Monako – bajeczne księstwo śródziemnomorskie
“. . . skł adany przez samą naturę
twierdza, najszczę ś liwsza ojczyzna plemienia,
ten ś wiat jest wyją tkowy, ten cudowny diament w srebrze
brzeg oceanu… ta cenna kraina…”
(W. Szekspir)
O kraju, jego historii i ludziach
Księ stwo Monako to maleń kie suwerenne pań stwo, wciś nię te mię dzy gó ry i morze, liczą ce 34 tysią ce osó b, z któ rych tylko 4500 ma obywatelstwo monakijskie. Powierzchnia kraju to zaledwie 1.95 mkw. km, czyli Księ stwo znajduje się w ś wiatowej czoł ó wce pod wzglę dem gę stoś ci zaludnienia 1.920 osó b/km2. km. Graniczy z francuskim departamentem Alpes-Maritimes, wię c poł owa jego mieszkań có w to Francuzi, reszta to gł ó wnie Monakoczycy i Wł osi. Ję zykiem urzę dowym Monako jest ję zyk francuski, ję zykiem mó wionym jest dialekt monakoski (mieszanka dialektu prowansalskiego ję zyka francuskiego z dialektem liguryjskim ję zyka wł oskiego). Monako obejmuje poł ą czone dzielnice miasta Monako (stare miasto), Monte Carlo, La Condamine (centrum biznesowe i port) oraz Fontvieille (obszar przemysł owy). Luksusowe apartamenty z widokiem na Morze Ś ró dziemne są domem dla milioneró w, któ rych przycią ga ł agodny klimat Monako i niskie podatki.
Nazwa kraju pochodzi od nazwy jednego z plemion liguryjskich, któ re niegdyś zamieszkiwał y te miejsca. W staroż ytnoś ci tamtejszy port, zwany „Portem Herkulesa” i wspominany w wielu ś ró dziemnomorskich legendach, nazywał się „Portus Herculis Monoesi”. W XII wieku Genua zapewnił a cesarzowi i kró lowi Niemiec Henrykowi VI prawo do posiadania portu i skał y Monako, a w 1215 roku zbudowano fortecę , w któ rej obecnie mieś ci się pał ac ksią ż ę cy.
W 1295 Grimaldi, szlachecki ró d Genueń czykó w wspierają cy partię Guelph, po dojś ciu do wł adzy partii Gibelinó w, został wygnany z rodzinnego miasta i osiadł w Prowansji, a w 1297 Francesco Grimaldi, nazywany "Malicia" ("Insidious") , przebrany za mnicha, zapukał w zimny styczniowy wieczó r do bram twierdzy. Był zainspirowany, a Francesco ze swoimi wspó ł pracownikami wł amał się do zamku i przeją ł go w posiadanie. Jednak panowanie Grimaldi trwał o tylko cztery lata, a w 1301 roku zostali zmuszeni do ponownego oddania twierdzy Republice Genui. Nastę pnie Monako wielokrotnie odzyskiwał o niepodległ oś ć , nastę pnie znalazł o się pod protektoratem Hiszpanii lub Francji. W 1911 r. ksią ż ę Albert I przyją ł pierwszą Konstytucję Księ stwa, a ksią ż ę Rainier III, któ ry wstą pił na tron .9 maja 1949 r. , przekształ cił swó j kraj w nowoczesne pań stwo o wysokim standardzie ż ycia (PKB na mieszkań ca 25 tys. dolaró w) i jeden z najpopularniejszych oś rodkó w turystyki mię dzynarodowej.
Pał ac Ksią ż ę cy i Stare Miasto
Naszą znajomoś ć z Księ stwem Monako rozpoczynamy od wielkiej wspinaczki prowadzą cej na Skał ę . Wspinają c się tą drogą podziwiamy bastiony staroż ytnej fortecy, a zwł aszcza wież ę Oriona. W przeszł oś ci funkcje ochrony twierdzy peł nił o 18 armat.
Po przejś ciu przez historyczne bramy wchodzimy na plac przed Pał acem, któ rego opiekę obecnie powierzono honorowej straż y carabinieri. Na począ tkowym etapie dziejó w Monako gwardię tę tworzyli z szeregó w Milicji Narodowej, a od czerwca 1870 r. – spoś ró d dawnych Gwardii Szwajcarskich Watykanu, dlatego nazywa się ich „papisistami”. Tradycyjna zmiana karabinieró w (któ rych biał e mundury ozdobione są czerwienią latem i czarnymi galonami zimą ) odbywa się codziennie o godzinie 11:00.50 min. przy akompaniamencie orkiestry dę tej Gwardii.
