Васа – самый посещаемый в мире морской музей, да и, наверное, самый уникальный. Шутки ли ради представить миру настоящий корабль из 17 века, сохранившихся аналогов, которому в мире просто нет. Такой огромный и тщательный объем работ мог быть выполнен только в такой кропотливой и внимательной до деталей стране как Швеция. Подъем его из морской пучины в 1961 году велся под оком шведского телевидения в режиме он-лайн на радость всем желающим. За проделанную работу и их терпение шведам стоит аплодировать стоя. 17 лет распыляли они по кораблю консервационный состав этиленгликоля, еще 10 лет ждали высыхания, соорудили кораблю люльку и разместили в корпусе судна до 40 тыс. датчиков, ежесекундно регистрирующих перемещения в корпусе корабля. Первое же плавание корабля было не удачным и многих изумляет как может фиаско на море служить предметом гордости для шведов. Я считаю предметом их гордости не это, а способность провести такой сложный комплекс работ по поднятию судна со дна морского, а также проведение сумасшедшего количества работ и исследований по его консервации, примеров которой и пошаговых планов для которой просто не существует. Причиной аварии Васы стало отсутствие опыты корабелов в строительстве таких больших кораблей и не своевременно закрытые порты для пушек, через которые вода и попала в трюм. Следует заметить, что строительство кораблей в те времена не было такой уж точной наукой, как сейчас, где есть возможность предсказать практически все данные закладываемой модели. Тогда корабли строили не по чертежам, а по соотношениям и ключевым размерам. Строительством руководили два голландских корабела, а сам корабль возводили около 300 стокгольмских мастеров и плотников. Корабль строили 3 года. При этом было использовано около 1000 дубов. Остальную древесину завозили из Риги и Амстердама, а болты и заклепки ковали из местных сортов шведского железа. Некоторые болты достигают длины до 2-х метров и в наше время они все подписаны на замену из-за их полной коррозии. Корабль был украшен более, чем 700 резными скульптурами, а также был довольно не привычно для нас в наше время ярок. Корабль был разноцветным и вместо привычного нам сегодня древесного лака, он окрашивался красками – белой, красной, фиолетовой, синей и черной и местами его позолачивали. Судно должно было демонстрировать мощь и роскошь шведского двора, поэтому во время спуска для стокгольмского обывателя он был олицетворением непомерного богатства и невероятно красив. В то время корольь Густав II Адольф воевал со всеми своими ближайшими соседями – Дание, Польшей и Россией. Первые две войны достались ему в наследство, а вот к России у него были свои личные претензии. В лице Польши Густав воевал со своим двоюродным дядей королем Сигизмундом, который определенное время умудрялся царствовать в двух странах одновременно. Морские военные корабли королю нужны были как воздух. Именно поэтому он заказал голландским корабелам 4 судна, самыми большими из которых были Васа и Тре Круне. Морские бои в 17 веке только набирали обороты, а адмиралы судов на собственном опыте формировали понятие « хорошей морской практики». Корабли такого размера все были не особо остойчивыми, но основной причиной потери судна были пожар и взятие его на абордаж. Васа строился специально для ведения новой техники боя, когда судно подходило на расстояние пушечного выстрела, разворачивалось бортом к неприятелю и изрыгало всю свою пушечную мощь. Также, обладая излишне высокой кормой, Васа была пригодна и для old style техники боя, когда под прикрытием поднятой кормы над судном противника, солдаты расстреливали из винтовок противоположную команду. Отдельно стоит сказать и о положении команды на борту. Условия были адские и представляли собой совершенно противоположные картинки сейчашними реалиям с белыми кителями. Спали на полу между пушками, ели пересоленные запасы пищи, причем миска и кружка была одна на семерых, а вот ложку было положено иметь свою. Вместо воды на борту было пиво, которое хранилось весьма проще. Ну и основной причиной смерти было не смертельные ранения, а банальные болезни: простуда, тиф, офтальмия и дизентерия. Но Васа до боя так и не дотянул, а перевернулся прямо при отходе от причала на глазах у изумленной толпы и самого короля. Процесс расследования проводился по-шведски мягко. Так сказать, никто не пострадал. Все переложили вину на рок судьбы и господа бога и судить их было не за что. Ну а причины, которые уже указывают сегодня ученые было две – неправильная конструкция с слишком поднятым центром тяжести и не