Złota Brama to symbol Kijowa, wybitny zabytek epoki powstania pierwszego państwa słowiańskiego - Rusi Kijowskiej i jeden z najstarszych zachowanych do naszych czasów przykładów architektury i techniki fortyfikacyjnej.

Złote bramy Kijowa zostały zbudowane za słynnego księcia kijowskiego Jarosława Mądrego w 1164 roku. Początkowo nazywano je Południowymi i wchodziły w skład systemu fortyfikacji obronnych miasta, praktycznie nie różniąc się od innych bram strażniczych miasta. To właśnie Bramy Południowe pierwszy rosyjski metropolita Hilarion nazwał „Wielkimi” w swoim „Kazaniu o prawie i łasce”. Po wybudowaniu majestatycznej Hagii Sofii „Wielkie” bramy stały się głównym wejściem lądowym do Kijowa od strony południowo-zachodniej. Zdając sobie sprawę z ich znaczenia, Jarosław Mądry polecił wybudować nad bramą niewielki kościół Zwiastowania, aby oddać hołd religii chrześcijańskiej, która dominowała w mieście i Rosji. Od tego czasu wszystkie rosyjskie źródła kronikarskie zaczęły nazywać Południową Bramę Kijowa Złotymi Bramami. Szerokość bramy wynosiła 7,5 m, wysokość przejazdu 12 m, a długość około 25 m.
Wielu przeciwników Kijowa próbowało szturmować miasto od strony południowej, ale żadnemu się to nie udało. Jedna z legend mówi, że polski król Bolesław II stępił swój miecz na skrzydłach Złotej Bramy Kijowa, a jego „odłamek” był przechowywany w krakowskim Muzeum. A w 1240 r. Armia mongolsko-tatarska Batu-chana zadała główny cios nie od strony Złotej Bramy, wybrała bardziej wrażliwą Bramę Ladską do ataku na Kijów.
Złote bramy Kijowa służyły miastu przez około 500 lat. W XVII wieku Złota Brama była malowniczą ruiną, zniszczoną przez czas i najazdy wroga. Jednak w tym czasie nad murami wciąż można było zobaczyć pozostałości kościoła Zwiastowania NMP. Tak przedstawia się Złotą Bramę na rysunku holenderskiego artysty A. Westerfelda, wykonanym w 1651 roku. Sto lat później ruiny Złotej Bramy zasypano ziemią, aby zachować je dla przyszłych pokoleń. Przez lata pomnik został zapomniany. Dopiero dwa wieki później, podczas wykopalisk prowadzonych w 1832 roku przez architekta Łochwickiego, odkryto Bramy. Dzięki wspólnej pracy V. Berettiego i F. Mechovicha pozostałości konstrukcji wzmocniono ceglanymi przyporami, a obie części bram spięto metalowymi ściągu.
Przez kolejne lata podjęto kilka prób odtworzenia pierwotnego wyglądu budynku, ale ostatecznie projekt ten został zrealizowany dopiero podczas przygotowań do obchodów 1500-lecia Kijowa. Specjaliści o różnych profilach prowadzili badania, uważnie studiując starożytne rysunki, opisy, ruiny. Projekt rekonstrukcji został opracowany przez zespół autorów składający się z EI Lopushinskaya, SO Vysotsky i VM Kholostenko. Nad Złotą Bramą wybudowano trzykondygnacyjny pawilon, co daje wyobrażenie o możliwej oryginalnej formie zabytku.

Otwarcie nowych Złotych Wrót miało miejsce w 1982 roku, w roku obchodów 1500-lecia Kijowa. Teraz w Złotej Bramie znajduje się muzeum o tej samej nazwie poświęcone historii pomnika.