Kościół Narodzenia Pańskiego – jedno z najstarszych miejsc kultu w Tarnopolu, wzniesiono w 1608 roku na miejscu spalonego drewnianego Kościoła Średniego. Po unii 1700 r. świątynia została podzielona na górną - greckokatolicką, ku czci Trójcy Świętej i dolną - prawosławną, ku czci Narodzenia Pańskiego. Po przebudowach z lat sześćdziesiątych i trzydziestych XVII wieku w zespole kościelnym pojawił się budynek gospodarczy po stronie południowej oraz dwie półokrągłe baszty przy babińcu.
Podczas odbudowy z 1808 roku podwyższono wewnętrzną wysokość świątyni, pojawiły się nowe wewnętrzne malowidła. W 1958 r. rozebrano ogrodzenie, dzwonnicę i krzyż pamięci ofiar epidemii cholery z 1770 r. Obecnie cerkiew Narodzenia Pańskiego jest katedrą Ukraińskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Sanktuarium świątyni to cudowna płacząca ikona Tarnopola Matki Bożej.