Прежде, чем начать рассказ, маленькое предостережение. Если ваше турагентство или туроператор предложат воспользоваться услугами авиакомпании ВИМ-АВИА, то отказы-вайтесь, не задумываясь. Часы ожидания в аэропорту радости не прибавляют. Особенно, когда ты бронировал тур с вылетом в пять утра, а за две недели до вылета ты узнаешь, что он будет в пять вечера. Кстати, практически все рейсы, задержанные в день нашего вылета из Москвы, были ВИМ-АВИА.
Ладно, худо-бедно мы улетели и прилетели в Подгорицу. «Ура, на ужин успеваем» - порадовался я. Ха-ха! В столичном аэропорту НЕ БЫЛО МЕСТ НА ПАРКОВКЕ! ! ! НАШЕМУ САМОЛЕТУ ПРИШЛОСЬ ЖДАТЬ ПОЛЧАСА. «Это еще ничего. – сказал наш сосед – В прошлый раз три часа ждали! » Как говорится, без комментариев.
Дорога наша пролегала мимо одной из достопримечательностей Черногории Скадарского озера. Ну, что сказать, «затянуло бурой тиной гладь старинного пруда». Для тех, кто нико-гда не видел больших озер, наверное, интересно. Мы видели Байкал, Селигер, Телецкое озеро на Алтае – нас оно не поразило. Главное, в путеводителях пишут: «здесь живут пе-ликаны». Бессовестно врут, хотя, может быть, они спрятались!! !
Наконец мы доехали до нашего Петроваца. Гиды здесь конечно… Я отель видел толь-ко на картинках, но сразу его узнал. Автобус, почему то, проехал дальше, оказывается, гид не знал, где наш отель. Пришлось (как в Ялыкаваке) потопать пешком. До окончания ужина оставалось полчаса. Мы хотели сначала поесть, а потом заселиться и попросили гида, чтобы она объяснила это на ресепшене. ОНА НАЧАЛА ОБЪЯСНЯТЬ ЭТО ПО-РУССКИ.
Хорошо, я выучил несколько фраз на черногорском и объяснил все сам, а то бы так и не поели.
Немного о питании в этом отеле, чтобы не отвлекаться на это потом. В этом сезоне изменилась политика отеля в отношении питания. Воду дают бесплатно всем без ограни-чения и кто на полупансионе, и кто на полном. А еда… На завтраки: сардельки, жаренные на гриле; сосиски вареные (как это не странно из мяса); паштет; сыры; мюсли разные; ом-лет; йогурт; а какие там пончики. На ужин: три вида мяса + рыба, куча салатов, минимум четыре гарнира и два вида супа. Каждый день разные фрукты. Принесут яблоки, яблоки кончились, несут… НЕТ, НЕ ЯБЛОКИ, А ПЕРСИКИ. Кончатся персики, несут... АРБУЗ. А вот, что взяли обед, пожалели. Он у них как лотерея. Комплексное меню. В один день могут быть три куска мяса, такой величины, что ешь с трудом, а может быть и гуляш, где и мяса то не увидишь. Не было бы этого обеда – небольшая потеря, только время отнимал.
Об отеле. Нам повезло. Дали номер на четвертом этаже. Так как отель без лифта, номера на нижних этажах стараются дать парам с детьми и пожилым. Мы обошли отель со всех сторон, в нем пять корпусов. Только в нашем корпусе Е были номера с видом на море. Почему отель две звезды, я так и не понял. В номере телевизор, холодильник, ванна, ог-ромный балкон с сушилкой для белья. Кто-то писал, что не дают шампунь и туалетную бумагу (я даже с собой привез). Давали каждый день и убирали идеально. Во внутреннем дворе стоят тренажеры, занимайся – не хочу. Есть небольшая детская площадка.
Наверное, из-за того, что до моря идти 5 минут.
Хорошо, что наши соотечественники считают две звезды отстоем. В отеле, в основном, отдыхают сербы и черногорцы, совсем немного поляков и чехов и крошечное количество россиян.
Про природу и пляжи Черногории. Этот наш отдых был очень активным. Мои ноги тут подсказывают, что даже через чур. В Черногорию надо было ехать лет семь-пять на-зад.
Смотрю старые каталоги. Маленькие поселки, пустынные пляжи, сосновые рощи, ак-куратные трех-четырех этажные гостиницы. Теперь здесь строительный бум. В поселке Петровац две стройки. Возводят две 10-этажные гостиницы. Хорошо, что черногорцы ра-ботать не любят, стройки идут не шатко – не валко. Наши две звезды от них далеко, а вот окна четырехзвездочников (десять дней 150 тысяч за двоих) на стройплощадку выходят. Главное, такая ситуация по всему побережью. Сносят леса, дома 19 века и грохают 8 этажные апартаменты в ужасном совершенно стиле.
Главное пляжи Черногории не рассчитаны на такую нагрузку. Вот городской пляж нашего Петроваца. Он маленький, часть свободная от отельных лежаков не больше 100 метров. В семь часов утра там еще можно спокойно купаться. Народу практически никого, но в 10 там уже не протолкнуться. А количество детей на кв. метр черногорских пляжей зашкаливает все мыслимые пределы. Черногорцы очень плодовиты. Иногда непонятно: то ли детский сад на прогулке, то ли семья к морю чешет.
Когда едешь в отпуск, хочешь тишины и покоя, а тут визг, писк, можно в море по голове мячиком получить, а то детишки камушки кидать начнут. Поэтому ходили по окрестным пляжам (благо их много) в поисках покоя. На пляже Лучице (его мы услышали еще за 100 метров) тишины мы не нашли. Залив красивый, но народу побольше, чем на нашем город-ском. Пошли дальше до Булярицы (950 метров). Красота изумительная. Сосны, дубы, гра-наты цветут, ящерки бегают. Дошли до вершины и вот он – пляж моей мечты. Огромный, народу практически никого. Естественно мы туда и устремились. Если бы до него не надо так далеко идти – 40 минут от отеля, то ходили бы туда постоянно, но все же мы ему из-менили. Нашли персональную бухту.
