Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Ukraina, Charków
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny to katolicka katedra w Charkowie, nazwana na cześć Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Znajduje się pod adresem: Charków, ul. Gogola 4.
Nieco na południe, na rogu z aleją, znajdował się pierwszy budynek katedry (w imię Różańca Najświętszej Marii Panny; architekt Wierieszcziński, 1831). Maryanenko (dawny Proviantsky) i został zniszczony podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej.
W latach 1887-1892 wybudowano nową świątynię ku czci Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. według projektu inżyniera miasta Charkowa B.G. Michajłowskiego. Budynek ma kształt bazyliki, wysoką gotycką dzwonnicę z okrągłą rozetą w drugiej kondygnacji, zwieńczoną iglicą.
26 lipca 1892 r. konsekrował kościół biskup Franciszek Szymon. Organy wykonane w fabryce Etgiton w Bawarii zostały zainstalowane w kwietniu 1901 roku.
Utworzono przytułek dla potrzebujących, przytułek dla sierot, szkołę parafialną i kaplicę na cmentarzu. W latach 1906-1914. następuje częsta zmiana kapłanów, świątynia jest aktywnie remontowana i wyposażana.
Parafię tworzyli katolicy różnych narodowości. Arkusze podpisów do ewidencji darowizn na budowę świątyni wydrukowano w języku rosyjskim, polskim, francuskim i niemieckim. Wraz z migracją ludności w czasie I wojny światowej wyróżnia się w parafii grupa polska. W świątyni zaczyna działać zgromadzenie publiczne „Dom Polski”, w którym mieściło się biuro zatrudnienia uchodźców, charkowski oddział Towarzystwa Pomocy Ubogim Rodzinom Polaków biorących udział w wojnie oraz ludność polska dotknięta działaniami wojennymi, część gimnastyczna w budynku starego kościoła. Od tego czasu wśród Charków utrwaliła się polska terminologia – „kościół”, „ksiądz”. Od 1915 r. w Charkowie pojawiła się duża liczba ormiańskich uchodźców z terytorium Imperium Osmańskiego, w tym katolickich Ormian, którzy wpłynęli na narodowy skład parafii.
W 1917 r. przytułek parafialny został zamknięty. Wojewódzka komisja ds. zajęcia kosztowności kościelnych skonfiskowała 8 kwietnia 1922 r. kilka sztuk sprzętu liturgicznego. Od lata 1922 do 22 marca 1924 Charków był przyczółkiem akcji niesienia pomocy humanitarnej, zbieranej przez katolików Zachodu.
31 grudnia 1924 r. wspólnota katolicka zawiera porozumienie z wojewódzkim komitetem wykonawczym Rady Poselskiej „o przyjęciu kościoła i znajdujących się w nim obiektów do bezpłatnego i bezterminowego użytku”. W 1927 r. władze dokonały opisu całego majątku kościelnego parafii. Wierzący zostali zmuszeni do corocznego przekazywania danych dotyczących składu parafii Komitetowi Wykonawczemu Guberni Charkowskiej. Z raportów tych wynika, że parafia pozostawała zróżnicowana pod względem narodowościowym (Rosjanie, Ukraińcy, Polacy, Białorusini, Ormianie, Francuzi, Litwini, Łotysze, Włosi, Belgowie, Węgrzy), składu społecznego i wiekowego, ale ogólna liczba parafian zmniejszyła się z 1346 osób (w 1910 r.) do 766 osób. (stan na styczeń 1927 r.).
Do połowy lat 30. życie parafii odznaczało się względnym spokojem. 4 lutego 1938 r. rektor wspólnoty ormiańsko-katolickiej ks. Karapet Yeganyan (zastrzelony 27 maja 1938 w Charkowie). 4 listopada 1940 r. prezydium rady miejskiej w Charkowie uchwaliło uchwałę o zamknięciu świątyni, która została zatwierdzona 10 grudnia na posiedzeniu prezydium rady obwodowej w Charkowie. Budynek został przeniesiony do teatru. Szewczenko. Nabożeństwa zostały wznowione w czasie okupacji faszystowskiej i trwały po wyzwoleniu Charkowa do 1945 roku, kiedy świątynia została ostatecznie zamknięta i przeniesiona do bazy dystrybucji filmów. Pomieszczenie zostało podzielone na dwie kondygnacje z wieloma pomieszczeniami.
7 stycznia 1991 r. przyszły proboszcz parafii ks. Jurij Zimiński odprawił pierwszą powojenną mszę na stopniach cerkwi. Nabożeństwa na stopniach świątyni iw mieszkaniach wierzących stają się regularne. Wkrótce wspólnota rzymskokatolików w Charkowie została zarejestrowana przez Kijowski Regionalny Komitet Wykonawczy Charkowa. Rozpoczyna się proces stopniowego (z kilku pomieszczeń na drugim piętrze) powrotu budynku świątyni do parafii, który zakończył się w grudniu 1991 roku. Na początku 2000 roku. wnętrze świątyni zostało odrestaurowane i wyposażone.
Działa biblioteka parafialna, m.in. księgi Braille'a dla niewidomych, wydawnictwo parafialne Magnificat, oddział międzynarodowej organizacji Caritas, wydawane jest czasopismo Word with Us (w języku rosyjskim i ukraińskim). Katedra jest centrum diecezji charkowsko-zaporoskiej Kościoła rzymskokatolickiego.