В гостях хорошо
Пока готовилось мое рекомендательное письмо в посольстве, я решил на неделю съездить в соседний город Кум, там я планировал остановиться у Фатимы, с которой заранее договорился о приезде. В спешке я забыл узнать её адрес, и позже это стало причиной моей удивительной вписки у незнакомых людей. До Кума можно легко доехать на автобусе ($3) со станции «Термина́ л э Джону́ б» (Южный Терминал), который находится недалеко от одноименного метро.
Нас высадили на каком-то пустыре рядом с трассой. К этому времени я уже несколько раз позвонил Фатиме, но она не поднимала трубку. Жестами я объяснил подбежавшим ко мне таксистам, что сам не знаю адреса, и теперь они расстроено расходились. Стемнело, я присел на бордюрчик рядом с фонарем и задумался: «я не знал языка, не знал, куда идти, и к тому же не знал, где буду ночевать. Такой вот я путешественник, а ведь совсем недавно планировал, что объеду Иран автостопом! »
Из вновь подъехавшего автобуса вышли несколько пассажиров. Я сразу сообразил, что они собираются ехать в город, знают дорогу и могут помочь. Быстро отыскав в разговорнике нужную страницу из раздела «Жильё», я побежал наперерез к иранцу.
- Ма́ н донба́ ле йе хоте́ ль э арзу́ нтарин (Я ищу самый дешевый отель, арзу́ нтарин – ключевое слово), - обратился я к нему.
Иранец на секундочку остановился, затем, ничего не сказав, кивнул, взял меня за руку и повел. Мы сели в такси и поехали в город, который находился в нескольких километрах.
- А понял ли он меня? - подумал я, и на всякий случай повторил, - Хоте́ ль э арзу́ нтарин.
Мой попутчик не взял протянутые мной деньги и заплатил за проезд. Затем мы прошли в темный неосвещенный переулок, иранец остановился у двери и сказал:
- Кху́ нам (мой дом), - показывая жестом подождать его здесь.
Как я потом понял, он должен был предупредить женщин, что пришёл гость, и велел им одеться и приготовить еду. Ко мне вышел Масу́ д, сын хозяина дом, и провёл в свою комнату. Из ящика в шкафу он достал открытку и показал мне. На одной стороне были фотографии альпинистов, а на другой написано по-русски: «Спасибо за гостеприимство, приезжай в гости в Москву! ». Поскольку стены комнаты были оклеены плакатами с горными пейзажами, я сообразил, что ребята из Москвы увлекаются альпинизмом и ходили вместе с Масудом в горы, а потом гостили у него дома в Куме. Теперь я почувствовал себя в надежных руках. К нам зашёл отец и позвал в другую комнату, где на полу нас ждал ужин.
- Бэфа́ рмаин (садись/угощайся), - предложил хозяин дома, предлагая занять самое почетное место рядом с горой подушек. На ужин была яичница, лепешка и макароны особого приготовления. Европейцы всегда помешивают вермишель, что она не пригорала, а иранцы готовят по-другому - ждут, пока внизу кастрюли не появится хрустящая, слегка подгоревшая корочка, она и считается самой вкусной частью блюда. Вам как гостю подадут самый большой кусочек этой корочки.
От непривычного сидения на полу у меня постоянно затекали ноги, иранцы много шутили по этому поводу и даже принесли стул, от которого я однако отказался. Я тренировался в произношении слов: «Э́ смам Алекса́ ндр э! Э́ см э шо́ ма чи йе? (Меня зовут Александр. Как Вас зовут? ). Отец отвечал и задавал свои вопросы, а также корректировал мое произношение. В разгар беседы позвонила Фатима, она извинилась, что не услышала телефон, и предложила приехать к ней домой. Мне показалось, что будет невежливо покидать свою гостеприимную семью, и поэтому я договорился встретиться на следующий день.
Чернокожий мулла в священном городе мусульман
Кум (на фарси произносится Гхом) считается шиитами священным городом, поскольку здесь находится гробница непорочной Фатимы (Хазра́ т э Масуме́ ), место погребения самой Масуме и сестры Имама Резы (Кхаха́ р э Има́ м Реза́ ). Сегодня в этом городе также располагается крупнейший религиозный центр, объединяющий большое количество учебных заведений, в которых ислам изучают иранцы и иностранцы. Также здесь находится крупнейшая библиотека, хранящая более 50.000 рукописей.
Я решил начать осмотр с гробницы непорочной Фатимы. У входа в комплекс меня остановил охранник и спросил:
- Мусальму́ н и? (мусульманин)
- На! – ответил я, – Масихи́ ам. (нет, христианин).
У меня сразу промелькнула мысль, что внутрь не пустят. Но за время моего пребывания в Иране, глядя на других людей, я успел поверить, что врать – очень нехорошо, поэтому сказал правду. Как будто догадавшись о моих мыслях, охранник улыбнулся и сказал проходить.
Прогулявшись по комплексу, я сделал несколько фотографий, однако самым интересным занятием для меня оказалась фотоохота на дядек с бородами в чалмах и национальных костюмах. Эти люди всерьез занимаются изучением Корана и являются духовными наставниками.
Мы зашли в усыпальницу. Я увидел людей, который сидели на полу, читали Коран и произносили молитвы. Молодой человек стал на колени, затем положил перед собой небольшой круглый камешек. Каждый раз опускаясь до земли, он дотрагивался до камешка лбом и произносил: «Алла́ ху Агба́ р».
