Korona Kastylii – tak Lope de Vega nazwał miasto
"Przybyliś my, oto Toledo! " wykrzykną ł Henri de Lagardè re (niezapomniany Jean Marais). „Już najwyż szy czas”, mrukną ł w odpowiedzi Pascual (nie mniej popularny Bourvil).
Bohaterowie filmu Unebell „Dzwonnik” przez wiele lat ukrywali się u hiszpań skiego rusznikarza. Ostrza Toledo zasł ynę ł y dzię ki mistrzom z Damaszku, któ rzy osiedlili się tutaj pod wodzą Mauró w. Przyzwoite noż e (ich produkcję przeniesiono teraz do Ciudad Real) wcią ż powstają . Wraż enie jest takie, jakby nó ż przecinał się sam, bez wysił ku. Prawdziwy nó ż z pewnoś cią znajdzie się w pudeł ku z kodem kreskowym, wszystkimi szczegó ł ami producenta, a nawet wskazaniem gł ó wnych dodatkó w stopowych w stali, co wskazuje na jego przydatnoś ć do produktó w spoż ywczych, ale uważ aj na podró bki! Rosyjskoję zyczna osoba w sklepie pod Katedrą poczę stował a mnie noż em z napisem „Toledo” na ostrzu, dopiero przed wyjś ciem zobaczył em dokł adnie to samo na tacy w przejś ciu podziemnym - nie był o napisu, kosztował trzy razy taniej , ale to dokł adnie ten sam chiń ski produkt! Prawdziwy nó ż Toledo kosztuje dwa razy wię cej niż szwajcarski odpowiednik.
Nazwa El Greco kojarzy się z Toledo, jego prace moż na oglą dać w katedrze, znajduje się tam jego „Dom-Muzeum”, chociaż oryginalny dom w pobliż u, w któ rym mieszkał malarz, nie zachował się . A dom na placu Socodover Square, w któ rym Cervantes tworzył swoje obrazy, istnieje do dziś . Nad gotyckim mostem San Martin wznosi się klasztor San Juan de los Reyes, gdzie miał stworzyć kró lewski grobowiec, ale pó ź niejsze plany uległ y zmianie.
Turystó w z pewnoś cią zabiera się na drugą stronę , aby zobaczyć panoramę miasta, któ ra niewiele się zmienił a od ś redniowiecza. Odwrotny widok od pó ł nocy uległ znacznie poważ niejszym zmianom. Za Franco jakakolwiek budowa był a tu zabroniona, po ś mierci dyktatora, już w tym stuleciu zakaz ten został anulowany. Wolę widok Toledo z zamku San Servando.
W tej panoramie dominuje Alcazar. Obecny Alcazar jest powojenną odbudową , oryginalny budynek został prawie cał kowicie zniszczony podczas wojny domowej, kiedy to schronili się oficerowie z rodzinami i kadeci szkoł y wojskowej, dowodzone przez jednego z zagorzał ych zwolennikó w rebeliantó w, puł kownika Moscardo w ś redniowiecznej fortecy. Republikanom nigdy nie udał o się zdobyć twierdzy. A pod nim znajduje się most Alcantara, zbudowany przez Rzymian, oczywiś cie odrestaurowany.
Kolejną dominantą jest katedra, był a budowana przez prawie 300 lat, zmieniał y się style architektoniczne, dzię ki czemu gigantyczny budynek nabrał niepowtarzalnego wyglą du. Sł yszał em od jednego przewodnika, ż e katedra został a przebudowana z meczetu mauretań skiego - to kł amstwo. Naprawdę na tym miejscu znajdował się mał y meczet (został zniszczony w 1226 r. , uwalniają c miejsce na katedrę ), ale nie da się przebudować skromnego budynku na jeden z najwię kszych koś cioł ó w chrześ cijań skich! W tym samym czasie ten stary meczet w tym miejscu powstał poprzez przebudowę jeszcze starszego koś cioł a Wizygotó w. Toledo zawsze był o twierdzą katolicyzmu, obecnie jest rezydencją Pierwszego Kardynał a – gł owy hiszpań skiego Koś cioł a katolickiego. Wedł ug legendy pierwszy biskup Toledo został podniesiony do rangi przez samego apostoł a Piotra.
Skał ę , na któ rej stoi miasto, otacza ł uk szarozielonych wó d Tahoe. Na brzegu, gdzie widać szczelinę , znajdował a się prawdopodobnie Galiana, opisana przez Feuchtwangera w hiszpań skiej Balladzie. Nie bą dź zbyt leniwy, aby ponownie przeczytać powieś ć przed podró ż ą .