Śmieszne. Po prostu HA! i tylko... Sukhum 2015
W Sukhum od czasó w Stalina istnieje oddział Moskiewskiego Instytutu Kurczatowa o nazwie SFTI. Sukhumi Physico-Technical Institute, dawniej instytucja zamknię ta kat. finansowane przez Moskwę . Teraz w ruinie, okna są wybite, ale pilnuje ich policjant.
Od hał aś liwej autostrady oddziela go pię kny park z egzotycznymi krzewami i drzewami.
Przy wejś ciu stoi stoisko z nazwą (patrz zdję cie)
tam, gdzie pojawia się fraza „Abchaska Akademia Nauk”, to wł aś nie te sł owa sprawiają , ż e uś miecham się mimowolnym wydechem HA! i chę cią dł ugiego ś miechu. Có ż , nie wyobraż am sobie obecnego pó ł piś miennego, gł oś nego Abchazu jako akademik (nie potrafię tak duż o pić ). Ś MIESZNE No có ż , po prostu HA! I tylko. . .
1) Zaraz po zakoń czeniu II wojny ś wiatowej setki niemieckich naukowcó w, któ rzy pracowali w III Rzeszy nad projektem uranu, został y sprowadzone do ZSRR. W sumie, wedł ug niektó rych raportó w, w realizację projektu atomowego w ZSRR zaangaż owanych był o 7000 niemieckich specjalistó w, z czego okoł o 300 osó b pracował o w Suchumi, gdzie w 1945 roku, zgodnie z dekretem Komitetu Obrony Pań stwa, dwie tajne powstał y obiekty[2]. W 1945 roku sanatoria „Sinop” i „Agudzery” znajdują ce się w Abchazji został y przekazane do dyspozycji fizykó w niemieckich. „Sinop” okreś lany był w dokumentach jako Obiekt „A”, na czele któ rego staną ł baron Manfred von Ardenne, a „Agudzery” jako obiekt „G”, na czele któ rego staną ł noblista w dziedzinie fizyki Gustav Ludwig Hertz. Był to począ tek Instytutu Fizyki i Technologii Sukhum, któ ry był wó wczas czę ś cią systemu ś ciś le tajnych instytucji pracują cych nad projektem stworzenia bomby atomowej w ZSRR.
Po zjednoczeniu organizacyjnym tych obiektó w nadano im numer skrzynki pocztowej 0908. W dwó ch zakł adach Sinop i Agudzery pracował o okoł o 200 niemieckich naukowcó w i specjalistó w. Instytut był ś ciś le tajny. Oba obiekty był y strzeż one przez wojsko. Oba wydział y „A” i „G” był y zarzą dzane z Sinop (Suchumi), gdzie znajdował się dyrektor przedsię biorstwa, skrzynka pocztowa 0908. W 1951 r. Generał Kochlawaszwili był dyrektorem SFTI, a w latach 1951-1954. – W. W. Migulin. Oba miejsca znajdował y się na ziemiach, któ re przed rewolucją należ ał y do ziemianina Kostromy i kupca drzewnego Smitskiego. Na tych ziemiach posadzono rzadkie roś liny sprowadzone z zagranicy i utworzono arboretum. W tym arboretum znajdował a się ró wnież pań stwowa dacza, w któ rej odpoczywali mę ż owie stanu ZSRR.
Spoś ró d najsł ynniejszych niemieckich naukowcó w w Sinop, obok von Ardenne i Gustava Hertza, ż yli i pracowali Max Vollmer, Max Steenbeck, Peter Adolf Thyssen, Werner Schü tze, Nikolaus Riehl i inni.
We wczesnych latach instytut zajmował się badaniami i rozwojem metod separacji izotopó w oraz tworzeniem aparatury do pomiaru stę ż eń izotopó w. W 1952 r. znaczna czę ś ć wynikó w przeprowadzonych prac został a przekazana do ostatecznego ukoń czenia innym instytutom i biurom projektowym w kraju z pó ź niejszym wprowadzeniem ich do przemysł u.
2) Od lat 50. w instytucie aktywnie rozwijał y się ró ż ne dziedziny nauki i techniki ją drowej, liczba pracownikó w się gnę ł a 6 tys. Do 1989 r. instytut wchodził w skł ad Ministerstwa Budowy Ś rednich Maszyn ZSRR, a od 1989 do 1992 r. był czę ś cią Ministerstwa Energii Atomowej i Przemysł u ZSRR.
W 1953 r. w SPTI uruchomiono pierwszy na Zakaukaziu cyklotron, któ ry umoż liwiał przyspieszanie deuteronó w i protonó w do energii 10–20 MeV, o natę ż eniu ponad 100 mA, przeznaczony do badania reakcji ją drowych i radioaktywnych. izotopy w szerokim zakresie mas ją drowych. W tych samych latach Instytut stworzył pierwszy radziecki spektrograf masowy o duż ej jasnoś ci i niezwykle mał ych bł ę dach obrazu jonowo-optycznego, co pozwolił o znacznie poprawić dokł adnoś ć pomiaru mas ją der atomowych. Był o to duż e osią gnię cie naukowe i przyczynił o się do dalszego rozwoju analizy widm masowych materii[5].
W latach 1954-1956 w instytucie rozwijano badania w dziedzinie fizyki plazmy. W latach sześ ć dziesią tych w Instytucie ukształ tował się intensywny kierunek badań nad fizyką plazmy w wył adowaniach impulsowych i metodami tworzenia akceleratoró w wspó ł osiowych.
W latach 1960-1980 gł ó wnymi dział aniami instytutu był y: fizyka plazmy i kontrolowana fuzja termoją drowa; konwersje termoelektryczne; radiofizyka stosowana, detekcja promieniowania, spektrografia mas .
SFTI jest zaangaż owane w zaawansowane badania w dziedzinie technologii ją drowej. W szczegó lnoś ci Instytut uczestniczył w stworzeniu pierwszej na ś wiecie 500-watowej elektrowni termoelektrycznej „Romashka”, uruchomionej w 1964 roku, zdolnej do bezpoś redniego przekształ cania energii cieplnej reaktora ją drowego w energię elektryczną . Dalszym rozwinię ciem tych prac był o stworzenie dwustopniowego kosmicznego generatora termoelektrycznego z reaktorowym ź ró dł em ciepł a – „BUK”.
W 1981 roku za sukcesy w rozwoju nauki i techniki SPTI został odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy[
3) Wraz z upadkiem ZSRR instytut miał duż e trudnoś ci w prowadzeniu badań naukowych. W 1992 roku w Abchazji wybuchł konflikt zbrojny. Wielu pracownikó w opuś cił o Suchumi. Niektó rzy z był ych pracownikó w zorganizowali w Tbilisi instytut pomocniczy o tej samej nazwie.
Obecnie na podstawie Instytutu Fizyki i Technologii Sukhum, Instytutu Hydrofizycznego Akademii Nauk Abchazji (GIANA), Pań stwowego Przedsię biorstwa Badawczo-Produkcyjnego „Kasatka”, Przedsię biorstwa Pań stwowego „Inż ynieria radiowa-Elektronika-Automatyka” (ERA) i kilka innych organizacji, Pań stwowe Stowarzyszenie Badań i Produkcji „Sukhumi Institute of Physics and Technology”, któ re znajduje się w mieś cie Suchumi w Abchazji. .jpg” />
