro, a takż e liderem pod wzglę dem ś redniej dł ugoś ci ż ycia (ś rednia dł ugoś ć ż ycia: cał kowita populacja: 78.65, mę ż czyź ni: 75.73, kobiety: 81.78). lat). Ż ycie 4.6 miliona
Norwegom moż na zazdroś cić w dobry sposó b, stale czują opiekę pań stwa. Czę ś ć przychodó w z ropy jest odroczona. Dlatego Norwegia ma doskonał e perspektywy na przyszł oś ć.
Uderza też skromnoś ć Norwegó w. Mimo wysokich dochodó w mieszkają w skromnych domach, ubierają się skromnie, nie piją drogich alkoholi, jeż dż ą niedrogimi samochodami, wolą jeź dzić na nartach lub rowerze. Należ y ró wnież zauważ yć , ż e Norwegowie są dobrymi czł onkami rodziny. Tutaj nie ma chlubienia się ani wysoką pozycją społ eczną , ani pochodzeniem, ani dobrobytem. I czuliś my ż yczliwy stosunek do goś ci z kraju przez cał ą naszą podró ż.
10 moż liwoś ci, dla któ rych warto odwiedzić ten pó ł nocny kraj:
• Zobacz wyją tkową przyrodę (fiordy, wodospady, dziwaczne formy gó rskich szczytó w, wrzą ce gó rskie rzeki, nieruchome przestrzenie jezior, wielowiekowe lasy, bezkresne morze), poczuj upojne, krystalicznie czyste powietrze.
• Jedź po cał ej Norwegii z poł udnia na pó ł noc, odwiedzają c nie tylko stolicę , ale takż e wiele miast i mał ych wiosek rybackich, dają c peł niejszy obraz kraju.
• Odwiedź oryginalne muzea i parki tematyczne ("morze" w Oslo, Wikingowie w Lafoten, ł osoś w Grong, "polar" w Tromsø , sztuka naskalna w Alcie, Sami w Karasjok i wiele innych).
• Odwiedzaj, pł ywaj, pł ywaj w trzech morzach dwó ch oceanó w.
• Odwiedź Lofoty i Wyspy Vesterene.
• Podró ż uj pię knymi norweskimi drogami, mostami i tunelami, w tym unikalnymi drogami Trollstinger i Atlantyku.
• Przekrocz koł o podbiegunowe, zobacz Arktykę z jej wyją tkową naturą , poczuj pię kno biał ych nocy i nigdy nie zachodzą cego sł oń ca, zamieszkaj w wiosce rybackiej w rorba, wł ó cz się po tundrze, zanurz się w chł odzie Oceanu Arktycznego, udział w ł owieniu ryb i safari na krabie kró lewskim, pogawę dka z jeleniem.
• Dotrzyj do najbardziej wysunię tego na pó ł noc punktu w Europie na Przylą dku Pó ł nocnym, zobacz pó ł nocne sł oń ce na pó ł nocy.
• Zrelaksuj się po skandynawsku w dobrych hotelach ze ś niadaniami obfitymi w lokalne produkty z ekologicznie czystych miejsc.
• Zapoznaj się z ż yciem pań stwa i jego mieszkań có w.
W tym kraju chciał em tylko jednego: ż eby ta bajka nigdy się nie skoń czył a. Na zawsze zakochał am się w tym pię knym surowym kraju, w któ rym zostawił am czą stkę mojej duszy i przywiozł am ze sobą uczucie podziwu dla jego natury, duchowej prostoty i czystoś ci jego mieszkań có w.
Swó j esej chciał bym zakoń czyć wersami z hymnu norweskiego, któ rego autor Bjornson bardzo trafnie zidentyfikował norweskiego bohatera:
Tak, kochamy naszą ojczyznę,
Skraj zalesionych stokó w,
Morze, nietowarzyski wiatr,
Niebo jest w pł atkach chmur.
Kochamy dym naszego domu
Zaró wno ojciec, jak i matka.
Zimna pogoda jest nam znana,
Ł aska sł oń ca.
I jak walczyli nasi dziadkowie -
Duma naszych lir, -
Bę dziemy walczyć o zwycię stwo
Ale dla wiecznego pokoju!