Надо сказать, во времена Югославии власти заботились об отдыхе трудящихся. Всякие тропы здоровья обустраивали. Вот на одну такую мы и вышли. Виды очаровывали, аромат душистой хвои дразнил обоняние, стрекотание цикад услаждало слух. Дошли до первого туннеля (три туннеля проложены в горах до пляжа). В годы Югославии он был электри-фицирован, но сейчас провода все сдали на металлолом, а лампочки разбили.
Самый темный – первый туннель, остальные можно пройти без фонаря. Берег моря был изуродован строительством 15-этажной гостиницы. Обходя волнорезы, разбросанные по берегу, дошли до небольшой бухты. Народу никого, вода чистейшая, правда - вход в море не фонтан, но у нас были коралловые тапки. Так что обрели мы наконец, долгождан-ный покой.
Чуть не забыл. Когда я первый раз купался в море у пляжа Петроваца, мне показалось, что на дне лежит античная колонна (вода там чистейшая). Сперва подумал, что солнечный удар хватил, но потом взял маску и решил проверить. На дне лежат развалины античного города, как будто, так и надо. Так что мои утренние заплывы проходили под лозунгом: «Открой свою Атлантиду».
Теперь об экскурсиях.
Так как пляжный отдых в Черногории проблематичен, решили компенсировать его экскурсиями. В этом году Албания на лето сделала для россиян безвизовый въезд. Наша принимающая сторона делала экскурсии в это «черное пятно на карте Европы». Страна незнакомая, ехать от непроверенных местных турфирм не хотелось, поэтому переплатили.
Тур разрекламировали, наобещали, что покажут и пятое, и десятое, то, что другие не показывают.
Взяв свой доручак, то бишь завтрак, с собой, пошли ждать автобус. Приехал наш транс-порт с опозданием в 10 минут, пока он всех по отелям собрал. Наш отельный гид озаботи-лась о нас, попросила, чтобы зарезервировали места в начале автобуса Для нас оставили, ПЕРВЫЙ РЯД ЗА ВОДИТЕЛЕМ. На границе ждали меньше 10 минут, никакой бюрокра-тии. Первая точка на карте нашего путешествия была крепость Розафа, возведенная в 3 веке до н. э. древними иллирийцами. Наша гид распиналась о ее древности и уникально-сти, но ничего не сказала, что в 14 веке ее сперва перестроили венецианцы, а потом в 17 веке турки. Главное в программе написано, что Вы сможете посетить там музей. Карабка-лись мы по жаре до входа в крепость 15 минут, а у входа гид говорит: «Через полчаса сбор в автобусе». Ну, и что можно осмотреть за 15 минут? ! Другие турфирмы честно пишут: фотопауза – 30 минут. Вот мы с женой и сделали эту фото-паузу. Главное исторической информации дает по минимуму, хотя по ее словам она историк.
Потом привезли в город Шкодер – самый древний город Албании и один из старейших в Европе: ему 2400 лет. Я думал, покажут древние колоритные улочки. Мечтатель.
Албания отряхивает прошлое со своих ног. Древние дома 17-19 веков сносят и строят новоделы или что-то суперсовременное. Из колорита в городе только семьи цыган на са-модельных велосипедах с тележками.
Привела наш гид на пешеходную улицу а ля наш Арбат к магазину с серебром. Снова, у Вас 30 минут. Хорошо, что сказала, что рядом есть древний католический храм. Успели с женой добежать. Ей уже от жары и беготни дурно стало. В холодке храма отошла. Зачем везли в этот город, я так и не понял, лучше бы время больше в крепости дали.
Потом повезли в Тирану, столицу Албании. Лично я считаю, что в другие страны едут за новыми впечатлениями, познакомиться с местным колоритом.
Грязная рука глобализации дотянулась и до Албании. Скажите, Вам было бы очень интересно узнать, что здание из стекла и бетона, построенное год назад, - представитель-ство компании Мерседес, а точно такое же слева Опель или Самсунг? ! У нас в Москве этих представительств как грязи, зачем мне их ехать смотреть в Албанию и платить за это 50 евро.
В столице Албании я понял смысл поговорки «за семь верст киселя хлебать». Я думал: нам проведут пешеходную экскурсию, а потом покормят. Фиг-Вам – национальное жили-ще индейцев. Группу из 50 человек повели в ресторан, естественно мы там застряли. А питание… (лучше бы мы взяли экскурсию без обеда за 35 евро).
После обеда по самому солнцепеку повели по городу. Надо же было так исхитриться, что все основные достопримечательности Тираны остались в стороне, даже памятник их национальному герою 15 века Скандербегу. А в программке расписали: Вы сможете посе-тить Исторический музей. Какой музей, если бы я про современный костел не спросил, где находится уникальная икона Матери Терезы из ракушек сделанная, вряд ли бы нас ту-да повели.
Нам дали полчаса свободного времени, где то на окраине города. Жена от жары выпа-ла в осадок, мне после такой полноценной экскурсии обуревали нехорошие страсти, идти менять евро на их тугрики и бегать по магазинам не хотелось. Посидев несколько минут в скверике, двинулись в автобус. «Лучше уж с кондиционером в автобусе, чем под солнцем в Тиране» - решили мы. Удивительно, так думало больше половины автобуса. За десять минут до положенного времени в автобусе были всё, кроме гида. Когда она пришла и это увидела, у нее был шок. Оказывается, это было ВПЕРВЫЕ за ее 20-ти летную экскурси-онную практику.
Ну и какая же Албания без знаменитых бункеров. Их в свое время понастроили, куда не плюнь. Теперь или ломают, или под хозяйственные нужды обустраивают.
