Świątynia Zvartnots jest jednym z głównych skarbów ormiańskiej architektury. W tłumaczeniu ze starożytnego ormiańskiego oznacza „Świątynia Sił Czujnych”. Znajduje się w pobliżu miasta Vagharshapat (Eczmiadzin), dosłownie 5 km. z
katedry Eczmiadzyn.
Zwartnoty, podobnie jak większość starożytnych świątyń w Armenii, przetrwały do dziś w ruinach.
Budowę świątyni rozpoczęto za czasów katolikosa Nersesa III w latach 641-650. Zaprosił rzemieślników ze starożytnego miasta Dvin do stworzenia świątyni. W konsekracji Zwartnotów uczestniczył cesarz bizantyjski Konstantyn III. Świątynia tak mu zachwyciła swoim pięknem, że taką samą zapragnął zbudować w Konstantynopolu.
W 930 świątynia została zniszczona przez silne trzęsienie ziemi. Na początku XX wieku odkopano ruiny świątyni. Podczas wykopalisk archeolodzy odkryli średniowieczny układ Zwartnotów, według którego częściowo zrekonstruowali starożytną świątynię.
Dziś na terenie Zvartnots znajduje się rezerwat archeologiczny i muzeum, otwarte w 1937 roku. W muzeum można zobaczyć modele rekonstrukcji świątyni, a także starożytną płytę znalezioną przez archeologów wśród ruin Zvartnots, na której widnieje krótki grecki napis: „Narses zbudowany. Pamiętać."
W 2000 roku wykopaliska zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