«Наверное, это они так Богу молятся», - подумал я. Задерживаться здесь я не захотел и решил сразу поехать к Фатиме, о чем я и сообщил своему спутнику. Масу́ д, который только что вернулся с работы и не спал всю вчерашнюю ночь, несмотря на сильную усталость, вызвался отвезти меня по нужному адресу.
Фатима с мужем Мохаммедом встретили меня так радушно, что я почувствовал себя как дома.
Они соблюдали пост в Рамазан, поэтому вставали в пять утра (до восхода солнца), чтобы позавтракать, и ложились спать очень поздно, обязательно плотно подкрепившись на ночь, сейчас был день и они отдыхали.
На нижнем этаже, который предназначался для каучсерферов, среди горы подушек и кальянов, сидел парень из Австрии и что-то записывал. Его звали Лу́ ка. Заглянув в его тетрадь, я прочитал: «Ахмадинежад, Хоме́ йни, Хаменеи́ » и другие фамилии, мне не известные. Напротив них были нарисованы смайлики - улыбающиеся или кислые рожицы.
– Я разговариваю с иранцами и составляю собственное мнение об этих политических деятелях, – пояснил он мне.
– А кто эти люди? - поинтересовался я.
– Как, ты не знаешь, кто такой Ахмадинежад? Это президент Ирана! Хоме́ йни – лидер исламской революции и основатель Исламской Республики Иран, Хаменеи́ стал его преемником и сейчас является высшим руководителем Ирана и религиозным лидером нации.
- А что это значит? - спросил я, показывая на смайлик напротив Ахмадинежада в виде хитрой ухмыляющейся рожицы.
– Это значит, что он прикольный - постоянно улыбается и шутит. Иран находится в полной изоляции, даже свою нефть иранцы продают за хлеб, однако это не мешает им развивать промышленность и налаживать производство. Только вот я не уверен насчет их ядерной программы. Ты же проезжал по дороге в Натанц, видел пейзажи – кругом пустыня, а через каждые пятьсот метров вышка с солдатом и противовоздушной пушкой?
– Видел, эта территория считается секретной. Иранцы рассказывали случай, когда турист сфотографировал что-то из такси, а на следующем блокпосту их остановили и обыскали, отпустив лишь тогда, когда были удалены фотографии.
Мы замолчали, подумав о том, сколько бед может принести появление еще одной ядерной бомбы.
– Я хочу узнать больше про ислам, – добавил Лу́ ка, - Фатима нашла для меня англо-говорящего муллу из штатов, он учится здесь в Куме, и уже несколько лет изучает Коран. Вечером он обещал придти в гости.
Примечание. Мулла - арабское мусульманское духовное звание богослова, учёного мужа и правоведа, обычно хорошо знающего Коран.
Муллой оказался чернокожий мужчина, который родился в США и был мусульманином-шиитом. Его мать когда-то была католичкой, причем весьма религиозной, однако позже перешла в Ислам, сначала суннитского толка, затем шиитского.
- Моя мать часто посещала церковь и проповеди, - говорил он нам, - но позже приняла ислам. Как она объяснила, ей всегда было сложно понять идею Троицы (Бог Отец, Бог Сын, Бог Святой Дух) и ей был ближе ислам, потому что она считала правильным поклоняться только одному Богу и обращаться к Нему напрямую, а не посредством икон, как в христианстве.
Справка. Христианство имеет традицию почитания единого Бога (монотеизм), творца Вселенной и человека. Вместе с тем основные направления христианства привносят в монотеизм идею Троицы: трёх ипостасей (Бог Отец, Бог Сын, Бог Святой Дух), единых по своей божественной природе. Однако хотя доктрина о Троице принята большинством христиан, некоторые группы отвергают её полностью или частично, как небиблейскую. Христиане верят, что Иисус — второе лицо (ипостась) Троицы, Бог-Сын, воплотившийся среди людей, который взял на Себя грехи людей, умер за них, а затем воскрес из мёртвых.
В исламе Иисус (транслитерируется как Иса) почитается как приближённый и посланник Аллаха, и как один из пяти главных пророков (наряду с Адамом, Моисеем, Мохаммедом и др. ). Об Исе говорится как о Мессии (Масихи́ ). Ему было ниспослано откровение — Инджиль, «Евангелие от Иисуса Христа». Согласно Корану, Иса не был ни убит, ни распят, а был живым вознесён на небо Аллахом (Коран Сура 4 «Женщины» Аяты: 157—158).
- Когда моя мать решила принять ислам, многие спрашивали у неё, неужели она уверовала в мусульманского Бога - Аллаха. Тогда она объясняла людям, что христиане, и мусульмане верят в одного и того же Бога. Ведь слово Аллах в переводе с арабского означает «единый, в смысле единственный, Бог. В Коране сказано, что Бог передал религии людям через пророков, среди них Моисей, основоположник иудаизма, и Исус, сын Божий в христианстве. Его имя упоминается в Коране 25 раз. Но люди изменяли и искажали послания Бога. Поэтому Он присылал на Землю новых пророков с более совершенной религией. Пророк Моха́ ммед, по Исламу, является последним пророком, а Коран – книгой, которая никогда не будет неправильно истолкована и искажена.
Мы много говорили о Коране, о Боге, о христианстве и мусульманстве. Со многими вещами относительно того, как в исламе понимается христианство, мы были категорически не согласны, и задавали вопросы, мулла исправно отвечал. Поблагодарив нашего собеседника за наши новые познания и искренность в беседе, мы пошли отсыпаться. В эту пятницу, последнюю неделю Рамазана, был большой праздник, когда шииты идут в мечеть и проводят там целую ночь в молитвах и чтении Корана, и мы собирались там присутствовать.
