Manyavsky Skete i klasztor Podwyższenia Krzyża
Klasztor Podwyższenia Krzyża, Manyava
Ukraina, Iwano-Frankiwsk
25 km od stacji kolejowej Nadwórna, obwód Iwano-Frankowsk, w malowniczym wąwozie Karpat, znajduje się starożytna wieś Manyava. Tutaj, wśród karpackich sosen-zmierzchów, na skale nad rzeką stoi stary klasztor-pustelnia z XVII wieku. Została założona przez mnichów Jow Knyaginetsky i Ivan Vishensky, imigrantów z Athos. Za datę założenia Sketów Manjawskich należy uznać rok 1608. Wtedy też w annałach pojawiła się pierwsza wzmianka o nim. Kiedyś klasztor ten podlegał bezpośrednio Patriarsze Konstantynopola. Kiedyś istniała duża biblioteka dawnych książek drukowanych. Legendy mówią, że w latach 30-40 XVIII wieku wielokrotnie odwiedzał tu legendarny przywódca huculskich buntowników Ołeksa Dowbush. W 1620 r. patriarcha carski przyznał skete prawo do staurologii, co oznaczało niezależność od miejscowych hierarchów i bezpośrednie podporządkowanie się patriarsze. W połowie XVII wieku w skete przebywało nawet 200 mnichów. Miał pod swoim dowództwem kilkadziesiąt klasztorów w Galicji, Bukowinie, a nawet w Mołdawii. W 1612 r. w klasztorze wzniesiono kościół Podwyższenia Krzyża.
W latach 1620-1621 klasztor otoczono murem obronnym z trzema basztami. Jednak podczas najazdu tureckiego w 1676 roku klasztor został zniszczony i odrestaurowany dopiero w 1681 roku. W 1628 r. w katedrze kijowskiej skete otrzymał tytuł prot (prezes klasztoru województw ruskiego, bełskiego i kamieniecko-podolskiego. Skete podlegało wówczas 556 innych klasztorów. Przypuszcza się, że hetman Ukrainy Iwan Vigovsky, zmarły w 1664 roku, został pochowany na terenie klasztoru słynącego z ikonostasu, stworzonego pod koniec XVII wieku przez malarza ikon hieromona Joba Kondzelevicha.Ten majestatyczny budynek o wymiarach 13 x 11 metrów składa się z sześciu rzędy, w których znajduje się około 100 ikon różnej wielkości, od miniatur po ikony o wielkości ponad 2 m. obok tak wybitnych zabytków jak ikonostas Kozeletsky w obwodzie czernihowskim i ikonostas Sorochinsky w obwodzie połtawskim. w klasztorze przeprowadzono znaczące prace konserwatorskie. Następnie Manyavsky Skete został uznany za rezerwat historyczny i architektoniczny.
Architektoniczny zespół budynków klasztornych to zespół budowli kamienno-drewnianych otoczony wysokim kamiennym murem z basztami i strzelnicami – udana synteza rzeźby terenu i fortyfikacji górskich. Pomiędzy zboczami gór porośniętych wiecznie zieloną jodłą teren klasztoru z trzech stron obmywają wody rzeczne. Kiedyś było to miejsce modlitwy, oczyszczenia, spowiedzi i komunii, a jednocześnie bezpieczna przystań podczas najazdów Tatarów Krymskich i Turków. Klasztor posiada podziemne, sklepione piwnice, z tajnymi wyjściami w góry i łączącymi przejścia między budynkami.
Obecnie na terenie skete znajduje się Klasztor Podwyższenia Krzyża Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego. Otóż nad klasztorem znajduje się jeden z najpiękniejszych karpackich wodospadów - wodospad Manyavsky. Co prawda można się tam dostać tylko pieszo, pokonując około 7 km szlakami górskimi.