Подводя итог. Албания модернизируется бешеными темпами. Тирана и Шкодер напо-минают Москву, где рушатся старые кварталы, рядом со старинной церковью строят ужасного современного монстра и т. д. , и т. п. Не знаю, может где-то и сохранился колорит древней жизни, но нам его не показали. Другие турфирмы за меньшую плату, даже в древний город Дуррес – бывшую столицу Албании, ныне главный Албанский порт и ку-рорт завозят. Но Албания у нас была спонтанной поездкой, если бы я подготовился: кар-тами запасся, информации больше бы набрал, может быть увидели больше. Приятным окончанием поездки было то, что мы успели на ужин.
Следующим нашим вояжем был круиз в Будву. От небольшого причала в Петроваце три раза в неделю до Будвы ходит кораблик. Два часа стоянка в Будве и час купания на Гавайях (это они так остров Св. Николая называют). Стоил бешеные деньги ДЕСЯТЬ ЕВРО. Решив, что у нас катание по Москве-реке дороже стоит, отправились в круиз. Виды красивейшие, но, к сожалению, все больше и больше их уродуют отелями. Доплыли мы до Будвы. До старого города топать пришлось минут 15. Городок очень симпатичный, средневековые улочки, древние дома, церкви. Музеи стоят НЕМЫСЛЕМЫЕ ДЕНЬГИ… ЦЕЛЫХ ДВА ЕВРО. Это очень дорого, поэтому мы были единственными посетителями.
Омузеенные, отправились на Гавайи, бросать тела изнуренные жарой в прохладные воды Адриатики. Нашел очень колоритное место для купания, рядом с брошенным экскаватором. За 10 евро получили удовольствие для души и тела.
Следующая наша экскурсия стала результатом нашей жадности. Экскурсия по самому южному фьорду Европы – Боко-Которской бухте стоила 25 евро на человека. Я сказал же-не, что Котор очень красивый средневековый город и может быть там можно как-то сесть на корабль. Автобусная станция была недалеко от нашего отеля, а девушка продавщица учит русский и все нам рассказала. Взяли мы билет за 4.5 и отправились в Котор. Город очень симпатичный, сохранивший обаяние старины. Церковь Св. Трипуна построенная в 809 году, там сейчас музей. ВХОД ОПЯТЬ ДВА ЕВРО. Коллекция музея потрясает, чего только нет: от древних икон до нотных книг. А еще там сохранились фрески 12 века.
Потом зашли в палаты 16 века, там картинная галерея, та стоит вообще неимоверные деньги - БЕСПЛАТНО и еще туалет есть. Там была выставка местного художника , если я правильно перевел с черногорского «Сны о Яве». Вспомнили о своем вояже на этот уди-вительный остров.
Завершив посещение музеев, отправились на крепостные стены. Виды открываются интересные. Потом посетили два православных и один католический храм. Солнышко на-чинало припекать, и жена сказала, что если поторопимся, успеем на обед. На обратном пути обнаружили морской музей, вход 4 евро. Смотреть макеты кораблей не хотелось, тем более в Будве мы их посмотрели за 2.
Потом вернувшись в Петровац, я решил, что 50 евро не такие уж большие деньги, жи-вем только раз и вряд ли мы снова приедем в Черногорию, а фьорд останется неохвачен-ным. Тем более уличная турфирма брала только предоплату 10 евро, остальное в автобусе. Девушка, которая продает путевки, так быстро все сделала. Не успели мы спросить: есть ли места на завтра? Она уже выписала нам путевки, пришлось заплатить 10 евро. Да, ор-ганизация у уличных турфирм в Черногории на порядок выше, чем у наших туроперато-ров. Привезли, посадили на аккуратный корабль, кто хотел сел на нижней палубе со сто-ликами, кто на верхней, на матрасах. Мы выбрали низ.
Потом сказали: «Вам предложат бесплатные напитки: вино, ракию и колу для детей». Сразу настроение поднялось, а красное вино очень даже неплохим оказалось. Гид на ко-рабле вел экскурсию на трех языках. Очень хорошо все рассказывал, нам понравилось.
Приплыли мы в Герцог Нови. Город был основан как крепость в 1382 году боснийским королем Твртко I под названием Свети Стефан. После смерти короля Твртко I крепость перешла под власть князя Сандаля Хранича из династии Косача. От Сандаля Хранича крепость унаследовал его племянник, герцог Стефан Вукшич. При нём населенный пункт получил права города и свое современное название. Самые известные достопримечатель-ности города — Морская крепость, построенная боснийским королем Твртко I в 1382, Ча-совая башня, построенная австрийцами в XIX веке, Кровавая башня (тур. Канли-Кула), построенная во время турецкой оккупации, и православная церковь Св. Михаила Архан-гела на площади Белависта.
В Герцог Нови дали свободного времени 40 минут, но городок небольшой, все успели обойти, даже цитадель посетили за один евро (одно плохо – лестниц много).
Следующим пунктом нашей программы было купание, отвезли на пляж. Кто хотел, купался, а желающих за три евро везли в какой-то голубой грот. Меня чего-то укачало, т. ч. остались на твердом берегу. Накупались, но вода холоднее, чем в нашем Петроваце.
Потом повезли в уникальное место: насыпной остров Госпа од Шкрпела. Событие, ко-торое привело к появлению острова, произошло в 1452 году. Братья Мортешичи, моряки из близлежащего Пераста обнаружили на небольшом рифе в сотне метров от острова Свя-того Георгия икону с изображением Богоматери. Возможно, она попала туда после кораб-лекрушения одного из судов, но для нашедших ее моряков она принесла удачу — один из братьев избавился от давней болезни. Слух об этом чудесном событии быстро распро-странился по окрестности и икона стала очень почитаемой.