Справка. Имя «Аллах» образуется из определенного артикля «Аль» и слова «Илях», которое имеет значение «тот, кому поклоняются», «достойный поклонения». Артикль «Аль» указывает на единственность истинного Бога, достойного поклонения.
Фраза «Алла́ ху Акба́ р» - арабское выражение, означающее: «Бог — величайший». Акба́ р — превосходная степень прилагательного «великий». Эта фраза является призывом (Аза́ н) к обязательной молитве, которую с минарета читает муэдзи́ н.
Перевод смыслов 29:46. Если вступаете в спор с людьми Писания (прим. так мусульмане называют христиан и иудеев), то ведите его наилучшим образом. Скажите: „Мы уверовали в то, что ниспослано нам, и то, что ниспослано вам. Наш Бог и ваш Бог — один, и мы покоряемся только Ему“.
Ночь в мечети (Страдания Имама Али)
Поздно вечером, после хорошего сна, взяв с собой Коран с переводами на немецкий, русский и фарси, а также захватив кастрюли с едой, мы поехали в мечеть Сахе́ б-о-Зама́ н, недалеко от Кума (говорят также Мечеть Джамкаран).
Эта мечеть – знаменитое место паломничества мусульман-шиитов. По поверью, сам Махди сказал людям, чтобы они совершали паломничество сюда, так как посещение этого места с благочестивыми целями приравнивается к хаджу в Мекку. С тех пор тысячи пилигримов посещают эту мечеть так же, как могилу Непорочной Фатимы.
Справка. Махди́ (араб. «ведомый [по пути Аллаха]») — провозвестник близкого конца света, последний преемник пророка Моха́ ммеда. Целиком его имя произносится как Махди Сахиб аз-Заман.
Фактически, Махди́ является у шиитов Мессией, вера в его пришествие слилась с верой в возвращение «Сокрытого Имама» (Двенадцатого Имама), который не умирал, но пребывает в сокрытии до часа, назначенного Богом, и придёт во время второго пришествия Исы (Иисуса), чтобы руководить мусульманами и установить в мире царство справедливости и благоденствия.
Прилегающая территория мечети была заполнена людьми, многие пришли сюда семьями. Еще не доходя метров пятьсот до мечети сложно было продвигаться вперед с тем, чтобы не наступить на кого-нибудь. Нам удалось пройти ещё ближе и занять самое удобное место перед мечетью.
Из минаретов доносились молитвы, которые распевал приятный голос, на слух это воспринималось очень хорошо. Поскольку я ничего не понимал, то быстро соскучился, и стал писать друзьям смски. Как вдруг ощутил очень странную тишину, люди вокруг как будто на замерли, а плавное пение муэдзина превратилось в рыдания, причем плакал и горевал он так надрывно, что у меня по спине пробежали мурашки и стало не по себе.
«Ала-а-а-ах, хны-хны-хны, Ала-а-а-ах, хны-хны-хны», - на всей громкости доносилось с минаретов.
Я повернулся к Атефе спросить, что случилось, и, обернувшись, увидел, что она плачет, слезы ручьями стекали по её лицу. Мохаммед не хотел, чтобы мы смотрели на него, поэтому он запрокинул голову вверх, и слезы стекали у него по подбородку и капали, капали. Сзади разрыдалась какая-то женщина, муж накинул ей на лицо чадру, но она заплакала еще громче.
«Ала-а-а-ах, хны-хны-хны», навзрыд проговорил мулла.
Мы переглянулись с Лукой, нам обоим стало жутковато. Больше всего я хотел, чтобы это представление закончилось, и успокоилась та женщина сзади, но теперь не выдержал её муж, и его громкий плач заглушил страдания бедной женщины.
Мне, как непосвященному, казалось со стороны, что эти люди сделали что-то очень нехорошее и теперь, раскаявшись, замаливали свои грехи - их эмоции были похожи на неописуемые страдания. «Что же нужно такое совершить, чтобы потом так каяться», - подумал я. Впрочем, я заблуждался насчет грехов. Когда служба закончилась, все облегченно вздохнули и вытерли слёзы, как будто ничего и не было, нам с Лукой стало легче. Фатима засмеялась и разрядила обстановку, достав из кастрюли салаты и бутерброды, и мы вместе приступили к ужину.
Справка. Али ибн Абу Талиб — двоюродный брат, зять и сподвижник пророка, четвёртый праведный халиф и первый имам в учении шиитов.
Мусульмане-шииты почитают Али как первого Имама и как святого, связанного особыми узами близости с Мохаммедом, как праведника, воина и вождя. Имам Али был убит отравленным мечом во время молитвы. Его тело было погребено в священной земле Наджафа(Ирак) и по сей день не прекращается людской поток к священной гробницы имама. «Страдания Имама Али» отмечаются в Иране как траурный день.
Видео. Ночь в мечети Джамкаран: http://video. yandex. ru/users/sanyok-belarus/view/27/? cauthor=sanyok-belarus&cid=3
Мотоцикло-стопом к священной горе.
По дороге в мечеть Джамкаран мы видели какую-то гору и сотни людей, поднимающих наверх по ступенькам. Фатима сказала, что там жил какой-то святой, и мы с Лукой решили туда съездить. Доехать мы собирались на попутной машине, что должно было быть достаточно легко, учитывая то, что был праздник, и мы ехали к священному месту. На бумаге Фатима написала нам название «Кух э Кхезр» (Гора пророка Кхезр), так что нам оставалось прочитать водителю адрес и сказать «маджони» (бесплатно).