Po drodze z Pał acu Ksią ż ę cego mijamy Stare Miasto, wzdł uż zacisznych uliczek, przy któ rych znajduje się wiele przytulnych restauracji, w któ rych moż na skosztować typowych dla Monako dań takich jak „barbajuan” czy krokiety. Wszę dzie jest wiele sklepó w z pamią tkami.
Podchodzimy do Katedry, któ ra został a otwarta w 1884 roku i zwiedzamy ją . Po obu stronach oł tarza gł ó wnego znajduje się kaplica grobowa ksią ż ą t Monako i kaplica Najś wię tszego Sakramentu. W przejś ciu za oł tarzem spoczywają prochy ksią ż ą t panują cych w Monako oraz księ ż niczki Grace.
Ogró d i Muzeum Oceanograficzne San Martin
Nastę pnie zwracamy się do malowniczego ogrodu peł nego egzotycznych roś lin, mał ych oczek wodnych z pł ywają cymi zł otymi rybkami.
Wzdł uż drogi znajdują się liczne posą gi.
Malownicza ś cież ka ogrodu San Martin prowadzi nas do Muzeum Oceanograficznego, do któ rego drogę wskazał nam znakomity „przewodnik” – gó rują cy nad brzegiem morza pomnik księ cia Alberta I. A samo muzeum rozbił o się o skał ę nad samym morzem.
Wię cej o Muzeum Oceanograficznym. Bę dą c wybitnym oceanografem, ksią ż ę Albert I zał oż ył to muzeum w 1899 roku. Przez wiele lat muzeum zarzą dzał Jacques-Yves Cousteau, ś wiatowej sł awy podró ż nik i odkrywca oceanó w, któ ry kontynuował pracę badawczą jego twó rcy i jednocześ nie udostę pniał wyniki tej pracy duż ej liczbie osó b. Nic dziwnego, ż e przy wejś ciu do muzeum stoi sł ynny batyskaf Cousteau.
Wizyta w muzeum obejmuje wizytę w „Akwarium”, gdzie ponad 70 sal pokazuje faunę wszystkich mó rz planety. W Sali Centralnej znajduje się stał a ekspozycja o wyprawach księ cia Alberta I, a w Sali Oceanografii Fizycznej ekspozycja poś wię cona ekosystemom planety.
Monte Carlo i kasyno
Opuszczamy Stare Miasto i schodzimy w dó ł . Mijamy park wodny, odś wież ają c się w biegu przed jednym z dystrybutoró w wody zainstalowanych wzdł uż drogi.
Kontynuujemy naszą znajomoś ć z księ stwem wzdł uż sł ynnego toru, na któ rym od 1929 roku odbywają się wyś cigi samochodowe Grand Prix Monako, co przypomina swego rodzaju rzeź bę sł ynnego rajdowca.
Zbliż amy się do Monte Carlo ze sł ynnym na cał ym ś wiecie kasynem. Chcą c spró bować szczę ś cia weszli do gry na automatach, niektó rzy mieli szczę ś cie – wygrali jednak niewiele.
Interesują ca jest historia powstania tego „zł otego kwadratu” księ stwa. Frans Blanc, genialny biznesmen, w 1863 r. przyją ł warunki koncesji na zał oż oną w 1856 r. firmę „Joint Society for Sea Bathing of Monaco”, zmieniają c jej nazwę na „Joint Stock Company for Sea Bathing of Monaco and the Club of Foreigners” . Bardzo szybko budynki Casino (1863), Hotel de Paris (1864) i Café de Paris (1868) wyrosł y na ró wninie Le Spelug. Dekretem z 1 czerwca 1866 roku ksią ż ę Karol III oficjalnie nadał temu nowemu obszarowi nazwę „Monte Carlo”, a cał a plejada wybitnych osobistoś ci, któ re go odwiedził y, nadał a mu blask i ś wiatową sł awę , któ re charakteryzują go do dziś .
Monte Carlo pamię tamy ró wnież jako mał y przytulny park, po bokach któ rego znajdują się wspomniane zabytki.
Wychodzimy z tego mał ego księ stwa z myś lą o tym, ile duż ego moż na zmieś cić w tak mał ym…