Церковь на этом месте появилась далеко не сразу. Первоначально риф едва выступал над поверхностью воды, чтобы построить остров потребовалось почти 200 лет. Все это время около скалы затапливали старые, отслужившие свой срок, корабли, а также захва-ченные пиратские суда. Кроме того, городскими властями был принят закон, предписы-вающий каждому проходящему мимо кораблю кинуть в этом месте камень в море. Посте-пенно на месте небольшой скалы появилось насыпное плато площадью 3030 м² .
Кстати, древний обычай кидать в воду камни у острова сохранился и поныне, в Пера-сте каждый год 22 июля проводится городской праздник Фашинада (fasinada) — все муж-чины города садятся в ярко украшенные лодки и везут камни к подножию острова. Фольклорный праздник имеет и сугубо практическую цель — помогает остановить раз-рушение острова. Завершается праздник парусной регатой, в которой принимают участие лодки со всей Бока-Которской бухты.
Построенный остров получил название Госпа од Шкрпела, что означает «Богоматерь на Рифе (или на скале)» и происходит от латинского слова «scropulus» — «риф». На ост-рове в 1630 году построили церковь Божьей Матери, чтобы она покровительствовала ме-стным морякам в их опасных плаваниях. Правда, после известного землетрясения в 1667 году ее пришлось восстанавливать. Свой окончательный внешний вид церковь приобрела в 1722 году. Храм имеет 11 метров в высоту и построен в классическом византийском сти-ле.
В храме есть музей, цена стандартная 2 евро. Там есть уникальная икона, вышитая из волос. Жена одного капитана, ушедшего в плаванье, ждала его двадцать лет, но он так и не вернулся, а как память о ее любви осталась эта икона.
В завершении круиза привезли в Котор и мы поняли, что хорошо сделали, что съез-дили сюда своим ходом. Время было около шести и все музеи были уже закрыты. Однако пытливым исследователям всегда есть место для открытий. Мы нашли необследованную крепостную стену, кроме нас выход на нее никто не обнаружил. Пока шли, не встретили ни одного туриста.
На обратном пути в Петровац попали в пробку, боялись, что останемся без ужина, но все обошлось.
Подытоживая рассказ о Черногории, скажу: страна красивая, но при таком бурном развитии гостиничного бизнеса, от ее природных красот (по крайней мере, на морском бе-регу) скоро ничего не останется. А платить огромные деньги, чтобы оказаться на перепол-ненном пляже, как в фильме «Будьте моим мужем», удовольствие на большого любителя.
Przed rozpoczę ciem historii mał e ostrzeż enie. Jeś li Twoje biuro podró ż y lub organizator wycieczek oferuje skorzystanie z usł ug VIM-AVIA, odmó w bez wahania. Godziny oczekiwania na lotnisku nie dodają radoś ci. Zwł aszcza, gdy zarezerwował eś wycieczkę z wyjazdem o pią tej rano, a dwa tygodnie przed wyjazdem dowiadujesz się , ż e bę dzie o pią tej wieczorem. Nawiasem mó wią c, prawie wszystkie loty opó ź nione w dniu naszego wylotu z Moskwy to VIM-AVIA.
No dobrze, przynajmniej odlecieliś my i polecieliś my do Podgoricy. „Hurra, mamy czas na obiad” – ucieszył em się . Ha ha! Na stoł ecznym lotnisku NIE MA MIEJSC PARKINGOWYCH! ! ! NASZ SAMOLOT MUSIAŁ CZEKAĆ PÓ Ł GODZINY. „To wcią ż nic. - powiedział nasz są siad - Ostatnim razem czekaliś my trzy godziny! Jak mó wią , bez komentarza.
Nasza droga przebiegał a obok jednego z zabytkó w Czarnogó ry, jeziora Szkoderskiego. Có ż mogę powiedzieć : „przestrzeń starego stawu był a pokryta brą zowym bł otem”. Dla tych, któ rzy nigdy nie widzieli duż ych jezior, to chyba ciekawe. Widzieliś my Bajkał , Seliger, Jezioro Teleckie w Ał taju - nie uderzył o nas to. Najważ niejsze, ż e przewodniki piszą : „tu mieszkają pelikany”. Bezwstydnie kł amią , choć moż e się ukryli!! !
W koń cu dotarliś my do naszego Petrovaca. Przewodnicy oczywiś cie są tutaj. . . Widział em hotel tylko na zdję ciach, ale od razu go rozpoznał em. Autobus z jakiegoś powodu jechał , okazuje się , ż e przewodnik nie wiedział , gdzie jest nasz hotel. Musiał em (jak w Yalykavak) tupać na piechotę . Do koń ca kolacji pozostał o pó ł godziny. Chcieliś my najpierw zjeś ć , a potem się zameldować i poprosiliś my przewodnika o wyjaś nienie tego w recepcji. ZACZĄ Ł A TŁ UMACZYĆ PO ROSYJSKU.
Có ż , nauczył em się kilku zwrotó w po czarnogó rsku i wszystko wyjaś nił em sam, inaczej bym nie jadł .
Trochę o jedzeniu w tym hotelu, aby pó ź niej nie rozpraszał o go to. W tym sezonie zmienił a się polityka gastronomiczna hotelu. Woda jest bezpł atna dla wszystkich bez ograniczeń , zaró wno z niepeł nym, jak i peł nym wyż ywieniem. A jedzenie… Na ś niadanie: kieł baski z grilla; gotowane kieł baski (ponieważ nie jest obce mię su); ł eb; sery; musli ró ż ne; omlet; Jogurt; co z pą czkami. Do obiadu: trzy rodzaje mię sa + ryby, pę czek sał atek, co najmniej cztery przystawki i dwa rodzaje zup. Codziennie inny owoc. Przynoszą jabł ka, zabrakł o jabł ek, przynoszą...NIE, NIE JABŁ KA, ALE BRZOSKWINIE. Zabrakł o im brzoskwiń , przynoszą...ARBUZ. Ale ż ał owali, ż e zjedli obiad. To dla nich jak loteria. Kompleksowe menu. W cią gu jednego dnia mogą być trzy kawał ki mię sa, takiej wielkoś ci, ż e prawie nie da się go zjeś ć , albo moż e gulasz, gdzie mię sa nawet nie zobaczysz. Nie był oby tej kolacji - mał a strata, tylko czas został zabrany.