- Алекс, ты видел, как они рыдали? – сказал Лука, когда мы вышли из мечети, - Как можно думать о том, чтобы завоевать эту страну? Это невозможно! Ты представь, если мусульмане пойдут на нас с войной? Эти миллионы рыдающих, что они сделают во имя Аллаха?
Мы вышли на дорогу.
– Только не нужно стопить поднятым кверху пальцем! – предупредил я Луку, - Этот жест в Иране обозначает то же самое, что средний палец в штатах, поэтому лучше показывать открытую ладонь.
Остановилась первая машина, Лука прочитал адрес.
- До хеза́ р (две тысячи), - озвучил водитель.
- Маджо́ ни-маджо́ ни, - попросил я.
- Чера́ маджо́ ни? (почему бесплатно), - обиженно спросил водитель и уехал, не дожидаясь ответа.
Затем останавливались другие машины, но все водители просили денег. Убедившись в том, что автостоп в Иране не существует, мы уже шли пешком по дороге, когда рядом остановился мотоцикл. Лука показал адрес, и водитель кивнул.
– Маджо́ ни? (бесплатно), – переспросил я.
Водитель кивнул еще раз. Мы втроём уселись на мотоцикл и быстро доехали до горы Кхезр, а на прощание крепко пожали руку водителю. Гора была подсвечена зеленым цветом – цветом ислама, а до верхушки тянулась змейка ступенек. Поднявшись наверх, мы увидели мечеть, а вокруг на пледах лежали, сидели, стояли люди, кто-то читал Коран, кто-то молился, кто-то разговаривал и ужинал.
Сверху открывалась красивая панорама на Кум, мы стояли и любовались. Мне почему-то вспомнился родной город, и я подумал, что нахожусь сейчас так далеко от дома. Но моим ностальгическим чувствам тут же пришел конец – внизу в машине нас ждали наши друзья.
Фатима накрыла для нас стол и угостила традиционным блюдом – мясо в соусе с чечевицей и рисом. Эту еду принес сосед, следуя доброй традиции дарить на праздник друг другу что-нибудь вкусное. Стол украсили иранскими сладостями: соха́ н, шо́ ле за́ рд, халва́ .
Самая известная сладость в Куме «соха́ н»: тонкие пластинки из муки, молока, воды из роз и яиц. Мы также попробовали «шо́ ле за́ рд», который мне понравился больше всего: рис варят в воде из роз, добавляя шафран и сахар, а затем украшают корицей и нарезанными фисташками.
Другим интересным угощением стала «халва́ ». Это масса тёмного цвета из обжаренной муки, яиц, сахара, шафрана и других специй, имела странный вкус – она была сладкая, когда кладешь в рот, и становилась горькой, когда глотаешь. Она напоминала мне газировку «тоник» и совсем не понравилась.
Я поблагодарил наших хозяев за вечер и за угощения: «да́ стет да́ рнаконэ! ». Фатима заулыбалась и ответила: «хаи́ ш ми́ конам! » Но мы с Лукой не собирались ограничиваться словесными благодарностями, вымыли до блеска всю посуду и привели порядок на кухне.
Следующим вечером я собирался ехать в Кашан. Выйдя из дома, я за пятьсот томанов легко доехал до места, где останавливаются междугородние автобусы. Далее я собирался пройти вдоль дороги метров сто, показать открытую ладонь, остановить машину и сказать водителю: «Кашан, маджо́ ни». Так я и сделал. Водитель первой машины цокнул, что-то сказал и уехал, водители следующих машин показывали мне, что нужно вернуться назад, и объясняли «термина́ ль, утубу́ с» (терминал, автобус). Мне стало грустно от того, что водители меня не понимали, поэтому я сам как-то тоже цокнул, вернулся на терминал и за две тысячи томанов ($2) уехал в Кашан на первом же автобусе.
Автор: Козловский Александр.
Книга: "Незабываемый Иран". 159 дней автостопом.
Источник: http://sanyok-belarus. narod. ru/
Z dala dobrze
Podczas gdy w ambasadzie przygotowywał em mó j list polecają cy, postanowił em pojechać na tydzień do są siedniego miasta Kom, gdzie planował em zamieszkać u Fatimy, z któ rą wcześ niej umó wił em się na przyjazd. W poś piechu zapomniał em podać jej adres, co pó ź niej stał o się powodem mojej niesamowitej rejestracji u nieznajomych. Do Qom moż na ł atwo dojechać autobusem (3 dolary) z Terminalu e Johnub (Terminal Poł udniowy), któ ry znajduje się w pobliż u metra o tej samej nazwie.
Wysadzono nas na jakimś pustkowiu obok autostrady. Do tego czasu dzwonił em już kilka razy do Fatimy, ale nie odebrał a telefonu. Gestami tł umaczył em taksó wkarzom, któ rzy do mnie podbiegli, ż e sam nie znam adresu, a teraz rozproszyli się we frustracji. Zrobił o się ciemno, usiadł em na krawę ż niku obok latarni i pomyś lał em: „Nie znał em ję zyka, nie wiedział em, gdzie iś ć , a poza tym nie wiedział em, gdzie spę dzę noc. Jestem takim podró ż nikiem, ale dopiero niedawno planował em, ż e pojadę autostopem po Iranie! »
Z autobusu wysiadł o kilku pasaż eró w. Od razu zorientował em się , ż e jadą do miasta, znają drogę i mogą pomó c. Po szybkim odnalezieniu potrzebnej strony w rozmó wkach z dział u „Mieszkanie” natkną ł em się na Irań czyka.
