Bazylika w bazylice to średniowieczna świątynia na terenie
Chersonezu, miasta założonego przez starożytnych Greków na południowo-zachodnim wybrzeżu Krymu (obecnie na terenie narodowe muzeum-rezerwat „Chersonesos Tauride”. Swoją nazwę świątynia zawdzięcza temu, że w jednym miejscu powstały dwie świątynie – druga powstała na gruzach pierwszego z jej fragmentów.
Pierwsza świątynia („wielka balizika”) została zbudowana w VI wieku, mniej więcej za panowania cesarza bizantyjskiego Justyniana I. Bazylika miała trzy nawy. Posadzka bazyliki została całkowicie pokryta mozaikami. We wszystkich pomieszczeniach mozaikowy wzór miał swoją charakterystyczną cechę. Mozaika w narteksie i wschodnich oficynach naw bocznych przedstawiała przecinające się czerwone okręgi na białym tle. W nawie środkowej wykonano mozaiki z geometrycznych linii i figur, a także symboli chrześcijańskich: cantharos (misy – symbol komunii) i ptaków (symbol duszy), w chrzcielnicy znajdował się mozaikowy wizerunek pawia (symbol zmartwychwstania) wykonany z marmuru, wielobarwnego wapienia i ciemnozielonych smaltów. Paw był przedstawiony z przodu iz luźnym ogonem, a po obu jego stronach znajdowały się mozaikowe wizerunki gołębi (symbol ducha świętego), ujętych w okrągłe medaliony. Do chrzcielnicy można było dostać się długim i wąskim korytarzem, który przylegał do nawy północnej. Na rysunkach mozaiki były też inne symbole - romb z nałożonymi na niego pierścieniami (symbol wieczności), kotwica (symbol nadziei) itp. Przed wejściem do sali centralnej na podłodze widniał napis w języku greckim „Niech każdy oddech chwali Pana” . Kolumny świątyni zostały wykonane z marmuru i ważyły około 350 kilogramów. Mieli wyrzeźbione krzyże.
Wielka bazylika została zniszczona. W X wieku na ruinach starej bazyliki wybudowano nową bazylikę („mała bazylika”). Nowa świątynia powstała z ruin pierwszej świątyni. Stał się mniejszy i znajdował się na miejscu nawy głównej. Tron w nowym kościele został zbudowany z kolumn starego kościoła. Podczas budowy zawaliła się część mozaikowych podłóg.
W XII-XIII wieku do świątyni dobudowano od północy pomieszczenia magazynowo-handlowe oraz zadaszony krużganek. Od południa dobudowano kaplicę na dolnej kondygnacji której znajdował się grobowiec. W XIV wieku świątynia została zniszczona przez pożar i nigdy nie została odbudowana. Podczas wykopalisk świątyni archeolodzy zainstalowali na ich miejscach tron i kolumny. Podczas tworzenia Tauryckiego Rezerwatu Muzeum Chersonezu mozaiki zostały zachowane w bazylice w ich pierwotnych miejscach, ale później większość z nich została przeniesiona na teren muzeum.
9 maja 2007 r. wandale przewrócili kolumny „bazyliki w bazylice”, część kolumn pękła, a mozaikowa posadzka została uszkodzona.