закрытые вовремя порты для пушек, которые выполнили парадный залп после спуска. Посещение музея проходи в приглушенных тонах и в постоянном нахождении бок о бок со средневековым гигантом. Идеальная атмосфера, температура и приглушенный свет способствуют лучшему сохранению Васы, пока ученые по сегодняшний день ищут новые и новые методы. У Вас есть возможность пройтись по нескольким этажам и увидеть корабль со всех сторон. Помимо корабля здесь представлены также небольшие модели-макеты, пушки и шлюпки с судна, предметы искусства и украшений кабин офицеров. Каждый час идет демонстрация фильма о Васе. Рекомендую на сайте музея скачать аудиогид и прослушать перед посещение, а также взять с собой на сеанс. О такой возможности в день своего визита я не знал, да и не догадался уточнить на стойке регистрации. После того как кассирша приняла мои евро по непонятно какому курсу, больше диалог с ней продолжать не хотелось. Сегодня стоимость билета 130 крон. В летний период музей открыт с 8.30 до 1800, а в остальное время с 1000 до 1700. Находится Васа прямо при въезде на остров Дьюгарден, прямо за спиной великолепного красавца – здания Нордического музея. Кстати, в летнее же время рядом с Васой находятся филиалы Морского музея. Это небольшие лодки, первый шведский ледокол и судно-маяк, посещение которых очень увлекательно и совершенно бесплатно. Ну а, думаю, напоминать вам о том, что посещение Васы должны быть пунктом 1 (максимум 2) в вашей программе думаю не стоит. Это один из немногих музеев, который дарит совершенно другие впечатления, чем вы обычно ждете от стандартного музея. Galarvavsvagen, 14 Djugarden Vasamuseet. se Tram 7, bus 44.69, 76, ferry from Slussen and Nybroplan по материалам моего сайта samtyr. ru
Vasa to najczę ś ciej odwiedzane muzeum morskie na ś wiecie i prawdopodobnie najbardziej wyją tkowe. Czy to ż art przedstawiać ś wiatu prawdziwy statek z XVII wieku, zachowane analogi, któ rych na ś wiecie po prostu nie ma. Tak ogromną i drobiazgową pracę moż na był o wykonać tylko w kraju tak skrupulatnym i zwracają cym uwagę na szczegó ł y, jak Szwecja. Jej wynurzenie z gł ę bin morskich w 1961 roku został o przeprowadzone pod okiem szwedzkiej telewizji on-line ku uciesze wszystkich. Za wykonaną pracę i cierpliwoś ć Szwedzi zasł ugują na owację na stoją co. Przez 17 lat spryskiwali statek kompozycją konserwują cą z glikolem etylenowym, czekali kolejne 10 lat na jego wyschnię cie, zbudowali koł yskę dla statku i umieś cili do 40 tysię cy czujnikó w w kadł ubie statku, rejestrują cych ruchy w kadł ubie statku co sekundę . Już pierwszy rejs statku nie był udany i wielu zdumiewa jak fiasko na morzu moż e być powodem do dumy Szwedó w.
Nie uważ am tego za ich dumę , ale umieję tnoś ć wykonania tak zł oż onego zestawu prac w celu podniesienia statku z dna morza, a takż e przeprowadzenia szalonej iloś ci prac i badań nad jego konserwacją , czego przykł ady i plany krok po kroku, dla któ rych po prostu nie istnieją . Przyczyną wypadku Wazy był brak doś wiadczenia stoczniowcó w w budowie tak duż ych statkó w oraz przedwcześ nie zamykane porty dla dział , przez któ re woda wpł ywał a do ł adowni. Należ y zauważ yć , ż e budowa statkó w w tamtych czasach nie był a tak ś cisł ą nauką jak obecnie, gdzie moż na przewidzieć prawie wszystkie dane ukł adanego modelu. Nastę pnie statki budowano nie wedł ug rysunkó w, ale wedł ug proporcji i kluczowych wymiaró w. Budowę nadzorował o dwó ch holenderskich stoczniowcó w, a sam statek zbudował o okoł o 300 sztokholmskich rzemieś lnikó w i stolarzy. Statek budowano przez 3 lata. W tym przypadku wykorzystano okoł o 1000 dę bó w.
Resztę drewna sprowadzano z Rygi i Amsterdamu, a ś ruby i nity kuto z lokalnych odmian szwedzkiego ż elaza. Niektó re ś ruby osią gają dł ugoś ć do 2 metró w i obecnie wszystkie są sygnowane do wymiany z powodu ich cał kowitej korozji. Statek był ozdobiony ponad 700 rzeź bionymi rzeź bami, a takż e był dla nas doś ć niezwykł y w naszych czasach, jasny. Statek był wielobarwny i zamiast lakieru do drewna, do któ rego przywykliś my dzisiaj, pomalowano go kolorami - biał ym, czerwonym, fioletowym, niebieskim i czarnym, a miejscami zł ocono. Statek miał zademonstrować potę gę i luksus szwedzkiego dworu, wię c podczas zejś cia dla mieszkań ca Sztokholmu był uosobieniem wygó rowanego bogactwa i niewiarygodnie pię knym. W tym czasie kró l Gustaw II Adolf prowadził wojnę ze wszystkimi najbliż szymi są siadami – Danią , Polską i Rosją . Odziedziczył dwie pierwsze wojny, ale miał swoje osobiste roszczenia wobec Rosji.