- Man donbale ye hotell e arzun ntarin (szukam najtań szego hotelu, arzu ntarin to sł owo klucz) - zwró cił em się do niego.
Irań czyk zatrzymał się na chwilę , po czym nic nie mó wią c kiwną ł gł ową , wzią ł mnie za rę kę i poprowadził . Wsiedliś my do taksó wki i pojechaliś my do oddalonego o kilka kilometró w miasta.
- Czy on mnie zrozumiał ? - pomyś lał em i na wszelki wypadek powtó rzył em - Hotel e arzuntarin.
Mó j towarzysz podró ż y nie wzią ł pienię dzy, któ re zaoferował em, i zapł acił za przejazd. Nastę pnie weszliś my na ciemną nieoś wietloną ulicę , Irań czyk zatrzymał się przy drzwiach i powiedział:
- Khu nam (mó j dom), - gestykuluje, ż eby na niego czekać.
Jak pó ź niej zrozumiał em, musiał ostrzec kobiety, ż e przyszedł goś ć i kazał im się ubrać i przygotować jedzenie. Masoud, syn wł aś ciciela domu, wyszedł do mnie i zabrał mnie do swojego pokoju. Z szuflady w szafie wyją ł pocztó wkę i pokazał mi ją . Z jednej strony był y zdję cia wspinaczy, az drugiej był o napisane po rosyjsku: „Dzię kuję za goś cinę , przyjedź do Moskwy! ”. Ponieważ ś ciany pokoju był y pokryte plakatami z gó rskimi pejzaż ami, zdał em sobie sprawę , ż e chł opaki z Moskwy lubią alpinizm i pojechali z Masudem w gó ry, a potem zatrzymali się w jego domu w Kom. Teraz czuję się w bezpiecznych rę kach. Ojciec przyszedł do nas i wezwał nas do innego pokoju, gdzie na podł odze czekał a na nas kolacja.
- Befarmain (usią dź /pomó ż sobie) - zasugerował wł aś ciciel domu, proponują c zaję cie najbardziej honorowego miejsca obok gó ry poduszek. Obiad skł adał się z jajecznicy, tortilli i specjalnego makaronu.
Europejczycy zawsze mieszają makaron, ż eby się nie przypalił , a Irań czycy inaczej go gotują – czekają , aż na dnie patelni pojawi się chrupią ca, lekko przypalona skó rka, któ ra jest uważ ana za najsmaczniejszą czę ś ć dania. Jako goś ć otrzymasz najwię kszy kawał ek tej skorupy.
Od niezwykł ego siedzenia na podł odze, moje nogi był y cią gle zdrę twiał e, Irań czycy duż o z tego ż artowali, a nawet przynieś li krzesł o, czego jednak odmó wił em. Ć wiczył em wymowę sł ó w: „E smam Alexander e! E sm e sho ma chi wy? (Nazywam się Aleksander. Jak masz na imię? ). Ojciec odpowiadał i zadawał pytania, a takż e poprawiał moją wymowę . W trakcie rozmowy zadzwonił a Fatima, przeprosił a, ż e nie usł yszał a telefonu i zaproponował a, ż e przyjdzie do jej domu. Wydawał o mi się , ż e niegrzecznie był oby opuś cić goś cinną rodzinę , wię c umó wił em się na spotkanie nastę pnego dnia.
Czarny muł ł a w muzuł mań skim ś wię tym mieś cie
Qom (wymawiane Ghom w ję zyku farsi) jest uważ ane przez szyitó w za ś wię te miasto, ponieważ tutaj znajduje się gró b niepokalanej Fatimy (Khazra t e Masume), miejsce pochó wku samej Masume i siostry Imama Rezy (Khahar e Imam Reza). Dziś w tym mieś cie znajduje się ró wnież najwię ksze centrum religijne, jednoczą ce duż ą liczbę instytucji edukacyjnych, w któ rych Irań czycy i obcokrajowcy uczą się islamu. Mieś ci się w nim ró wnież najwię ksza biblioteka z ponad 5.000 rę kopisó w.
Postanowił em rozpoczą ć zwiedzanie od grobu Niepokalanej Fatimy. Przy wejś ciu do kompleksu zatrzymał mnie ochroniarz i zapytał:
- Musalmu n i? (Muzuł mań ski)
- Na! - Odpowiedział em: - Masihi jestem. (nie, Christianie).
Od razu pomyś lał em, ż e nie wpuszczą mnie do ś rodka. Jednak podczas mojego pobytu w Iranie, patrzą c na innych ludzi, udał o mi się uwierzyć , ż e kł amstwo jest bardzo zł e, wię c powiedział em prawdę . Jakby odgadują c moje myś li, straż nik uś miechną ł się i kazał mi przejś ć.
Spacerują c po kompleksie zrobił em kilka zdję ć , ale najciekawszym zaję ciem dla mnie był o polowanie na zdję cia wujkó w z brodami w turbanach i strojach ludowych. Ci ludzie są poważ nie zaangaż owani w studiowanie Koranu i są duchowymi mentorami.
Weszliś my do grobowca. Widział em ludzi siedzą cych na podł odze, czytają cych Koran i odmawiają cych modlitwy. Mł ody czł owiek uklą kł , po czym poł oż ył przed sobą mał y okrą gł y kamień . Za każ dym razem, gdy opadał na ziemię , dotykał kamyka czoł em i mó wił : „Allahu Agbar”.