O hotelu. Mamy szczę ś cie. Dali mi pokó j na czwartym pię trze. Ponieważ w hotelu nie ma windy, pokoje na niż szych pię trach staramy się zapewnić parom z dzieć mi oraz osobom starszym. Obeszliś my hotel ze wszystkich stron, ma pię ć budynkó w. Tylko w naszym budynku E był y pokoje z widokiem na morze. Dlaczego hotel ma dwie gwiazdki, nie rozumiał em. W pokoju znajduje się TV, lodó wka, wanna, duż y balkon z suszarką do ubrań . Ktoś napisał , ż e nie dają szamponu i papieru toaletowego (nawet go przywiozł am ze sobą ). Podawany codziennie i doskonale czyszczony. Na dziedziń cu są symulatory, zró b to - nie chcę . Jest mał y plac zabaw.
Zapewne ze wzglę du na to, ż e do morza jedzie się.5 minut.
Dobrze, ż e nasi rodacy uważ ają , ż e dwie gwiazdki są do niczego. W hotelu odpoczywają gł ó wnie Serbowie i Czarnogó rcy, bardzo nieliczni Polacy i Czesi oraz znikoma liczba Rosjan.
O przyrodzie i plaż ach Czarnogó ry. To ś wię to był o bardzo aktywne. Moje nogi tutaj sugerują , ż e nawet trochę za duż o. Musiał em pojechać do Czarnogó ry siedem czy pię ć lat temu.
Przeglą dam stare katalogi. Mał e wioski, opuszczone plaż e, gaje sosnowe, schludne trzy-czteropię trowe hotele. Teraz jest boom budowlany. W miejscowoś ci Petrovac znajdują się dwa place budowy. Powstają dwa 10-pię trowe hotele. Dobrze, ż e Czarnogó rcy nie lubią pracować ; Nasze dwie gwiazdki są daleko od nich, ale okna czterogwiazdkowych (dziesię ć dni po 150 tysię cy za dwie) wychodzą na plac budowy. Najważ niejsze, ż e ta sytuacja dotyczy cał ego wybrzeż a. Zburz lasy, XIX-wieczne domy i trzaskaj 8-pię trowymi mieszkaniami w zupeł nie strasznym stylu.
Gł ó wne plaż e Czarnogó ry nie są przystosowane do takiego obcią ż enia. Oto miejska plaż a naszego Petrovaca. Jest mał y, czę ś ć wolna od leż akó w hotelowych ma nie wię cej niż.100 metró w. O sió dmej rano nadal moż na tam bezpiecznie pł ywać . Praktycznie nie ma ludzi, ale o 10 nie jest już tł oczno. A liczba dzieci na metr kwadratowy metr Czarnogó rskie plaż e wykraczają poza wszelkie wyobraż alne granice. Czarnogó rcy są bardzo pł odni. Czasami nie jest jasne: albo przedszkole jest na spacerze, albo rodzina drapie się do morza.
Jak jedziesz na wakacje, chcesz ciszy i spokoju, a potem pisk, pisk, moż esz dostać pił kę w gł owę w morzu, inaczej dzieciaki zaczną rzucać kamykami. Dlatego spacerowaliś my po okolicznych plaż ach (jest ich wiele) w poszukiwaniu spokoju. Na plaż y Lucice (sł yszeliś my to przez kolejne 100 metró w) nie zastaliś my ciszy. Zatoka jest pię kna, ale ludzi jest wię cej niż w naszym mieś cie. Pojechaliś my dalej do Buljarica (950 metró w). Pię kno jest niesamowite. Kwitną sosny, dę by, granaty, biegają jaszczurki. Dotarliś my na szczyt i oto jest - plaż a moich marzeń . Ogromny, prawie ż adnych ludzi. Oczywiś cie pospieszyliś my tam. Gdybyś nie musiał jechać tak daleko - 40 minut od hotelu, to byś my tam jeź dzili cał y czas, ale i tak to zmieniliś my. Znalazł em osobistą zatokę .
Muszę powiedzieć , ż e w czasach Jugosł awii wł adze zaję ł y się resztą robotnikó w. Wyposaż ono wszelkiego rodzaju ś cież ki zdrowia. Oto jeden, któ ry wymyś liliś my. Widoki zachwycał y, zapach pachną cych igieł sosnowych draż nił wę ch, cykady radował y ucho. Dotarliś my do pierwszego tunelu (trzy tunele poł oż one są w gó rach na plaż ę ). W latach Jugosł awii był a zelektryfikowana, ale teraz wszystkie przewody został y zezł omowane, a ż aró wki zepsute.
Najciemniejszy jest pierwszy tunel, resztę moż na przejś ć bez latarni. Wybrzeż e został o oszpecone budową.15-pię trowego hotelu. Omijają c rozrzucone wzdł uż brzegu falochrony, dotarliś my do mał ej zatoki. Nie ma ludzi, choć woda jest czysta - wejś cie do morza to nie fontanna, ale mieliś my koralowe pantofle. Wię c w koń cu znaleź liś my dł ugo oczekiwany spokó j.
Prawie zapomniał em. Kiedy po raz pierwszy pł ywał em w morzu w pobliż u plaż y Petrovac, wydawał o mi się , ż e na dnie leż y staroż ytna kolumna (tam woda jest najczystsza). Na począ tku myś lał em, ż e wystarczy udar sł oneczny, ale potem wzią ł em maskę i postanowił em to sprawdzić . Na dole leż ą ruiny staroż ytnego miasta, jakby to był o konieczne. Tak wię c moje poranne pł ywanie odbywał o się pod hasł em: „Otwó rz swoją Atlantydę ”.
