Muzeum Archeologiczne Paolo Orsi w Syrakuzach jest jednym z największych muzeów archeologicznych w Europie. Znajduje się na Terraferme, 800 metrów na północny zachód od kompleksu kościoła św. Łucji przy grobie.

Historia muzeum sięga 1780 roku, kiedy to arcybiskup miejski ufundował Muzeum Seminarium Duchownego. W 1808 roku muzeum to zostało przekształcone w muzeum miejskie, a w 1878 roku na mocy dekretu królewskiego otrzymało status Muzeum Narodowego w Syrakuzach. Od 1886 roku zbiory muzeum są przechowywane w budynkach przy Placu Katedralnym.

W latach 1895-1934 muzeum kierował Paolo Orsi, najwybitniejszy włoski archeolog, badacz starożytnego i prehistorycznego dziedzictwa Włoch. Po śmierci naukowca fundusze muzeum nadal były uzupełniane nowymi znaleziskami, a z czasem pojawiła się potrzeba nowego budynku. Został zbudowany w 1988 roku w pobliżu willi Landoliny. Nowy budynek zawierał powierzchnię wystawienniczą o powierzchni 9000 metrów kwadratowych oraz przestronną salę konferencyjną.
Podstawą funduszy muzeum są artefakty znalezione w miastach i innych obszarach Sycylii i obejmujące okres od czasów prehistorycznych do czasów Cesarstwa Rzymskiego. Pierwsze piętro podzielone jest na trzy sektory wystawiennicze (A, B, C), a w budynku centralnym znajduje się miejsce na małą ekspozycję poświęconą historii muzeum (strefa 1).
Sektor A zawiera znaleziska archeologiczne od paleolitu do epoki żelaza. Tutaj możesz zobaczyć skamieliny i inne skamieniałości, które świadczą o prehistorycznych formach życia. Ponadto pokazano tu artefakty związane z geologią starożytnego Morza Śródziemnego. Sektor B poświęcony jest sycylijskim koloniom greckim z okresu jońskiego i doryckiego. Tutaj można zobaczyć mapę przedstawiającą najważniejsze tereny archeologiczne, a także dzieła sztuki antycznej: postać młodzieńca z V wieku p.n.e., pozostałości kolumn doryckich, figurki bogów greckich i inne znaleziska. Sektor C przedstawia znaleziska związane z okresem podkolonii greckich (7-6 w. p.n.e.). W 2006 roku doposażono nowe sale wystawowe na drugim piętrze, w których prezentowane są obecnie znaleziska z okresu klasycznego i rzymskiego. Do najciekawszych eksponatów należą Wenus Landolinsky i sarkofag Adelfii.

Obok muzeum znajduje się mały park, w którym można zobaczyć dodatkowe starożytne rzymskie i greckie artefakty, a także grób niemieckiego poety Augusta von Platena.