„Prawdopodobnie tak modlą się do Boga” – pomyś lał em. Nie chciał em tu zatrzymywać się i postanowił em od razu jechać do Fatimy, o czym poinformował em moją towarzyszkę . Masoud, któ ry wł aś nie wró cił z pracy i nie spał cał ą ostatnią noc, mimo ż e był bardzo zmę czony, zgł osił się na ochotnika, ż e zabierze mnie pod wł aś ciwy adres.
Fatima i jej mą ż Mohammed przyję li mnie tak ciepł o, ż e poczuł am się jak w domu.
Poś cili w Ramadanie, wię c wstawali o pią tej rano (przed wschodem sł oń ca), ż eby zjeś ć ś niadanie, i bardzo pó ź no kł adli się spać , zawsze jedzą c dobry posił ek na noc, teraz był dzień i odpoczywali.
Na dolnym pię trze, któ re był o przeznaczone dla couchsurferó w, wś ró d gó ry poduszek i fajek wodnych, siedział facet z Austrii i coś zapisywał . Nazywał się Luca. Zaglą dają c do jego zeszytu przeczytał em: „Achmadineż ad, Chomeini, Chamenei” i inne nieznane mi nazwiska. Naprzeciw nich narysowano emotikony - uś miechnię te lub kwaś ne twarze.
„Rozmawiam z Irań czykami i formuł uję wł asne zdanie na temat tych politykó w” – wyjaś nił mi.
– A kim są ci ludzie? Zapytał am.
- Jak, nie wiesz kim jest Ahmadineż ad? To prezydent Iranu! Chomeini - przywó dca Rewolucji Islamskiej i zał oż yciel Islamskiej Republiki Iranu, Chamenei zastą pił go i jest obecnie najwyż szym przywó dcą Iranu i przywó dcą religijnym narodu
- Co to znaczy? – zapytał em, wskazują c na uś miechnię tą twarz Ahmadineż ada w postaci chytrego uś miechnię tej twarzy.
- To znaczy, ż e jest fajny - cią gle się uś miecha i ż artuje. Iran jest w cał kowitej izolacji, nawet Irań czycy sprzedają swoją ropę na chleb, ale to nie przeszkadza im w rozwijaniu przemysł u i zakł adaniu produkcji. Tylko ż e nie jestem pewien co do ich programu nuklearnego. Jechał eś szosą do Natanz, widział eś krajobrazy - dookoł a pustynia, a co pię ć set metró w jest wież a z ż oł nierzem i dział em przeciwlotniczym?
Widział em, ż e ten obszar jest uważ any za tajny. Irań czycy opowiedzieli o przypadku, gdy turysta zrobił zdję cie czegoś z taksó wki, a na kolejnym punkcie kontrolnym zostali zatrzymani i przeszukani, wypuszczeni dopiero po usunię ciu zdję ć.
Zamilkliś my, myś lą c o tym, jak wiele kł opotó w moż e przynieś ć pojawienie się kolejnej bomby atomowej.
„Chcę dowiedzieć się wię cej o islamie”, dodał Luka, „Fatima znalazł dla mnie angloję zycznego muł ł ę ze stanó w, studiuje tu w Kom i od kilku lat studiuje Koran. Wieczorem obiecał , ż e przyjdzie z wizytą.
Notatka. Muł ł a to arabski muzuł mań ski tytuł duchowy teologa, eksperta i prawnika, któ ry zwykle dobrze zna Koran.
Okazał o się , ż e muł ł a był czarnym mę ż czyzną , któ ry urodził się w USA i był szyickim muzuł maninem. Jego matka był a kiedyś katoliczką i bardzo religijną , ale pó ź niej przeszł a na islam, najpierw sunnicka, potem szyicka.
– Moja mama czę sto chodził a do koś cioł a i na kazania – powiedział nam – ale pó ź niej nawró cił a się na islam. Jak wyjaś nił a, zawsze był o jej trudno zrozumieć ideę Tró jcy (Bó g Ojciec, Bó g Syn, Bó g Duch Ś wię ty) i islam był jej bliż szy, ponieważ uważ ał a za sł uszne oddawanie czci tylko jednemu Bogu i zwracać się do Niego bezpoś rednio, a nie przez ikony, jak w chrześ cijań stwie.
Odniesienie.
Chrześ cijań stwo ma tradycję wielbienia jedynego Boga (monoteizmu), stwó rcy wszechś wiata i czł owieka. Jednocześ nie gł ó wne kierunki chrześ cijań stwa wprowadzają ideę Tró jcy w monoteizm: trzy hipostazy (Bó g Ojciec, Bó g Syn, Bó g Duch Ś wię ty), zjednoczone w swej boskiej naturze. Jednakż e, chociaż doktryna Tró jcy jest akceptowana przez wię kszoś ć chrześ cijan, niektó re grupy odrzucają ją w cał oś ci lub w czę ś ci jako niebiblijną . Chrześ cijanie wierzą , ż e Jezus jest drugą osobą (hipostazą ) Tró jcy, Boga Syna, wcielonego poś ró d ludzi, któ ry wzią ł na siebie grzechy ludzi, umarł za nich, a nastę pnie zmartwychwstał.
W islamie Jezus (transliterowany jako Isa) jest czczony jako przybliż ony i posł aniec Allaha oraz jako jeden z pię ciu gł ó wnych prorokó w (wraz z Adamem, Mojż eszem, Mahometem itp. ). Isa jest nazywana Mesjaszem (Masihi). Został o mu zesł ane objawienie – Injil, „Ewangelia Jezusa Chrystusa”.
Wedł ug Koranu, Isa nie został a ani zabita, ani ukrzyż owana, ale został a podniesiona ż ywcem do nieba przez Allaha (Koran Sura 4 „Kobiety” Ajaty: 157-158).