Teraz o wycieczkach.
Ponieważ wakacje na plaż y w Czarnogó rze są problematyczne, postanowiliś my zrekompensować to wycieczkami. W tym roku Albania wprowadził a bezwizowy wjazd dla Rosjan na lato. Nasz gospodarz robił wycieczki do tego „czarnego punktu na mapie Europy”. Kraj jest obcy, nie chciał em wyjeż dż ać z niezweryfikowanych lokalnych biur podró ż y, wię c przepł aciliś my.
Trasa był a reklamowana, obiecali, ż e pokaż ą zaró wno pią ty, jak i dziesią ty, coś , czego inni nie pokazują .
Zabierają c ze sobą swojego doruchaka, czyli ś niadanie, poszliś my czekać na autobus. Nasz port transportowy przybył z 10-minutowym opó ź nieniem, podczas gdy on zebrał wszystkich w hotelach. Nasz przewodnik hotelowy zaopiekował się nami, poprosił o zarezerwowanie miejsc na począ tku autobusu i zostawili nas, PIERWSZY RZĘ D DLA KIEROWCY. Na granicy czekaliś my niecał e 10 minut, ż adnych biurokracji. Pierwszym punktem na mapie naszej wyprawy był a twierdza Rozafa, zbudowana w III wieku p. n. e. staroż ytni Ilirowie. Nasz przewodnik mó wił o jego staroż ytnoś ci i wyją tkowoś ci, ale nie powiedział nic, ż e w XIV wieku został przebudowany najpierw przez Wenecjan, a nastę pnie w XVII wieku przez Turkó w. Najważ niejsze w programie jest napisane, ż e moż na tam odwiedzić muzeum. Wspinaliś my się w upale pod wejś cie do twierdzy przez 15 minut, a przy wejś ciu przewodnik mó wi: „Za pó ł godziny spotkanie jest w autobusie”. Có ż , co moż na zobaczyć w 15 minut? ! Inne biura podró ż y uczciwie piszą : fotopauza - 30 minut. Wię c moja ż ona i ja zrobiliś my sobie przerwę na zdję cia. Gł ó wne informacje historyczne podaje minimum, choć wedł ug niej jest historykiem.
Nastę pnie sprowadzili do miasta Szkodra, najstarszego miasta w Albanii i jednego z najstarszych w Europie: ma 2400 lat. Myś lał em, ż e pokaż ą staroż ytne malownicze uliczki. Marzyciel.
Albania strzą sa przeszł oś ć z nó g. Staroż ytne domy z XVII-XIX wieku są burzone i budowane są przebudowy lub coś ultranowoczesnego. Z koloró w w mieś cie tylko cygań skie rodziny na wł asnorę cznie zrobionych rowerach z wó zkami.
Przywieź liś my naszego przewodnika po deptaku a la nasz Arbat do sklepu ze srebrem. Znowu masz 30 minut. Dobrze, ż e powiedział a, ż e w pobliż u jest stary koś ció ł katolicki. Udał o mi się pobiec z ż oną . Był a już chora z gorą ca i biegał a. Odeszł a w chł odzie ś wią tyni. Dlaczego zostali zabrani do tego miasta, nie rozumiał em, był oby lepiej, gdyby poś wię cili wię cej czasu w twierdzy.
Nastę pnie zabrali mnie do Tirany, stolicy Albanii. Osobiś cie uważ am, ż e ludzie wyjeż dż ają do innych krajó w po nowe doś wiadczenia, aby zapoznać się z lokalnym smakiem.
Brudna rę ka globalizacji się gnę ł a takż e do Albanii. Powiedz mi, czy był byś bardzo zainteresowany, aby wiedzieć , ż e szklano-betonowy budynek, wybudowany rok temu, to przedstawicielstwo firmy Mercedes, a po lewej dokł adnie ten sam Opel czy Samsung? ! Mamy te biura w Moskwie jak ś mieci, po co mam jeź dzić do Albanii i pł acić za to 50 euro.
W stolicy Albanii zrozumiał em znaczenie powiedzenia „wypij galaretkę przez siedem mil”. Pomyś lał em: oprowadzą nas na pieszą wycieczkę , a potem nakarmią . Fig-you - narodowe mieszkanie Indian. Grupę.50 osó b zabrano do restauracji, naturalnie tam utknę liś my. No i jedzenie. . . (lepiej był oby, gdybyś my wybrali się na wycieczkę bez obiadu za 35 euro).
Po obiedzie, w peł nym sł oń cu, oprowadzili nas po mieś cie. Trzeba był o wymyś lić , aby wszystkie gł ó wne zabytki Tirany został y pominię te, nawet pomnik ich narodowego bohatera z XV wieku, Skanderbega. A w programie napisali: Moż na zwiedzać Muzeum Historyczne. Co to za muzeum, gdybym nie zapytał a o wspó ł czesny koś ció ł , w któ rym znajduje się unikatowa ikona Matki Teresy z muszli, raczej nie zostalibyś my tam zaprowadzeni.
Dostaliś my pó ł godziny wolnego czasu gdzieś na obrzeż ach miasta. Ż ona wypadł a z upał u, po tak peł noprawnej wycieczce ogarnę ł y mnie zł e namię tnoś ci, nie chciał o mi się chodzić rozmieniać euro na tugriki i biegać po sklepach. Po kilku minutach siedzenia w parku przeszliś my do autobusu. „Lepiej z klimatyzacją w autobusie niż pod sł oń cem w Tiranie” – zdecydowaliś my. Co zaskakują ce, ponad poł owa autobusó w tak myś lał a. Dziesię ć minut przed planowanym czasem wszyscy opró cz przewodnika byli w autobusie. Kiedy przyszł a i zobaczył a to, był a zszokowana. Okazuje się , ż e był to PIERWSZY RAZ w jej 20-letniej praktyce wycieczkowej.