W obliczu Polski Gustaw walczył ze swoim kuzynem wujkiem kró lem Zygmuntem, któ remu przez pewien czas udał o się rzą dzić jednocześ nie w dwó ch krajach. Kró l potrzebował morskich okrę tó w wojennych jak powietrza. Dlatego zamó wił u holenderskich stoczniowcó w 4 statki, z któ rych najwię kszymi był y Vasa i Tre Krune. Bitwy morskie w XVII wieku dopiero nabierał y rozpę du, a admirał owie okrę tó w z wł asnego doś wiadczenia ukształ towali koncepcję „dobrego ż eglarstwa”. Statki tej wielkoś ci nie był y szczegó lnie stabilne, ale gł ó wnym powodem utraty statku był poż ar i zabranie go na pokł ad. Vasa został a zbudowana specjalnie do prowadzenia nowych technik walki, kiedy statek zbliż ył się na odległ oś ć wystrzał u armatniego, odwró cił się bokiem w stronę wroga i zwymiotował cał ą swoją armatą moc.
Ponadto, posiadają c zbyt wysoką rufę , Waza nadawał a się ró wnież do starodawnych technik bojowych, gdy pod osł oną uniesionej rufy nad wrogim okrę tem ż oł nierze strzelali z karabinó w do druż yny przeciwnej. Osobno warto wspomnieć o pozycji zespoł u na pokł adzie. Warunki był y piekielne i był y zupeł nie odwrotnymi obrazami aktualnych realió w z biał ymi tunikami. Spali na podł odze mię dzy armatami, jedli przesolone zapasy ż ywnoś ci, a na siedem był a tylko jedna miska i kubek, ale miał a mieć ł yż kę . Zamiast wody na pokł adzie był o piwo, któ re znacznie ł atwiej był o przechowywać . Otó ż gł ó wną przyczyną ś mierci nie był y ś miertelne rany, ale banalne choroby: przezię bienia, tyfus, oftalmia i czerwonka. Ale Vasa nigdy nie doszedł do walki i przewró cił się w prawo przy wyjś ciu z molo przed zdumionym tł umem i samym kró lem. Proces ś ledczy był prowadzony w ł agodny szwedzki sposó b. Powiedział , ż e nikt nie został ranny.
Wszyscy zrzucili winę na skał ę losu i Pana Boga i nie był o za co ich osą dzać . Có ż , naukowcy już dzisiaj zwracają uwagę na dwa powody – niewł aś ciwą konstrukcję ze zbyt wysoko poł oż onym ś rodkiem cię ż koś ci i portami dla nie zamknię tych na czas dział , któ re po zejś ciu wykonał y salwę paradną . Wizyta w muzeum odbywa się w stonowanych barwach i w cią gł ym byciu u boku ś redniowiecznego olbrzyma. Idealna atmosfera, temperatura i przytł umione ś wiatł o przyczyniają się do najlepszego zachowania Wazy, podczas gdy naukowcy wcią ż poszukują nowych i nowych metod. Masz moż liwoś ć przejś cia przez kilka pię ter i zobaczenia statku ze wszystkich stron. Opró cz statku znajdują się tam ró wnież mał e makiety, armaty i ł odzie ze statku, obiekty artystyczne oraz dekoracje do oficerskich kokpitó w. Co godzinę odbywa się pokaz filmu o Wasii. Polecam ś cią gną ć audioprzewodnik ze strony muzeum i posł uchać go przed wizytą , a takż e zabrać ze sobą na sesję.
W dniu wizyty nie wiedział am o takiej moż liwoś ci i nie przyszł o mi do gł owy, ż eby wyjaś nić w recepcji. Po tym, jak kasjerka przyję ł a moje euro w niezrozumiał ym tempie, nie chciał em z nią kontynuować dialogu. Dziś cena biletu wynosi 130 koron. W lecie muzeum jest otwarte od 8.30 do 1800, a przez resztę czasu od 1000 do 1700. Vasa znajduje się tuż przy wjeź dzie na wyspę Dugarden, tuż za wspaniał ym przystojnym mę ż czyzną - budynkiem Nordic Museum. Nawiasem mó wią c, latem w pobliż u Wazy dział ają filie Muzeum Morskiego. Są to mał e ł odzie, pierwszy szwedzki lodoł amacz i latarnia morska, któ re są bardzo ekscytują ce i cał kowicie bezpł atne. Có ż , myś lę , ż e nie warto przypominać , ż e odwiedziny powinny być punktem 1 (maksymalnie 2) w Twoim programie. To jedno z niewielu muzeó w, któ re oferują zupeł nie inne wraż enia, niż moż na by się spodziewać po standardowym muzeum. Galarvavsvagen, 14 Djugarden Vasamuseet. se Tramwaj 7, autobus 44.69, 76, prom ze Slussen i Nybroplan na podstawie materiał ó w z mojej strony samtyr. en