- Kiedy moja mama zdecydował a się przejś ć na islam, wielu pytał o ją , czy naprawdę wierzy w muzuł mań skiego Boga - Allaha. Nastę pnie wyjaś nił a ludziom, ż e chrześ cijanie i muzuł manie wierzą w tego samego Boga. W koń cu sł owo Allah po arabsku oznacza „jedynego, w sensie jedynego Boga. Koran mó wi, ż e Bó g dał ludziom religię przez prorokó w, wś ró d nich Mojż esza, zał oż yciela judaizmu i Jezusa, syna Boż ego w chrześ cijań stwie. Jego imię jest wymienione 25 razy w Koranie. Ale ludzie zmieniali i zniekształ cali orę dzia Boż e. Dlatego wysł ał na Ziemię nowych prorokó w z doskonalszą religią . Prorok Mahomet, wedł ug islamu, jest ostatnim prorokiem, a Koran jest księ gą , któ ra nigdy nie zostanie bł ę dnie zinterpretowana i zniekształ cona.
Duż o rozmawialiś my o Koranie, o Bogu, o chrześ cijań stwie i islamie.
Kategorycznie nie zgadzaliś my się z wieloma rzeczami dotyczą cymi rozumienia chrześ cijań stwa w islamie i zadawaliś my pytania, na któ re muł ł a odpowiadał poprawnie. Dzię kują c naszemu rozmó wcy za naszą nową wiedzę i szczeroś ć w rozmowie poszliś my spać . Ten pią tek, ostatni tydzień Ramadanu, był wielkim ś wię tem, kiedy szyici udali się do meczetu i spę dzili tam cał ą noc na modlitwach i czytaniu Koranu, a my mieliś my tam być.
Odniesienie. Imię „Allah” skł ada się z rodzajnika okreś lonego „Al” i sł owa „Ilyah”, co oznacza „ten, któ ry jest czczony”, „godny czci”. Artykuł „Al” wskazuje na wyją tkowoś ć prawdziwego Boga, godnego czci.
Wyraż enie „Allahu Akbar” to arabskie wyraż enie oznaczają ce: „Bó g jest najwię kszy”. Akbar jest najwyż szym stopniem przymiotnika „wielki”. To zdanie jest wezwaniem (Azan) do obowią zkowej modlitwy, któ rą muezzin odczytuje z minaretu.
Tł umaczenie znaczeń.29:46. Jeś li wchodzisz w spó r z Ludem Księ gi (w przybliż eniu tak muzuł manie nazywają Chrześ cijanami i Ż ydami), to prowadź go jak najlepiej. Powiedz: "Wierzymy w to, co został o nam zesł ane, iw to, co został o zesł ane tobie. " Nasz Bó g i twó j Bó g są jednym i tylko Jemu poddajemy się ”.
Noc w meczecie (Cierpienie Imama Alego)
Pó ź nym wieczorem, po dobrym ś nie, zabierają c ze sobą Koran z tł umaczeniami na niemiecki, rosyjski i farsi, a takż e zabierają c garnki z jedzeniem, udaliś my się do meczetu Sahe b-o-Zaman niedaleko Qom (tak mó wią Meczet Jamkarana).
Meczet ten jest znanym miejscem pielgrzymek szyickich muzuł manó w. Wedł ug legendy sam Mahdi kazał ludziom odbyć tu pielgrzymkę , gdyż odwiedzenie tego miejsca w poboż nych celach jest ró wnoznaczne z pielgrzymką do Mekki. Od tego czasu tysią ce pielgrzymó w odwiedził o ten meczet, a takż e gró b Niepokalanej Fatimy.
Odniesienie. Mahdi (arab.
„prowadzony [ś cież ką Allaha]”) jest zwiastunem bliskiego koń ca ś wiata, ostatnim nastę pcą proroka Mahometa. Cał e jego imię wymawia się Mahdi Sahib al-Zaman.
W rzeczywistoś ci Mahdi jest szyickim Mesjaszem, wiara w jego przyjś cie poł ą czył a się z wiarą w powró t „Ukrytego Imama” (Dwunastego Imama), któ ry nie umarł , ale pozostaje w ukryciu do godziny wyznaczonej przez Boga i nadejdzie podczas drugiego przyjś cia Izy (Jezusa), aby poprowadzić muzuł manó w i ustanowić kró lestwo sprawiedliwoś ci i dobrobytu na ś wiecie.
Teren przylegają cy do meczetu był wypeł niony ludź mi, wielu przybył o tu z rodzinami. Jeszcze przed osią gnię ciem pię ciuset metró w do meczetu trudno był o iś ć do przodu, aby na kogoś nie nadepną ć . Udał o nam się podejś ć jeszcze bliż ej i zają ć najdogodniejsze miejsce przed meczetem.
Z minaretó w sł yszano modlitwy, któ re ś piewano przyjemnym gł osem, bardzo dobrze odbieranym przez ucho.
Ponieważ nic nie rozumiał em, szybko się znudził em i zaczą ł em pisać smsy do znajomych. Nagle poczuł em bardzo dziwną ciszę , ludzie wokó ł jakby zamarli, a gł adki ś piew muezina zamienił się w szloch, a on pł akał i rozpaczał tak histerycznie, ż e gę sia skó rka spł ynę ł a mi po plecach i poczuł em się nieswojo.
„Ala-a-a-ah, henna-henna-henna, Ala-a-a-ah, henna-henna-henna” wyszł a z minaretó w na peł nych obrotach.