Có ż to jest Albania bez sł ynnych bunkró w. Został y zbudowane w jednym czasie, gdziekolwiek plujesz. Teraz albo ją rozkł adają , albo wyposaż ają na potrzeby gospodarstwa domowego.
Zreasumowanie. Albania modernizuje się w szaleń czym tempie. Tirana i Szkodra przypominają Moskwę , gdzie stare dzielnice się kruszą , obok starego koś cioł a budowany jest straszliwy wspó ł czesny potwó r i tak dalej i tak dalej. Nie wiem, moż e smak dawnego ż ycia gdzieś się zachował , ale nam tego nie pokazali. Inne biura podró ż y za mniejszą opł atą , nawet w antycznym mieś cie Durres – dawnej stolicy Albanii, obecnie gł ó wnym albań skim porcie i kurorcie są sprowadzane. Ale Albania był a dla nas spontaniczną wycieczką , gdybym się przygotował a: zaopatrzył am się w mapy, zdobył abym wię cej informacji, moż e byś my zobaczyli wię cej. Mił ym zakoń czeniem wycieczki był o to, ż e mieliś my czas na obiad.
Naszym kolejnym rejsem był rejs do Budvy. Z mał ego molo w Petrovac trzy razy w tygodniu kursuje ł ó dź do Budvy. Dwie godziny parkowania w Budvie i godzina pł ywania na Hawajach (tak nazywają wyspę Ś wię tego Mikoł aja). Kosztował o to szalone pienią dze DZIESIĘ Ć EURO. Uznawszy, ż e jazda na nartach po rzece Moskwie jest dla nas droż sza, wybraliś my się w rejs. Widoki są pię kne, ale niestety coraz wię cej z nich jest oszpecanych przez hotele. Popł ynę liś my do Budvy. Przejś cie do starego miasta zaję ł o okoł o 15 minut. Miasto jest bardzo ł adne, ś redniowieczne uliczki, stare domy, koś cioł y. Muzea kosztują NIESAMOWITE PIENIĄ DZE… CAŁ E DWA EURO. Jest bardzo drogi, wię c byliś my jedynymi goś ć mi.
W muzyce udali się na Hawaje, wrzucają c zmę czone upał em ciał a do chł odnych wó d Adriatyku. Znalazł em bardzo kolorowe miejsce do pł ywania obok opuszczonej koparki. Za 10 euro cieszyliś my się dla ciał a i duszy.
Nasza nastę pna wyprawa był a wynikiem naszej chciwoś ci. Zwiedzanie najbardziej wysunię tego na poł udnie fiordu w Europie - Zatoki Kotorskiej kosztował o 25 euro za osobę . Powiedział em, ż e nie, ż e Kotor to bardzo pię kne ś redniowieczne miasto i moż e tam jakoś da się wsią ś ć na statek. Dworzec autobusowy był niedaleko naszego hotelu, a sprzedawczyni uczy się rosyjskiego i wszystko nam opowiedział a. Wzię liś my bilet za 4.5 i pojechaliś my do Kotoru. Miasto jest bardzo ł adne, zachowują c urok staroż ytnoś ci. Koś ció ł ś w. Trypuna zbudowany w 809 r. , obecnie mieś ci się tam muzeum. WEJŚ CIE PONOWNIE DWA EURO. Kolekcja muzeum jest niesamowita, co tam jest: od antycznych ikon po ksią ż ki muzyczne. I zachował y się freski z XII wieku.
Potem weszliś my do komnat z XVI wieku, jest galeria sztuki, ogó lnie kosztuje to niewiarygodne pienią dze - BEZPŁ ATNIE i jest też toaleta. Był a wystawa lokalnego artysty, jeś li poprawnie przetł umaczył em z czarnogó rskiego „Sny o Jawie”. Wspominaliś my naszą podró ż na tę niesamowitą wyspę .
Po zwiedzeniu muzeó w udaliś my się pod mury twierdzy. Widoki są ciekawe. Nastę pnie zwiedziliś my dwie cerkwie prawosł awne i jedną katolicką . Sł oń ce zaczę ł o się piec, a ż ona powiedział a, ż e jeś li się pospieszymy, bę dziemy mieli czas na obiad. W drodze powrotnej znaleź liś my muzeum morskie, wejś cie kosztuje 4 euro. Nie chciał em patrzeć na modele statkó w, zwł aszcza w Budvie oglą daliś my je za 2.
Potem wracają c do Petrovaca uznał em, ż e 50 euro to nie tyle pienię dzy, ż yjemy tylko raz i jest mał o prawdopodobne, ż e znó w przyjedziemy do Czarnogó ry, a fiord pozostanie odsł onię ty. Co wię cej, uliczne biuro podró ż y wzię ł o tylko zaliczkę w wysokoś ci 10 euro, resztę na autobus. Dziewczyna sprzedają ca bilety zrobił a wszystko tak szybko. Zanim zdą ż yliś my zapytać : czy są jakieś miejsca na jutro? Ona już nam wypisał a bony, musieliś my zapł acić.10 euro. Tak, organizacja ulicznych biur podró ż y w Czarnogó rze jest o rzą d wielkoś ci wyż sza niż naszych touroperatoró w. Przynieś li go, poł oż yli na schludnym statku, któ ry chciał siedzieć na dolnym pokł adzie ze stolikami, czę ś ć na gó rnym, na materacach. Wybraliś my dó ł .
Nastę pnie powiedzieli: „Dostaniesz darmowe napoje: wino, brandy i colę dla dzieci”. Natychmiast nastró j się poprawił , a czerwone wino okazał o się bardzo dobre. Przewodnik na statku prowadził wycieczkę w trzech ję zykach. Mó wił bardzo dobrze, podobał o nam się .