Odwró cił em się do Atefy, ż eby zapytać , co się stał o, i odwró cił em się , zobaczył em, ż e pł acze, a ł zy spł ywają strumieniami po jej twarzy. Mohammed nie chciał , ż ebyś my na niego patrzyli, wię c odrzucił gł owę do tył u, a ł zy spł ywał y mu po brodzie i kapał y, kapał y. Za nią kobieta rozpł akał a się , mą ż zarzucił jej na twarz welon, ale zaczę ł a pł akać jeszcze gł oś niej.
„Ala-ah-ah-ah, henna-henna-henna”, powiedział szlochają c muł ł a.
Wymieniliś my z Luką spojrzenia, oboje staliś my się przeraż ają cy.
Przede wszystkim chciał am, ż eby to przedstawienie się skoń czył o, a ta kobieta z tył u uspokoił a się , ale teraz jej mą ż nie mó gł tego znieś ć , a jego gł oś ny krzyk zagł uszył cierpienie biednej kobiety.
Jako osobie niewtajemniczonej wydawał o mi się z zewną trz, ż e ci ludzie zrobili coś bardzo zł ego i teraz, ż ał ują c, odpokutowali za swoje grzechy - ich emocje był y jak nieopisane cierpienie. „Co musisz zrobić , aby pó ź niej odpokutować w ten sposó b? ”, pomyś lał em. Mylił em się jednak co do grzechó w. Gdy naboż eń stwo się skoń czył o, wszyscy odetchnę li z ulgą i otarli ł zy, jakby nic się nie stał o, Luka i ja czuliś my się lepiej. Fatima roześ miał a się i oczyś cił a powietrze, wyjmują c z patelni sał atki i kanapki, po czym wspó lnie zaczę liś my obiad.
Odniesienie. Ali ibn Abu Talib - kuzyn, zię ć i towarzysz proroka, czwarty sprawiedliwy kalif i pierwszy imam w naukach szyickich.
Szyiccy muzuł manie czczą Alego jako pierwszego imama i jako ś wię tego, poł ą czonego szczegó lnymi wię zami bliskoś ci z Mahometem, jako czł owieka sprawiedliwego, wojownika i przywó dcę . Imam Ali został zabity zatrutym mieczem podczas modlitwy. Jego ciał o został o pochowane w ś wię tej ziemi Nadż afu (Irak) i do dziś przepł yw ludzi do ś wię tego grobu imama nie ustaje. „Cierpienie Imama Alego” obchodzone jest w Iranie jako dzień ż ał oby.
Wideo. Noc w meczecie Jamkaran: http://video. Yandex. ru/uż ytkownicy/sanyok-biał oruś /widok/27/? cauthor=sanyok-biał oruś &cid=3
Przystanek motocyklowy do ś wię tej gó ry.
W drodze do meczetu Jamkaran widzieliś my jaką ś gó rę i setki ludzi wspinają cych się po schodach. Fatima powiedział a, ż e mieszkał tam jakiś ś wię ty, a ja z Luką postanowiliś my tam pojechać . Mieliś my się tam dostać przejeż dż ają cym samochodem, co powinno być doś ć ł atwe, biorą c pod uwagę , ż e był o to ś wię to, a jechaliś my do ś wię tego miejsca.
Na papierze Fatima napisał a nam imię „Kuh e Khezr” (Gó ra Proroka Khezra), wię c musieliś my odczytać adres kierowcy i powiedzieć „majoni” (bezpł atnie).
- Alex, widział eś jak oni szlochali? - powiedział Luka, kiedy wychodziliś my z meczetu - Jak myś lisz o podboju tego kraju? To niemoż liwe! Czy moż esz sobie wyobrazić , ż e muzuł manie pó jdą z nami na wojnę ? Te miliony pł aczą cych, co zrobią w imię Allaha?
Wyruszyliś my w drogę.
- Tylko nie przestawaj z podniesionym palcem! Ostrzegł em Lukę : „Ten gest w Iranie oznacza to samo, co ś rodkowy palec w stanach, wię c lepiej pokazać otwartą dł oń.
Zatrzymał się pierwszy samochó d, Luka odczytał adres.
- Czy hezar (dwa tysią ce) - wyraził się kierowca.
— Majo ni majo ni — zapytał em.
- Chera majoni? (Dlaczego to za darmo) - zapytał z obrazą kierowca i wyszedł nie czekają c na odpowiedź.
Potem zatrzymał y się inne samochody, ale wszyscy kierowcy poprosili o pienią dze.
To jedzenie przywió zł są siad, zgodnie z dobrą tradycją dawania sobie nawzajem czegoś smacznego na ś wię ta. Stó ł udekorowano irań skimi sł odyczami: sokhan, sho le zard, chał wą.
Najbardziej znanym sł odyczem w Kom jest sohan: cienkie plasterki mą ki, mleka, wody ró ż anej i jajek. Pró bowaliś my też cho le zard, któ ry jest moim ulubionym: ryż gotowany w wodzie ró ż anej, szafranie i cukrze, a nastę pnie przybrany cynamonem i posiekanymi pistacjami.
Innym ciekawym poczę stunkiem był a „chał wa”. Ta ciemnokolorowa masa ze smaż onej mą ki, jajek, cukru, szafranu i innych przypraw miał a dziwny smak – był a sł odka, gdy wkł adał o się ją do ust i robił a się gorzka, gdy ją poł knę ł a. Przypominał o mi tonik sodowy i wcale mu się nie podobał o.
Podzię kował am naszym gospodarzom za wieczó r i smakoł yki: „Tak, darnakone! ”. Fatima uś miechnę ł a się i odpowiedział a: „haisz mikonam!