Popł ynę liś my do księ cia Novi. Miasto został o zał oż one jako twierdza w 1382 roku przez boś niackiego kró la Tvrtko I pod imieniem Sveti Stefan. Po ś mierci kró la Tvrtko I twierdza przeszł a pod panowanie księ cia Sandala Hranicha z dynastii Kosachó w. Po Sandal Hranich fortecę odziedziczył jego bratanek, ksią ż ę Stefan Vuksic. Pod jego rzą dami osada otrzymał a prawa miejskie i swoją wspó ł czesną nazwę . Najbardziej znane zabytki miasta to Morska Twierdza, zbudowana przez boś niackiego kró la Tvrtko I w 1382 roku, Wież a Zegarowa, zbudowana przez Austriakó w w XIX wieku, Krwawa Wież a (tur. Kanli-Kula), zbudowana w czasach tureckich okupacji oraz cerkiew ś w. Michał a Archanioł a na placu Belavista.
W Duke Novi dali 40 minut wolnego czasu, ale miasteczko jest mał e, każ dy zdoł ał się obejś ć , nawet cytadelę zwiedził o się za jedno euro (jedna rzecz jest kiepska - jest duż o schodó w).
Kolejnym punktem naszego programu był o pł ywanie, zabrano nas na plaż ę . Kto chciał , popł yną ł , a tych, któ rzy chcieli trzy euro, zabrano do jakiejś bł ę kitnej groty. Coś mnie chorował o na morze, m. in. pozostał na twardym gruncie. Pł ywaliś my, ale woda jest zimniejsza niż w naszym Petrovacu.
Nastę pnie zabrali mnie w wyją tkowe miejsce: sztuczną wyspę Gospa od Shkrpela. Wydarzenie, któ re doprowadził o do pojawienia się wyspy, miał o miejsce w 1452 roku. Bracia Morteshichi, ż eglarze z pobliskiego Perastu, odkryli ikonę przedstawiają cą Matkę Boż ą na mał ej rafie sto metró w od wyspy ś w. Być moż e trafił a tam po rozbiciu któ regoś ze statkó w, ale marynarzom, któ rzy ją znaleź li, przyniosł a szczę ś cie – jeden z braci pozbył się wieloletniej choroby. Plotka o tym cudownym wydarzeniu szybko rozeszł a się po okolicy i ikona stał a się bardzo czczona.
Koś ció ł na tej stronie nie pojawił się od razu. Począ tkowo rafa ledwo wystawał a z powierzchni wody, a budowa wyspy zaję ł a prawie 200 lat. Przez cał y ten czas w pobliż u skał y zalewał y stare, przestarzał e statki, a takż e przechwycone statki pirackie. Ponadto wł adze miasta uchwalił y prawo nakazują ce każ demu przepł ywają cemu statkowi rzucić w tym miejscu kamień do morza. Stopniowo w miejsce mał ej skał y pojawił się sztuczny pł askowyż o powierzchni 3030 m² .
Nawiasem mó wią c, do dziś zachował się staroż ytny zwyczaj wrzucania kamieni do wody w pobliż u wyspy. W Peraś cie co roku 22 lipca odbywa się miejski festiwal Fasinada - wszyscy mieszkań cy miasta siedzą w jaskrawo udekorowanych ł odzie i niosą kamienie do podnó ż a wyspy. Ś wię to folklorystyczne ma też cel czysto praktyczny – pomaga powstrzymać niszczenie wyspy. Wakacje koń czą się regatami ż eglarskimi, w któ rych biorą udział ł odzie z cał ej Zatoki Kotorskiej.
Zbudowana wyspa został a nazwana Gospa od Shkrpela, co oznacza „Matka Boż a na Rafie (lub na skale)” i pochodzi od ł aciń skiego sł owa „scropulus” – „rafa”. W 1630 r. na wyspie wybudowano koś ció ł Matki Boskiej, aby patronować miejscowym ż eglarzom w ich niebezpiecznych rejsach. To prawda, ż e po znanym trzę sieniu ziemi w 1667 roku musiał zostać odrestaurowany. Koś ció ł uzyskał swó j ostateczny wyglą d w 1722 roku. Ś wią tynia ma 11 metró w wysokoś ci i jest zbudowana w klasycznym stylu bizantyjskim.
W ś wią tyni znajduje się muzeum, standardowa cena to 2 euro. Z wł osó w wyhaftowana jest wyją tkowa ikona. Ż ona jednego kapitana, któ ry wyruszył w podró ż , czekał a na niego przez dwadzieś cia lat, ale nigdy nie wró cił , a ta ikona pozostał a jako wspomnienie jej mił oś ci.
Pod koniec rejsu przywieź li nas do Kotoru i zdaliś my sobie sprawę , ż e dobrze nam poszł o, ż e przeprowadziliś my się tu sami. Był o okoł o szó stej i wszystkie muzea był y już zamknię te. Jednak dociekliwi badacze zawsze mają miejsce na odkrycia. Znaleź liś my niezbadany mur fortecy, opró cz nas nikt nie znalazł do niego wyjś cia. Podczas spaceru nie spotkaliś my ani jednego turysty.
W drodze powrotnej do Petrovac utknę liś my w korku, baliś my się , ż e zostaniemy bez obiadu, ale wszystko się udał o.
Podsumowują c opowieś ć o Czarnogó rze powiem: kraj jest pię kny, ale przy tak szybkim rozwoju hotelarstwa już niedł ugo nic z jego naturalnego pię kna (przynajmniej nad morzem). A pł acenie duż ych pienię dzy za przebywanie na zatł oczonej plaż y, jak w filmie „Be My Husband”, to przyjemnoś ć dla wielkiego fana.